Lõi bên trong Trái đất đang đảo ngược vòng quay
Tuổi Trẻ | 26/01/2023 10:39 PM
Các nhà nghiên cứu vừa báo cáo trên tạp chí Nature Geoscience rằng lõi bên trong Trái đất tạm thời ngừng quay so với lớp phủ và bề mặt. Hiện hướng quay của lõi có thể đang đảo ngược.
Sự kiện đảo ngược của lõi bên trong Trái đất nằm trong một chu kỳ có thể kéo dài khoảng 70 năm. Điều này có thể ảnh hưởng đến độ dài ngày của Trái đất và từ trường của nó, theo trang Science News.
Nhà địa vật lý Xiaodong Song của Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc cho biết: “Chúng tôi thấy bằng chứng rõ ràng lõi bên trong đã quay nhanh hơn bề mặt, nhưng vào khoảng năm 2009 thì nó gần như dừng lại. Bây giờ nó đang dần di chuyển theo hướng ngược lại”.
Hướng quay của lõi bên trong Trái đất có thể bị đảo ngược - Ảnh: ADOBE STOCK
Một sự thay đổi sâu sắc như vậy nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng Trái đất thường không ổn định.
Khoan xuyên qua lớp vỏ không ngừng thay đổi sẽ tới lớp phủ khổng lồ, nơi những khối đá khổng lồ chảy sền sệt qua hàng triệu năm, đôi khi nổi lên để bào mòn lớp vỏ bên trên.
Đi sâu hơn sẽ đến được lõi ngoài lỏng của Trái đất. Ở đây, các dòng kim loại nóng chảy luân chuyển gợi lên từ trường của Trái đất. Và ở trung tâm của sự tan chảy đó là một quả cầu kim loại rắn, quay tròn, lớn khoảng 70% so với Mặt trăng.
Các nghiên cứu đã gợi ý rằng trái tim rắn chắc này có thể quay bên trong lõi ngoài lỏng và bị cưỡng bức bởi mô men xoắn từ tính của lõi ngoài.
Các nhà nghiên cứu cũng lập luận rằng lực hấp dẫn to lớn của lớp phủ có thể tạo ra một lực hãm thất thường đối với chuyển động quay của lõi bên trong, khiến nó dao động.
Bằng chứng về sự quay dao động của lõi bên trong xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1996. Nhà địa vật lý Paul Richards thuộc Đài quan sát Trái đất Lamont-Doherty của Đại học Columbia, Mỹ báo cáo: trong khoảng thời gian 3 thập kỷ, sóng địa chấn từ các trận động đất mất nhiều thời gian khác nhau để đi qua trái tim rắn chắc của Trái đất.
Các nhà nghiên cứu cho rằng lõi bên trong quay với tốc độ khác với lớp phủ và lớp vỏ, gây ra sự khác biệt về thời gian. Trái đất quay khoảng 360⁰ trong một ngày. Dựa trên tính toán, các nhà nghiên cứu ước tính rằng lõi bên trong trung bình quay nhanh hơn khoảng 1⁰ mỗi năm so với phần còn lại của Trái đất.
Tuy nhiên, các phát hiện trên cũng đang gây nhiều tranh cãi trong giới nghiên cứu toàn cầu.