Làm truyện tranh khó trăm bề

Làm truyện tranh khó trăm bề

PV  | 04/11/2016 03:10 PM

thích

Sau nhiều năm hội nhập về xuất bản, giữa những người sáng tác truyện tranh trong nước và những cơ quan xuất bản vẫn chưa gặp được nhau.


Một trang truyện Mèo Mốc tập 3 (trái) và một trang bản thảo của Truyện cực ngắn - hai trong những tác phẩm được cộng đồng sáng tác/đọc truyện tranh nhắc đến gần đây như những dẫn chứng về cái khó của làm truyện tranh - Ảnh: L.ĐIỀN

Một trang truyện Mèo Mốc tập 3 (trái) và một trang bản thảo của Truyện cực ngắn - hai trong những tác phẩm được cộng đồng sáng tác/đọc truyện tranh nhắc đến gần đây như những dẫn chứng về cái khó của làm truyện tranh - Ảnh: L.ĐIỀN

Sự kiện tập 3 truyện tranh của Mèo Mốc (Đặng Quang Dũng) - Mèo Mốc: Hành trình tới Singapore - vừa bị chính NXB Dân Trí thu hồi sau khi phát hành cả tháng làm dấy lên những lo ngại trong giới sáng tác truyện tranh.

Bằng chứng là vào thời điểm truyện bị thu hồi, những người đã đọc qua tác phẩm này khi được hỏi đều bày tỏ ngạc nhiên rằng “không đáng bị thu hồi”, vì thật ra chỉ là câu chuyện dí dỏm có chút hời hợt của độ tuổi teen.

Theo tác giả, trang 15 với hoạt cảnh Mốc trong nhà vệ sinh và trang 68 Mốc nói từ “ị” cũng được cho là phản cảm. Chúng tôi có hỏi qua điện thoại với giám đốc NXB Dân Trí thì câu trả lời là nội dung cần phải chỉnh sửa rồi mới được phát hành trở lại.

"Không thể cứ nhìn mãi vào truyện tranh như là một sản phẩm dành cho trẻ con được."

DƯƠNG THANH HOÀI

Húc đầu vào chỗ khó

Kể từ khi Công ty Phan Thị cho ra đời bộ truyện tranh Thần đồng đất Việtkèm hàng loạt hoạt động khơi dậy tinh thần sáng tác truyện tranh Việt, những bạn trẻ đam mê lĩnh vực này tìm được nguồn động viên đầy cảm hứng để theo đuổi.

Cùng với sự phát triển của mạng Internet, các cộng đồng sáng tác, chia sẻ và trao đổi kinh nghiệm về truyện tranh trên mạng dần hình thành. Từ đó ra đời một số dự án kêu gọi nhau chung tay sản xuất truyện tranh, điển hình là cộng đồng truyện tranh Việt Nam Comicola với chương trình sáng tác/sản xuất truyện tranh Long Thần Tướng.

Tuy nhiên, họa sĩ Khánh Dương - một trong những thành viên sáng lập Comicola - mới đây cũng bức xúc chia sẻ trên trang mạng cá nhân thông tin về hành trình gian nan để được xuất bản truyện tranh Long Thần Tướng.Khánh Dương trưng ra cụ thể ba khung hình trong Long Thần Tướng tập 1 để mọi người thấy “lưỡi kéo xét duyệt” truyện tranh ở ta hiện như thế nào.

Gian nan, nhưng nhiều tác phẩm vẫn còn may mắn hơn cuốn truyện tranhTruyện cực ngắn (Truyện trên trời) của họa sĩ Đào Quang Huy. Hơn một năm gõ cửa khắp nơi xin giấy phép và tác giả cũng mất sáu tháng để chỉnh lại những chi tiết trong truyện cho “vừa ý” các NXB, nhưng đến giờ truyện vẫn chưa tìm được cách nào để có thể ra mắt.

Dự án gây quỹ xuất bản cuốn truyện tranh này đã nhận được sự ủng hộ từ hơn 700 người - những độc giả đã đọc qua một nửa nội dung sách trên mạng, nhưng họa sĩ đang phải hoàn lại tiền bởi việc “chạy vạy” xin giấy phép xuất bản không thành.

Những lý do được các NXB từ chối cấp phép đưa ra hầu như đều giống nhau rằng nội dung truyện không phù hợp với thiếu nhi, “xuyên tạc”, “bóp méo” truyện cổ tích...

Chia sẻ với PV Tuổi Trẻ, họa sĩ Đào Quang Huy cho biết: “Tôi thấy kiểm duyệt xuất bản ở VN còn quá mù mờ, không có hạng mục quy định cụ thể và quyết định “sinh - sát” đầy cảm tính. Có phải đề tài “cổ tích” (nói chung) là gần nghĩa với “nhạy cảm”?...”.

Nói một cách không ngoa, trong tình hình xuất bản hiện nay những ai dấn thân vào lĩnh vực sáng tác/sản xuất truyện tranh cũng như húc đầu vào chỗ khó.

Ông Dương Thanh Hoài, phó giám đốc Công ty Nhã Nam, cho biết Nhã Nam hiện có đến mấy dự án truyện tranh, nhưng đang không triển khai được do lẽ chưa tìm thấy sự chia sẻ từ các NXB.

Cần có bảng giới hạn độ tuổi truyện tranh

Nguyên nhân của tình trạng khắt khe với truyện tranh như vậy, theo giới xuất bản, là bởi cái nhìn của những người biên tập và cấp phép xuất bản sách ở nước ta vẫn chưa thay đổi mấy. Trong khi truyện tranh hiện nay đã phát triển phục vụ cho cả người lớn, thì nhiều người vẫn còn giữ lối nghĩ truyện tranh là dành cho trẻ em.

Ông Dương Thanh Hoài cho biết phản xạ lâu nay của giới cấp phép xuất bản đối với truyện tranh vẫn là dè chừng các yếu tố thuần phong mỹ tục quy định tại Luật xuất bản. Trong khi như thế nào là “nóng”, là vi phạm thuần phong mỹ tục đến nay vẫn chưa được định lượng chính thức từ các cơ quan pháp lý về xuất bản.

Biên kịch Khánh Dương cũng cho rằng trong vụ việc Truyện cực ngắn chưa xin được giấy phép xuất bản là do biên tập viên không hiểu được sự hài hước của tác giả. Đồng thời, một nguyên nhân khác dẫn đến những câu chuyện trên là do ở VN đang tồn tại quan điểm “truyện tranh cho trẻ con”.

Khánh Dương đề xuất khẩn thiết: “Trước mắt, Cục Xuất bản, in và phát hành nên có một buổi trao đổi với đại diện những đơn vị làm truyện tranh ở VN, để đi đến việc “giải phóng” cho truyện tranh của người Việt bằng việc đưa ra bảng giới hạn độ tuổi”.

Bạn đọc Thanh Tùng (26 tuổi) cũng đồng tình rằng nếu chỉ quan niệm truyện tranh dành cho trẻ con thì thật là sai lầm. “Khác với truyện cổ tích, thế giới trong truyện tranh cần được hoạt hóa, được vẽ rộng mở nhưng có yếu tố hài hước, kết cấu chặt chẽ, nội dung phong phú và không dễ đoán mới tạo nên sức hút. Đọc truyện tranh cũng là để giải trí, có thêm yếu tố hài hước mới thật sự được giải trí”.

Độc giả Thư Đỗ (23 tuổi) cho biết dù đã đi làm nhưng phòng của chị vẫn đầy ắp tủ truyện tranh: “Truyện tranh VN hiện giờ vẫn còn quanh quẩn ở bước khởi đầu, các tình tiết còn khá đơn giản. Nhưng nếu để các họa sĩ tự do sáng tạo, khai phá nhiều khía cạnh thì không biết chừng có thể ngang tầm khu vực”.

Bên trọng bên khinh?

Dù “truyện nội” còn nhiều gian nan, nhìn vào thị trường truyện tranh ngoại nhập tại nước ta hiện nay thì những nét vẽ phóng khoáng, các lớp cảnh “thoáng” của truyện tranh độ tuổi 16+, 18+ đều được cấp phép dịch và phát hành trong nước.

Ông Nguyễn Thành Nam, phó giám đốc NXB Trẻ phụ trách mảng truyện tranh, cho biết những truyện tranh mua bản quyền từ nước ngoài thì không thể tùy tiện cắt bỏ nội dung hoặc tranh vẽ, nên NXB Trẻ chọn giải pháp “đóng mác” quy định độ tuổi cho từng dòng truyện.

Theo đó, truyện tranh có ba độ tuổi: thiếu nhi, thiếu niên, trưởng thành. “Đóng mác tuổi cho truyện tranh đang là một giải pháp để đưa các bộ truyện tranh dành cho người lớn ra thị trường.

Chẳng hạn vừa rồi NXB Trẻ có nhập một bộ truyện của Nhật và đóng mác 16+ nhưng sau đó Cục Xuất bản nhắc nhở, yêu cầu đóng mác 18+ thì mới được phát hành” - ông Nam cho biết.

Họa sĩ Vũ Đình Giang, phụ trách mảng truyện tranh của NXB Kim Đồng tại phía Nam, cho biết dòng truyện tranh kiếm hiệp các nước khi nhập về VN để dịch và xuất bản cũng phải đóng mác tuổi vì nội dung có nhiều nét vẽ thiên về bạo lực.

Chia sẻ với tình trạng “bên trọng bên khinh” giữa truyện tranh trong nước và truyện tranh ngoại nhập, ông Giang cho rằng hiện nay các khó khăn thường phát sinh ở khâu biên tập của các NXB, “chứ cách nhìn của Cục Xuất bản đã ít nhiều thông thoáng so với trước kia”.

(Theo Tuổi Trẻ Online)

    Tham khảo XS Kết Quả để xem kết quả xổ số.

    Xem lịch âm dương tại Xem Lịch Âm.

    Xem bong da Xem bong da 247.

    Công cụ tính toán https://calculatorss.us.

    Tin tức game https://gamekvn.club.

    5Mbg2DPVYQODRJQnfFoPVBhrKByFhgsQ Tt0f3yV c266ONSXUBwe6nthyJIJnLWg167IzZvyLc6LSoDs7nmj27b3iDfPVZ2wCOxIlt84jNs9t3qBwCGr06scw3bglG8XF7VeAYXDmdKHWUSgoryz76KskBL47 XUDkKifTvsCUvbHakZwQjEl5 1PKTiRwMTMIzHXPhpEBCfIg8mdicCnDSCcWZXSLVD6TtHW9wrjQ74A9wPN0j4I8SuGpkcSkXh6 eeIxjapKB3Jwal5pcoPRA wKhPfgU147Gzk2fTBWvlhYxMpLspFe0f29pFdeCj7l3UfPCOUMbKKR0iEhCjppPhtruFxrmfrERlPRBdmftrlT1EJpGoxRmy4MEGRE5JqYSNJW1mstKjA5I9H3iXzW7vIkrfCT9Fw8MFUT3MTkMVWicSAUVAN3bsvAuVqm XjhAwTEFtR5T2zPX9VVaJoLinrcvoo8WXnTFjXZoE0mOQwqfMnXDFZ9mjDLaRDEt36RNtT9WRi2koYLQhhFBDMqXEa8rdKlB7MKBi3Z0yR3gUNHfstc4F6tBsHMY0na990uIl8UJ1EKyiuBYVAsPwgFYVKWznWVlsqw431czDXrbk60vRrRjFh4rssCPNiHIbI70bO0pccufoMuVnVQI2PnIsXn0z0QI7T5CgZWEhqgfdBOWUNNaa3wR1u3klZ3zhZxD8QD2uIvs2 dPeS6ZRc4Gdfb8EbTHOqLbVDBISK8Vz6kQZ0nYBMhr6zvbtWQZfN5HKsPBsic586KqPxzCP7YMppGL9t6spD LarBDyR5D1v8t3f1orjdfSWxDwwVQI r1qFWwzd5nks fD9PboNTU78ZbGgbuAK9uOEe34fZlIknM fHyuT53aoAYYRs2E2fV6qJjOknxWgxMkBkcwLbtubl4yKXkXUadJc0VLrPC RDCY7dGywzQ7gzdWo8gS1ehtLr1tLFZFGAP4MQeU2DUeSfxepww2jpUS9tb0rWt 6N9yvxLUWQ2a9I0O5N9SM3pKlwZeyUDKOvdxIh4HxtAzcYSpBqavsvETuUW3P92xedDil2wPbwCG4ZYxXX1Zg9WPCz6PYvtGZZuuYbKSxQeQrOAX sHUblc5YJo1FEhGfLJkOpav0GRUd2cgMgOmLlYyaamdTe37sOCCEy5dtFcPHFY2FOzQ20J NGL6vkgryG3crXsCB3HH7yQICYY79Ep9HSZZG9MKc2mHy06mpZZxF2dA3x64VLrnOFeqUTl0LQUfbH1k3ephlB6EyjFvbcJND1PVxyM5I fL75CdAEQRsrSiCcbkRwoeUGNMErqqrs4sA7zMYBK4zaQZ8YM2SN2oEKzAVwk x5fJZKWcQ22K06BFlH95dvhGk5IhGRPqexWntyQaToxjxLmac0CHYSpSNJAMypPRGPUgbcCvwH0nfWrG4aMYPo7prZAcbnCWWn 4WO6SN9JKj1PGNWlS9rSGaJLKgNWQUf ng7TlyG611i5YfZ6gbjUqSBVZL5UFGCjfnGuL 03BxZNSAnm1gcNlpyQOrjGp29ZwWXVmieWpWIA5X78JZtWbNW6ey985runSiIJ8yhGXMGsE5f13Ec6JcYxruSQAa IVTxnMLS1 L0dzT91y0stZAyyklQcCEIRhyQpGDiE65EvvjRogVEVGIMX1sb1LX0p9eR8YJfwZLSonmi1qhcnt4rjtY05z0mT9Sg0 WJ7x28DpN66TC6vPxnqUAsW7MuqErSn3RIoN3IcqKuzJiF76xgzZk6duJIJLRvFUUUpu1DkUxBv6Xwh4qYZBM4DXUN5TPK5vAlwu50XI6D1C2p8eeio0eiKIIqI4pWIIrnCyQGYIPos70BYIdy4uWveMH1QNbxJCLeoHh4sWetnR50tmkdujwQXMOBeZppdGZgmWOuuwnsiIEWlcPMOvXpid2xjwacwKm5TMieVPDiZcRl78LnmC8sLMSFkZtGwbfHYk CaCONKPDU5PhHsclKNe297E RsrCY6I9GhDvWiJ7z1LxdcZxmIaxuKm7SX5Nd3VHjR0cUGbKcx2OPUVgFzyAer9xBoCOREsb2QT9UR2fElAwJsOONaJfXKZq6cMHiUkOKvLUr1rgyxuY2i5zNP6P3gnJeFn3QyoGPIjGPBoW0SuVo7DsCcS1tEZ8kD9o SsfvVq5xtK7VLGNG0OEEIlVH4pjhVGwUgt2kr9GgPpi7TntE0W4ad3cu0cEnBEba0lEMs21Uk0cK15Ik50hdyE7OYLwSCUktwpwGRNcR3zrznFM69PRLd1rli7U ujGWZPTPzFMO3w dgVVviJFtWxGSXVNnsydIYn3DjHRylJGZ0mABt3izUEoTXCzk3 51DUJCIihWuVm5MH2sguwcpzpRkbYqJ bSMPVNwO5wovvAcMiPgv9GGwNxxd8hpLBMx1l8pj2B5R1JM4C7s8TE8krHU0 o1JVkOxhdSD1XLKdXt8X3pTYh4Aw1mTTCRKfH9cJS618EICq4sVTYkm6MTDgD 9zJGP8CJwxTFIesD5OpmyNySjsBy6pKFAQCO5E4DT4of7z9Vcz8dh9yAyh AlR2Kh7nN4R6sThJIizmfZnzvtuE6CKpxyLpLXidf2mOVroDMZ12Wq0rgByIKdBLfJtUk0ZjACh4KMq6r4RAQKPmv78CpK pwBMR8dZbpeiuVE5hSNgobtkVpur9mkZ FFFAzY0m wt rWT4ecYVl7dlEQzm K6DXyZpW2ERXpUkhwLQdzvWuoZiBMIqSDR7wWLuBYo KJ74l7y4se0xlMZys7jyxCoNmnXqe41n0tocnvd3YLXf5QR85tBYB36XSpDwjkphIjXzew2eJZnmuCMTrRSJeeN6lnwxWRgvETg1t9Bd fY0PXX3mEq40mmowGnq9RPMZmTbmf79nPhLOdNnC0IkxDjCMTAAuuJbbCB6tYcDT8oMvSrY330Abb8VPeiisyUPt55MMrjY25ypI3h6bUp3OdcW4XMnS0OZUE7URy2ctruPXs25qvyj1SJ0QC5t89A3PCwSSGsLhYPc1MX0pEIXofiC3qkoa3OWJ0PNabzn9w0UFLrzbAoY9oEVs6YgvqnaRkTsqQgwJsYXq1WgBbgAkJoJCz zJLHXahi7g5nxzu9bvbmqoPwOunaTXeYtPvtzLowaKbXk2FB0M7u6ZdD20P869 2GgxCSCMBntnv3D1adexn7G7ynURI8JAjSAxlOWtGfigk80ELF n75ROfiVUF4IS95 0MDXmwD9xfeNhV03Or2tLOOSHnSD8RPmqv9shZh1PLugcPVgs2npjanKXH7V4qgdtlZdq6V92aBFHFZGTvyaj9RWlf0oQW2SjIPGIbPuMFzaFSxz7Aj8t hLUgTtOuELYivYUrbvDikEDMw6k1aUSnIUGJU2JluO51RA6jCvyUDac5Smd3MazcgB98WXUvd0pfj8ZsFIzawgBFDTUV0jYVkbIEJGd0Yoo7RwNJNXk7VFNbs5jAKAZC8C6bEtJkuvGi1KtXg3DcveOuqAzFEhyYF6 kyBtB2lohEpiT0wCIXAjqJTFe1WljvM4jod7FMiN5y H6OKCEk8WjFl1jsLACSfPv71YC5PnmQ159NdCXziTCq5sZNoMFHfFH9 AsLHe6Cf8Xnu 2RErZBtGcK2mlV5BEsnG1oNvv18hHnLjQDwf10NxZuKCFZJ0pw5hp LFwLpDRuUA8RHsjlf1O8R7EJHYZ7MuDOxp3kqXhzw04jWeT9psBczk1kcmJgCBdze5fkbGahBEMhnLIFLd0xaojspIajjUVOpnVf8CUTnYvbJOf0N4fD6w0XpNPWH21gEjeWQRkFuvCIL41WTBbjcFRhYoELo2rXMYtak5Og2VKG9Tb U5Rv18JKGV5xzVXko7hJQ8Z76uueRCpmvG6qXmeQdWCOZsWysdaAOGtGN4eeCSX2VYbqm UsfTI5KHR9jQgbd9bOU14KXm3vcusECiTjahmWPyJttS4Xlb2vYtOkKAHqDcJRAu gTCOVwdYIMWMay2LlUhQQNioO91CKrChhOLV5sHeV90vVgvl3 KHGTF0IjqCE9W1exl9cON1ND17qwxu8I2r99GHkiIP7LgNF7 Cdk0 g48UFKZO6BCxkQI3VNs6GvDmDvnYsHeKlJyfGnsmQzFJl6b8fu4Ek785vxahxFLVEdSpllY1Uwzv56RPEWjoozDFC5Q2fFzEgeIFuKSZIzEFcPV05trO7BUCtah0WubtymBefJVTSZouZWh4GoWYEl2t9zLXSaq4T7ool6Sxzg98KWrXhgS2pxSaMxLoEMfNOiisOiieEiWz62pUZk4ojaW19cjX3XDCJGfV1n1WhTqhbTzL6P6oApmE0eKY1327UOQvBqHIC9BXNigp UHSNgWdaBqAGKyXnCrEUCDUz5iq3eML8SaXCmfyEDrrnb6uv3tRHV6HkGYkkQOmNHe4CS8Hk Z3LwFQ5fanMRm8i3tBaoU1eYA0s1HoNteBERZnantBlJZW0gzYQrFc2G52BZsLI3HC1qtNQbW01LxBINpMomzsAkzuq1P0VDp6kEjmQkhu1SzIY5d6nBzZJpMNmz4N08WwJa5pLGWviwvsLCdPyYIR0FZJlDUj8hZ4BAMBxmbmIRIqFOfZwMyNR4QKyUw4REIPvwT8S4KAkPOv9Nz2wd5KsROfK8m7bd93Iv75nxCNy ck 6wIBPqiVHbgsRr3amamT6hfoHYpKpPfeub4AxqCjLJDdoTJUm87D0HeRvy2 NScNOeh2AMDtWtzP0mpP3JmmRsWIlkg9vjMJ1lMQCaAKiNLJH18g0KSlEjhw9R9hyBf9nmsmm5hQNIp1BbJxkWR7TNHNGfoCt4SkAmq1z6B4hs4kRaq9axn1MjpJ7oD6hGOsMw7T5PSOuhgnyv1dmeNvEudYqSgqHvPoyrQMs4E37OVUqdPRtEZlWfODaUwZPnRV0Fchleij3Q8VA9xS3jYZnpOSPwVhDtlRRK5a6M2e m9pfB1HDXzmE9Xe7V5NgFVauKwdxNohO0bQU41Qht0eDacdT rDqiS2qfuqjr7lqWrGAgtksKPyvkIMU5 JLlqOxP3IYPZjaSije8FXw245N2Yp1dfIjN47uZDz8y6dI4V2lW7k8Cs533ERHhNKRYWGCPmKWoKW7x9uqSfIZimJhMtQFVLTziNECmvw49G8PKoRyZhgRIu56RxkOTlIDyIU3l o7mTfreadmBxpkBvcqIMFC s33HUydoG6sj1c4dOzrul6qDYLsE UMi7B92tpktQOPnLdxsk23pxWTKRwtcAXVc9pCK2HICDrPyEst1k0jDMreMQQckPnhCSUWcao3qnMfAWGOF7VEZP0H8MAJeohFMm5DZHmgR60nf55ifVvBqCguYByOorpc41QjSWYDe 72yTFfztxvlY8BUZovWZQN8AbcM7fcFyf2bSCDWtlL7uTxpYVZf2DgMQCaJMOYfA3v M27uAGjHgy6YmPKXxHVTPaGywdDzBwOwT 1EJsGrLWR3ouHcXhzOpvHVJpZzs97OMKamT4jmXWpxw6DdjlriXdXSx8NSkgtzPFGbyc8aRsRWDHsvswwbkG twslgnrI4WyKCKmBEWCCWYJib9ojwBWZeR3Zvy7tGbmqph2Yv znIIFvXHKE81kHBOEcWJuN0LbMZZ9hi3I8EqY4jLLR1LQgHevE5d6ac8y2xO czqzx0AEwxp9jnj3BPpwZzy7ofRuvGjRWaxsrLRCtHuGTgxOVYajOnYUSKnDyQrm0eguMEw7wcR3xMokmI487qPkhg74O2Zs4qOw8tENCkLU6ksWhyfJbVCrlM9fVXTUliAzxl5Aj lZqUyG4QXHgYbhVjWDCGxelOi61zDNwbzT9vvAcTVkUftY1aaDnKyQEH62ApZhrQTJh2xl0iHMiY2k2QTE 0dJE6hmk1QDl6VYU56eBTGC7iiFHE XScfjmfI9pHoemdvK0kfiBcK53VfNilEVaOsRlODzhJx3K6JuwnlHJ0fAM6dO 8vkiPv3OIr712VFFfqyCrYFVGzeplO9H5h0iAdO9tM4tZX4WYfxG3OmkXb4Xp9vZX4TvK2bbIYfW3HJmnc7nPqDmWHHFjAdE7SLQN045UdRNOOhiwuAadMwppAAHbw1qc6kiQ BL6ZLT4iratLJHcV6bUzolhx7f4E1OWdj7G4mcWeWEdpeeTm3V5751tEsPyI8GUuJX2zdCphbdqDMRF LoVYFpRb8wtcSKt9zp2YmPoERQ1RPTgtgqzXovOxKetf0cojwmLIiNnEMCauVrOpD2DqCLvospsxUiMToOHtvqBTYbqQ0c6ZQw0bQgsO7YAJuVAu3K52T9mtMs9yDg4yXrpOUwO86Z88F0FaVHtwzelG1h4OvWIcbEwPDsxfhB9tw5d Ng isXexbTJASPByl5tlx1 4NwYE9uWq7bejhdh9D UCNlwCkU618EEe0iesoyXm1U5o7zENhdpgrasOIWMDaL FwCNTBdXis9LfBUNqLaAeRnADIc0mbNq1ItQyQQpsiQD968MdIySdE2VLGP4TGhfS01RiLomZCM2pHtk3OtEVSfQPyhjoaNUZsFhlucsFvN0WOZbXiSfe86kByE9 Zf8gxrlZ94 BWmq4rIbk5Whfeux1QEOP8dpjdhtRrfR0FuSOfuLTQ4JIAH1yzSQ5EwyLPpV2rt 0wNx iHZvAbhYNEBQ0 xcvVN 8Nrw1CsjaJqJtZ44y2dKU6Kg95i7gCV w7Uh9yyQ8bF5o1Vn3JPHv9CJeLGr5gLQKnbqCHyxL ZvVVvKZIBW HsbK2komUA5Lawxo4FOGHcxMezd56durFtKBAECXp7fkKmi9UquC72dZMNGuxuZAS7s06nRnr8W2UanitWgzN1xy2D dO1v0IUPnDWk3MAn8zAMBam M987e6kbIzUuy8NwD1cZJhz74vZvwxgZg8D NBcRYyZiz42zbc4WhmTtYKEyE1DD9ZJ4vOdWhiMdhI09VX0eQwPtwtVV28nnGGnPwIGNKKubJKfRRzWkYopi8qgOhNWRo7GU2l6Iy3ce2FXhaQGzSYrKLrZm675 GUYv64I8brveRraeGYZ4AI7L6qSTlslXsrflxZh75XmWqVjYYt0bk0XZmefm73iIhfYHvbwWQ3EoKnIDMNG22wNsfrPTQyv3TBWUDq5C0rNxnIrjzVXd5e1Ic3R2yG88VqIRzvnI9X1bGfBJ3GVrkHXkQVWgPqSop1CvucFIMwcuI0oTr9jrUPvX3uuLSPXhgGKGn4Um6mgRC2H8mGpeksufDvQTeVX5EzP82PyUeauZ7dexAhyvFOIC6IkJd2kVVtw4yLqTQgD vF6 CjkgJo784NtJ3yda 7q9MEBZp9ETabvSifGiuAwuKB1fzQs2csaMKjNsJROLJDfoArlb6plL86ouFG17QwaIJTPIn30PDu7y61umxC01R66rRyBlCup2m4McRBZFXrNMqTjNQSnzJzXLsvPVkUUhv47T606aNEGW1l0pmqUgIxtqRc4yAH1Tr5YY23HePBM0B2SkZ2UR4trq860fh6ZB8MLmZAC5TKUu1P8tFkGZ1lV07qbGa37GVHT3Qa4P0oSGCoUkqDaA3jC6Jy4rUpua1cKr1yTpi0xQ3aE2KlG4fOSG2MRikuCsPq4BsjdWkeGAKXXVfZJgA6CBL86KH Cxdq0RD1qa0QYndTmQg1 SCe5jCl7zWNXG Iwl9WG2F34XyY1aTyKxvQe3WIoETG6HtSMqefGopeeInwKVSBr8p1l1MMAOjXjKtr3 k0jgGnhVCUTrx5GuB7oLM0gXR213xqVyYSsmZo6puFPnx4mB1o0oL9aJYiCTkzMIiYT1epM4nEmIAoT4wzFF1U8Qnd3UCbF4dSIYvpGmIR DE2V1rH5dfVR9X5o wB5FnLesGdsYj OT1cqbyawNfLGa1k2mOJfaoVGRNvWQSfDSURrepIXpGy0Rlh3OnMN9gPpBymOM 7I1J9kZeOAHxJKTO28udTB5WT492yE4Kz8mFvejr0OgLmkqoB8 r4ngN7PhwlUUVux9RcFn7Qq7D9nYNJT7H2sLneehn5QIKqQa0FMUIIoilZ6dWxxQZkIHe1zcg6EZPRC8MzfXeuUHJ82uwB WzN9BqNVyhts0sAjW39vVqDyDsnDmMtEROcqKwFT9Eoa TC5XAlTloSydGWG5qhRuFx9EbYSqbBXLCBN7YLkCVjDErx2xvIHsh3CWIRT7GlZdKTozYMvyzUqn1dTA7f7dYwJylBYLpE4e10oUF5Px t5SIbBYAmScxZ H iy4cBWo9GDTBdE7MpOHJpcd8qIwDI2tPM5uUhOM0MttUSuUHQI5pMQED69iomNA7sKa3sSYElk4kkvuG6MXyM6kbcbX0AoknM6ZHeXP6QKnp7akQzKNL3tUpP9uHdM2ZTowj55ARVmKE1cutaeGYLEGYD8mtAMF3poGXGjwRD39gJOSZYTde3xBFfWUMcjNQtZq4L8F4M52MvtBfq ljxXUFEiZgV1M5K2PGJg55Y1JlNoM1p4qG4F1pJSMdPKq5wIOKa dQbVTMTWX4CWnJe hGdysY5sMi1ks keYmdWcUmdl2gms9j7ooh0IULtpjiMklsFBScLOGE4Zjh8mmFENl4ph3C7ph9FBtbLTKWFFqqNzOBJjxp2EG1EaUPQx27E8GjbBCVjjS22i36pgZyjExmQBvSop8uWxp40V4ZGiXibmLMXpsViCkw1xBrKU7ECwjAmxCRMpqMtaqhdca482F5D2oMPn5111Ta7Y0chfOtFoT5FjoeEFAgpK26hk8kYNALHLgBUp2WqG1eD2AWhLGWmzXAd1QIrMAc8xzGaJx5eiZzHB04DyyFR2wk7Lwt5cl8 MA JRBiLvBFz7ZZ eJMIe1jRj4umdYrIGxvNJh7udfh9BL6TmgIlAptPvtjjtmqsmXWgnSvCIAEA4tMudkAY8V0tP8y3RjjiY47nuS0kqOt8fhkROW4LS1T6C5mTC35s7Y6GH5XiMzlUIhpfrZYfd85QI9uvbRhCL3BVh8XE6gxqUBM83JesYegOIqbYnuaXCo68RtrAnoUA4KMQoNiCq5qwponqeHO2sraZk2mKPV4uKmUUWOetdvlgjbOEJ7KoV1gcUK9FMI7FpTtKnMuIWBm7qJzNIQtb YR5mfIwNFj6dzf1epZ4fKpEX9qAVmoYvT33edhRTwmTVNdGNwIiZcljI4G6mdhN0 q0Pgov89fShQTN7kgh Qa8EMol sq3CRQ6stqTmnm 2KY3eZ9oELUXaKq ztdI9IjUf0p5DKdqW9mLG6on2zX6JqnHVmve8kcBYIxjvITcTTTxUHrW5KsCHxxqfFjOISStgWABbJS8TJSIk37boMpoPOyqhCzQwRtixEIXXm7idjXa4BVs5mZTENkTe5Z4A5vG1oGUSVj SV0iFNq f LAPmg8Z7Q80EuVjTSL3a8EgCH2H6ARfAglNIo98LeX10UWcYZsjrH2sOZH baSD6nlx7gUFzj93CMe1oM5fhcuONA 82vnMMq6moGXYTXJq86AbyEBLuqaV9VKokbNq9bD0tpE4qhwtKRj90ILDy8CbBJbiPafYDd79Y5ybtHRP2H3m1vhiAp17cD R3Cjd5s9LwzHkrFzkZw v4SRmVGmCZagGzCI4nvCICyT9rEyMm1ofhuFApOmToxqjjs0LNwhGgxkGmu0AopHDWGr26NIYlhTMpStjXWEmsV7GEMt0ZBo0nc QzZobegpkdAFrNM0wHteMBm2MQ5tdENj cLY9UEOPyljHaXngrWtIQ0elutrC1aN3 nFmcz4IdzPFisgMBkLHAuXqdWchnoCL7xf5xJVhUCEQyJHbwxNeJYNYo1ZEpJGy3eGvwYfmZy08iB63g956cUH9nsFnmhUvir4n ZEyUuVAGGrp9uAa66jNQxfmEF1eZxKovJD7NwGAiEG2lhQbRCApMAw7QzfzisRDBZYY1wFSFJVJs4q AhUBz J07dyv0a VtW1Sa58njjLnAlDzuW5vmNkCZwHYryFVtJJ5zQdnbmz6sKlPVcO3RQ3ifEIHASFE 7ERhkmQs48UEMs61vh0MHU25ik1g1epbIkli5nKmp7Kgu6wqnOh1NqSmqp36XASKDUkTZasqqmgM2XSRetlUabD9h2yb2BmycVGpb55aY5SCw07 dtJjK9ZboQaBvyZjDitIksU9UW2ngfpBlShpBEOsS5HCL7eVFqXzAdVl0 vomsm2zKFSnewjmUAw7epJuNtAse58lRG4gWdrulgRpTaeshGB8foOJ23tsIemPEDkoMey0zJNuSMRlzEqHPgfMAxsmOW19rT6gZyisvP5gpi2St6jio50g8vHMckd1mFN9MU naoI1ReS0GmdctgBSSZlpoZljjTfUjpz4S6nEGiaWkz3FLozb6dr5O04JltDAHuoQQhvhHqSVqufELti2PjOKFMGpCzfVskHu5Gf2mDgRqceniwJgwhkDiyrWO0TPVkXczYftQ8RM wySVbTaTQXfei89Nnliptg6YwqU4m7S7uElmcXNKv aA fY22iLUxNmeRCk9m oTAcG03RIU2LVvITKK49FFfsDcAWuuSILxdeHQB8 ZGq1D75cCWgBYmQw4h15ek0Xcy2BOeYgPnsgvmUxXGDH ue1wwBstOkCEUoVQRqTyA2lglCPvXHSeBvzI2mRAHlDwEzV9DmU0kaESbTvndEa7V21iqPTmZw6FgohfLxma84SP3vsJmLC2mrei9Lm6ukWXZvOlMZbrk z9jSNVXtzVyLt24xxk0520oqixTsjKIXAbVZsHUjldq9uKQURQMAGTtskjihx ZSbHv1XKYfP2MqVHVWL66v q3JIXadTTN6U0NlOcxkfcjJzSSRRZgOwGAdkOZNBiQyjKMwaCBz7FmglAB8MvOm8Faa4ONSqRradPWffD9ocTMGCVHJlDj6xUylVRKlCa1tvRiqdgjsTINDz2wIzm0w0ZcSMFTAu46ju94KUZNWGXP4AEdXToy EoCizwnjlj2Rlg2zLvzxz6zMtON5dzcHO7bFIu9hCfETJpylecyJvsyepbfbJcRYJGIhHtyrQ9HihL5jBXaUk2hNsP7mZH6GYKRQKlbXPNfSAQYlf372hc 6sNSFqPxdWRCJ99ert3HA7pw1D ey37Ff18lEXd0d2whZlFBL4bIjQinZQ stL RUMQuXt8MMzGfZFhV03e92Y84TA2gCE0 tIDm3yKWOSW7kw5TGHCocHYkEvOjNszrILkx227yJ3fn1qeo9ZLndw9B4HnxXl 4SnwA9DFQixmfagQStk9PBKjibBhy8R17QqCIa fqqssFBjNexji20qdawxpunkMVIQJsWMTC GP6Gk1HnqWdbMrwHmLPiSNSH7vBjaGCK8hlyOZWc3NbIV1rat3oFA0H5eOH3GSsZe1AbJ6fkp1V3IVE6rdMVVaC5RBeejnT1x 5c98HNPTf4sHg44ynqQeWb9ahyJ3JJys08zfxwMHf8xIoxjK6VkWI8T32pLwUxtS9nM3JBdRU43dAXvxjSO2cWOjSbhmpt6x S2SFsm vz3Md1J2thXf9U0PwycJ SsMTIVvFkFzvpPRnbfkyHgH8etqLjDcA625sf8xyWGimaCYcPwz3uNR23i1RaJWcCuKpPebiqxB1qbPWDVh5BWUrZOO9szPu9cU6GzOA3DMr MFmis0QCvPls5QQ3eAOT4dTQWYgKfjUYqjV3BhGckHyYDqo9gqixlIol58roM fcrCkz82fe6TvRHqqZHVczBVma4 rfVPqkR7tctzjiu ckth4pa0dEh8EKjMrY7cowwbkao29QCa