Hỏi khó: Trước khi có giấy vệ sinh, con người đã dùng gì để chùi bàn tọa?
| 19/01/2019 10:39 AM
Bạn sẽ phải bất ngờ với hành trình phát minh ra giấy vệ sinh của loài người.
Giấy vệ sinh trong thời hiện đại đã trở thành một vật dụng vô cùng thiết yếu, chúng có mặt ở khắp mọi nơi, giúp chúng ta chùi rửa, vệ sinh cơ thể được sạch sẽ một cách vô cùng tiện lợi. Tuy nhiên trước khi có giấy vệ sinh, con người đã từng sử dụng những gì để làm sạch sau mỗi lần đi nặng?
Từ mẫu giấy vệ sinh xuất hiện lần đâu tiên ở thời nhà nhà Tống...
Lần đầu tiên lịch sử ghi nhận con người từng dùng giấy để lau chùi "chỗ đó" là vào khoảng thế kỷ thứ 6 tại Trung Quốc. Khi đó, những người được cho là giàu có trong xã hội sẽ được sử dụng những tờ giấy đặc biệt để làm sạch sau khi hành sự.
Như ở thời nhà Đường, một nhà ngoại giao sau khi đến Trung Quốc từ Trung Đông đã nhận xét rằng người dân tại đây không hề cẩn thận và lo lắng về sự sạch sẽ, họ không hề rửa bằng nước mà thay vào đó chỉ dùng giấy để lau chùi.
Những mẩu giấy làm từ sợi cây gai dầu tại Trung Quốc từ thời xưa, được sử dụng cho mục đích lau chùi sau khi hành sự
Tới thời nhà Tống, Hoàng Đế khi đó đã ban lệnh cung cấp những loại giấy có kích thước 60x90 cm để sử dụng trong phòng vệ sinh. Đây có thể coi là mẫu giấy vệ sinh lần đầu tiên được tạo ra nhằm phục vụ riêng cho mục đích lau chùi của con người khi đi nặng.
...cho đến cây gậy bọt biển có thể gây chết người ở thời La Mã
Ở thời La Mã cổ, khi nhà vệ sinh công cộng đang rất phổ biến, con người lại thích sử dụng một cây gậy có tên "tersorium" để sử dụng cho mục đích vệ sinh cá nhân: Đây là những cây gậy có gắn một miếng bọt biển ở đầu. Khi không dùng đến, nó sẽ được ngâm trong nước muối biển hoặc giấm đặc.
Dụng cụ tên tersorium (La Mã) hay xylospongium (Hi Lạp) có 1 đầu gắn bọt biển
Tersorium lúc này khá phổ biến, đôi khi còn được chuyển từ người này sang người khác để dùng chung. Bởi vậy mà cũng có người sử dụng đúng cách nhưng cũng có người lại... sử dụng sai cách (dùng nhầm đầu gậy), gây nên nhiễm trùng và từ đó dẫn đến tử vong.
Một vài câu chuyện thậm chí còn cho biết, các đấu sĩ người Germanic trong những năm 64 Sau Công nguyên đã cố gắng tự tử bằng cách sử dụng cây gậy tersorium, họ thà chết vì nhiễm trùng còn hơn phải đối mặt với tử thần trên đấu trường La Mã.
Còn các khu vực khác trên thế giới thì sao?
Trong khi đó, người Nhật Bản thời xa xưa lại dùng một dụng cụ làm bằng kim loại được gọi là "chūgi", có hình dáng một chiếc gậy nhỏ và phổ biến trong khoảng những năm 710 tới 784, có công dụng làm sạch khu vực "khó tiếp cận". Rất may mắn, chưa có ghi nhận nào về trường hợp người Nhật sử dụng nhầm đầu chūgi như những gì cây gậy bọt biển tersorium gây ra cho người La Mã.
Còn khu vực Trung Đông thì sao? Tại đây người ta không hề sử dụng một công cụ vệ sinh nào cả, thay vào đó, họ tận dụng chính đôi tay của mình, hướng dòng nước vào khu vực cần rửa để làm sạch một cách hiệu quả. Tất nhiên sau khi đã xong xuôi, ai cũng phải nhớ mà đi rửa tay để đảm bảo vệ sinh cho cá nhân và cộng đồng, ngăn dịch bệnh lây lan.
Đây là "chūgi" của người Nhật
Còn ở Châu Âu, người ta sẽ sử dụng luôn những miếng giẻ rách có thể giặt lại và tái sử dụng. Bởi vậy mà sau một cơ số lần lau chùi, chúng sẽ trở nên vô dụng và buộc phải vứt đi, trôi dạt xuống hệ thống cống rãnh.
Tại Châu Mỹ thì ngô lại được tận dụng phần lõi (sau khi đã loại bỏ phần hạt) để làm dụng cụ vệ sinh, lý do bởi lõi ngô có cấu trúc mềm và dẻo, rất thuận tiện để sử dụng sau khi đi nặng, trở thành một sự lựa chọn phổ biến và không tốn nhiều chi phí thời bấy giờ.
Có thể nói ở thời xa xưa, con người chúng ta đã sử dụng bất kỳ thứ gì mà mình tìm được để dọn dẹp sau khi đi nặng, ngoài các vật dụng phổ biến kể trên thì còn có nhắc đến lông thú, mảnh rêu hay kể cả vỏ hến, vỏ hàu.
Phát minh của một nhà sáng chế Mỹ vào năm 1857 đã thay đổi tất cả
Mặc dù bồn cầu xả nước đã được phát minh vào năm 1596 nhưng mãi tới năm 1857, một nhà sáng chế người Mỹ có tên Joseph Gayetty mới phát minh và đem bán những mẫu giấy vệ sinh đầu tiên, 500 tờ với giá 50 xu. Chúng được ngâm với lô hội và ban đầu còn được coi là phụ kiện phục vụ y khoa, được quảng cáo với công dụng giúp cho những người mắc phải bệnh trĩ.
Nhà sáng chế Joseph Gayetty, người được cho là đã phát minh ra mẫu giấy vệ sinh thương mại đầu tiên trên thế giới
Mặc dù Gayetty rất tự hào về sản phẩm của mình nhưng mẫu giấy của ông sau đó đã biến thành một thảm họa thương mại. Thế nhưng nó đã trở thành một ví dụ để các nhà sáng chế khác tạo ra thêm những mẫu giấy vệ sinh cùng nhiều cải tiến hơn trong tương lai.
2 cuộn giấy vệ sinh sản xuất bởi Nokia vào những năm 1960 đang được trưng bày tại bảo tàng Centre Vapriikki, Tampere, Phần Lan
Không lâu sau đã có rất nhiều phiên bản giấy vệ sinh khác ra đời, hầu hết đều không thành công cho tới năm 1867, khi 3 nhà phát minh Thomas, Edward và Clarence Scott đã tạo ra một loại giấy vệ sinh có sức sống tốt trên thị trường buôn bán, và đây cũng chính là tiền thân cho mẫu giấy mà chúng ta đang sử dụng hàng ngày ngày nay.
Quảng cáo giấy vệ sinh được in trên một tạp chí vào năm 1948
Tới năm 1935, một công ty có tên Northen Issue đã bắt đầu quảng cáo những mẫu giấy vệ sinh "chống rách" trên thị trường. Năm 1942, nhà máy giấy St. Andrew's tại Anh Quốc đã giới thiệu mẫu giấy 2 lớp đầu tiên.
Kể từ lúc đó, các công ty chỉ chú tâm vào nghiên cứu và nâng cao chất lượng, kích thước, độ đàn hồi, độ nhám, mức độ hấp thụ nước, v.v... của giấy vệ sinh. Thậm chí họ còn trang trí thêm hoa văn, bổ sung mùi hương hoặc các loại kem để giúp người dùng có được trải nghiệm sang trọng và thoải mái hơn.
Tới hiện giờ, không thể phủ nhận giấy vệ sinh vẫn đang là một trong những đồ dùng thiết yếu có mặt trong mọi nhà vệ sinh trên toàn thế giới. Có lẽ phải rất lâu sau nữa, con người mới có thể sáng tạo ra thêm một phát minh khác để thay thế thứ giấy kỳ diệu này.
Tham khảo Thevintagenews