Một cơn bão Mặt trời có thể hủy diệt Trái đất?
Tuổi Trẻ | 28/08/2022 04:44 PM
Tất cả sự sống trên Trái đất đều nhờ vào nhiệt lượng bức xạ của Mặt trời. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi bức xạ đó vượt quá tầm kiểm soát, và hàng tỉ tấn vật chất tích điện Mặt trời đột nhiên hướng về Trái đất?
Điều gì sẽ xảy ra khi Trái đất chịu một cú đánh trực tiếp từ một ngọn lửa Mặt trời? Một ngọn lửa đủ mạnh có thể hủy diệt sự sống trên hành tinh của chúng ta không?
Theo trang LiveScience, các câu trả lời rất phức tạp, nhưng hầu hết các nhà khoa học đều đồng ý một điều: từ trường và bầu khí quyển cách nhiệt của Trái đất bảo vệ chúng ta khỏi những vụ nổ Mặt trời mạnh nhất.
Hình ảnh một tia sáng Mặt trời được NASA chụp lại vào năm 2013 (Ảnh: NASA)
Trong khi các cơn bão Mặt trời có thể làm xáo trộn hệ thống radar và vô tuyến hoặc đánh bật các vệ tinh ngoại tuyến, thì bức xạ có hại nhất được phát tán trên bầu trời rất lâu trước khi nó chạm vào da người.
Ông Alex Young, phó giám đốc khoa học tại Trung tâm Chuyến bay vũ trụ Goddard của NASA, cho biết: "Chúng ta đang sống trên một hành tinh có bầu khí quyển rất dày, giúp ngăn chặn tất cả các bức xạ có hại được tạo ra từ ngọn lửa Mặt trời".
Tuy nhiên, không phải tất cả các tia sáng Mặt trời đều vô hại.
Trong khi từ trường của Trái đất ngăn chặn bức xạ Mặt trời gây tử vong trên diện rộng, thì sức mạnh tuyệt đối của điện từ lại làm gián đoạn lưới điện, kết nối Internet và các thiết bị liên lạc khác trên Trái đất, dẫn đến hỗn loạn. Các chuyên gia thời tiết vũ trụ tại NASA và các cơ quan khác rất coi trọng mối đe dọa này và theo dõi chặt chẽ Mặt trời để biết các hoạt động tiềm ẩn nguy hiểm.
Các hiện tượng lóa sáng Mặt trời xảy ra khi các đường sức từ của Mặt trời trở nên căng và xoắn, gây ra các cơn bão năng lượng điện từ khổng lồ.
Phần lớn năng lượng từ bức xạ Mặt trời xuất hiện dưới dạng tia cực tím và tia X.
Tuy nhiên, năng lượng mãnh liệt của một ngọn lửa cũng có thể làm nóng khí gần đó trong bầu khí quyển của Mặt trời, khiến chúng phóng ra các đốm màu khổng lồ của các hạt tích điện (được gọi là phóng khối lượng đăng quang - CME) ra ngoài không gian.
Nếu một vết đen Mặt trời chói lọi xảy ra đối diện với Trái đất, thì bất kỳ CME nào cũng sẽ nổ về phía chúng ta trong khoảng thời gian từ 15 giờ đến vài ngày.
Khi năng lượng điện từ của Mặt trời đổ vào từ quyển của chúng ta, các nguyên tử và phân tử trong bầu khí quyển của Trái đất trở nên tích điện, tạo ra các hiệu ứng có thể được nhìn thấy trên khắp thế giới: các hệ thống vô tuyến và radar trên khắp thế giới mất điện, lưới điện cũng có thể bị quá tải và mất điện.
Một số chuyên gia lo ngại rằng một CME đủ lớn sẽ tạo ra "ngày tận thế Internet" bằng cách làm quá tải cáp Internet dưới biển và khiến các khu vực trên thế giới không có quyền truy cập web trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng.
Các vệ tinh và trạm không gian, quay quanh quỹ đạo ngoài sự bảo vệ của bầu khí quyển Trái đất, cũng bị suy yếu bởi bức xạ của CME.
Tuy nhiên, ngay cả cơn bão địa từ mạnh nhất trong lịch sử được ghi lại - sự kiện Carrington năm 1859 - cũng không có tác động đáng chú ý đến sức khỏe của con người hoặc sự sống khác trên Trái đất.
Sao nổ có đe dọa địa cầu?
Ngôi sao gần nhất của chúng ta không gây ra mối đe dọa tuyệt chủng - nhưng các nhà khoa học nghi ngờ rằng các ngôi sao lân cận khác lại có thể.
Khi một số ngôi sao hết nhiên liệu chết đi, chúng sẽ phát nổ trong một siêu tân tinh cực lớn, phát ra bức xạ mạnh vào không gian trong khoảng hàng triệu năm ánh sáng. Những vụ nổ này mạnh hơn rất nhiều lần so với những vụ nổ Mặt trời.
Nếu một vụ nổ như vậy xảy ra đủ gần Trái đất, ngôi sao sắp chết có thể dìm hành tinh của chúng ta trong bức xạ cực tím nhiều đến mức nó làm mất đi lớp ozone bảo vệ, khiến một loạt hạt tích điện giữa các vì sao sẽ làm Trái đất dễ bị tổn thương.