| 08/04/2016 0:00 AM
Vẫn thuộc đề tài khoa học viễn tưởng, song đây là những bộ phim có phần bớt “hư cấu” hơn bởi nội dung của chúng phần lớn được phát triển dựa trên khoa học thực nghiệm, với mức độ chi tiết và chính xác nhất định. Không xoay quanh những yếu tố “đại chúng” như người ngoài hành tinh xâm lược hay những pha hành động xen lẫn chút hài hước, phim khoa học viễn tưởng “hàn lâm” (hard sci-fi) hầu hết đều gây xúc động mạnh, có diễn biến chậm và thời lượng chiếu dài.
Tiếp nối kỳ trước, chúng ta sẽ đến với phần còn lại của danh sách 10 bộ phim thuộc thể loại khoa học viễn tưởng "hàn lâm" được đánh giá là hay nhất mọi thời đại:
5. Children of Men (2006)
Bộ phim diễn ra với bối cảnh một tương lai u ám, chính xác là vào năm 2027, khi ấy loài người đang đứng trước nguy cơ diệt vong, bởi phụ nữ đã mất đi khả năng mang thai. Mọi thứ dường như đã vô vọng, cho đến khi một người phụ nữ mang thai được phát hiện và trở thành nguồn hy vọng có thể là cuối cùng của thế giới.
Children of Men là một tác phẩm mang nặng tính biểu tượng, với những cảnh quay gây ám ảnh người xem như cảnh người đàn ông ở Battersea cùng với những bức tranh của mình, không có ai bên cạnh, bị cô lập hoàn toàn. Hình ảnh đó nhắc nhở chúng ta về cách mà những “nền văn minh” đang hủy hoại dần xã hội chúng ta trong thời nay.
Thật khó để xếp bộ phim này vào riêng một thể loại, với nghệ thuật quay phim và triển khai diễn biến vô cùng xuất sắc, không bao giờ để mất đi sự liên kết với người xem, dù là trong cảnh đuổi bắt trên xe, hay cảnh diễn thuyết (có thể nói là màn trình diễn tuyệt vời nhất trong sự nghiệp của Clive Owen), tổng hợp cả trào phúng, khoa học viễn tưởng và hành động vào một trong những bộ phim đáng nhớ thất thập kỷ vừa qua.
4. Gattaca (1997)
Dường như các nhà làm phim khoa học viễn tưởng luôn có một “định kiến” không tốt về tương lai của loài người. Và Gattaca cũng nằm trong quy luật này, và nó dự báo về một tương lai mà số phận của con người bị áp đặt theo tầng lớp của họ khi được sinh ra. Nhân vật chính là một người “hạ cấp”, quyết định chống lại số phận của chính mình và hệ thống độc tài tạo ra nó. Mục đích chính của bộ phim là đề cao ý chí, tinh thần của con người, và nó đã khai thác một cách khéo léo khía cạnh này thông qua thể loại khoa học viễn tưởng.
Bên cạnh đó, điều khiến Gattaca thực sự nổi bật so với hầu hết các bộ phim khoa học viễn tưởng cùng thời là sự chi tiết, chủ yếu thể hiện thông qua ngôn ngữ. Những cái tên, địa điểm và thành ngữ mang nhiều ý nghĩa ẩn dụ, động đến nhiều vấn đề “to tát”, như Thuyết Ưu Sinh, kể cả tên của bộ phim cũng có liên quan tới thành phần nucleobase của ADN. Quả thực, đây là một bộ phim đầy tính khoa học, sinh học “hàn lâm”.
3. Solaris (1972)
Nếu như 2001: A Space Odyssey không đả động gì đến khía cạnh cảm xúc và tình trạng của con người, thì Solaris lại là một thái cực đối lập hoàn toàn. Tuy nhiên đây cũng là một bộ phim cực kỳ … chậm rãi, chắc chắn không phải dành cho dân “ngoại đạo”. Có thể nói, Solaris là một bản nghiên cứu tổng quát về nhân loại, với những khía cạnh như nhận thức, tình yêu, và bản chất bên trong, theo phong cách không lẫn vào đâu được của đạo diễn Tarkovsky.
Mặc dù có kinh phí hạn chế, xong bộ phim cũng đã cố gắng hết sức để xây dựng nên một cái nhìn chân thực về tương lai. Cảnh chuyến xe 5 phút đi qua thành phố của tương lai có lẽ với khán giả hiện đại là một điều khá bình thường, song tại thời điểm mà bộ phim ra mắt, đó được coi là một đột phá độc đáo trong giới điện ảnh. Ngoài ra còn có những phân cảnh trong trạm không gian, tuy có vẻ không thú vị mấy với một số người xem, bởi mục đích chính của bộ phim không phải hướng đến khoa học du hành vũ trụ, mà là khoa học trong quan hệ con người, nhưng cũng xứng đáng được nhận định là một cách tiếp cận “thi vị” nhất của thể loại này.
2. Marooned (1969)
Lại một bộ phim khoa học viễn tưởng “lê thê” nữa với câu chuyện về ba nhà du hành chờ đợi được NASA giải cứu sau khi bị kẹt ngoài không gian do tàu vũ trụ gặp sự cố. Phần lớn thời gian của bộ phim sử dụng kỹ xảo không trọng lực ngoài không gian để thu hút sự chú ý của người xem, đúng với phong cách “kinh điển” của thể loại khoa học viễn tưởng “hàn lâm”.
Tuy nhiên, có một khía cạnh khác của Marooned mà đa phần người xem không để ý tới, đó là những vấn đề triết lý, sự hy sinh vì một mục đích cao đẹp hơn. Ở thời của nó, những lý lẽ ấy khá “phiền”, đặc biệt là đến từ Scientist Stone, nhân vật thực chất là một sự ẩn dụ trong suốt cả bộ phim.
Hai phi hành gia còn lại, thủ vai bởi hai diễn viên khi ấy còn rất trẻ là Gene Hackman và Gregory Peck, phải đối mặt nguy cơ cái chết theo nhiều con đường khác nhau, đã mang đến cho Marooned những đoạn hội thoại rất đáng suy ngẫm, về cuộc sống và cái chết, hay bản năng sinh tồn của con người. Điều thú vị nhất là nhận ra cách thể hiện khác biệt của từng nhân vật khi đối mặt với tình cảnh sống còn trong bộ phim.
1. 2001: A Space Odyssey (1968)
Một cái tên không cần phải giới thiệu với các fan đích thực của thể loại khoa học viễn tưởng, 2001: A Space Odyssey là một tuyệt tác của đạo diễn Kubrick từ gần 50 năm trước, và đáng kinh ngạc là ở chỗ những dự đoán trong phim về công nghệ tương lai gần như là chính xác ở thời điểm hiện tại. Đây có thể nói là cột mốc đầu tiên, đem thương hiệu khoa học viễn tưởng “hàn lâm”, trước đó vốn chỉ có trong sách, lên màn ảnh.
Từ những cuộc gọi face-call tới mô hình tàu vũ trụ và trạm không gian, mức độ chi tiết trong cảnh sửa chữa mô-đun tàu vũ trụ, hay kể cả hình ảnh Trái Đất từ ngoài hành tinh và quá trình hạ cánh xuống mặt trăng (những tư liệu này hoàn toàn không tồn tại vào thời điểm đó, bởi phải tới một năm sau khi bộ phim được phát hành, phi hành gia Neil Armstrong mới đặt chân lên mặt trăng), tất cả đã tạo ra một trải nghiệm không tưởng cho người xem mà hầu như mọi nhà làm phim ngày nay chỉ có thể mơ đến.
Trong khi hầu hết các bộ phim trong danh sách này đều cố gắng đi theo con đường “chuẩn” của khoa học viễn tưởng “hàn lâm” và tối giản hóa tính tự do nghệ thuật từ các đạo diễn, 2001: A Space Odyssey lại quyết định để nhân vật trong phim thể hiện rất ít, thậm chí là không có cảm xúc, để thể hiện quan điểm về con người và trí tuệ nhân tạo, song tới chương cuối cùng lại gạt bỏ lối tư duy đó hoàn toàn. Có lẽ sự độc đáo này chính là điều làm cho nó trở thành một tuyệt tác trường tồn mãi với thời gian.
Theo Cinema