Mặt trời có thể giết chết chúng ta
| 18/05/2012 05:00 PM
Vào những ngày hè nóng nực, sức nóng từ mặt trời có thể tạo ra những vụ cháy rừng hoặc chỉ cần nhìn thẳng về phía mặt trời một lúc thôi và bạn có thể bị mù. Thậm chí, mặt trời còn có thể giết chết chúng ta theo rất nhiều cách khác nữa.
Hãy thử tưởng tượng, một buổi tối mát trời bạn tay trong tay đi cùng người yêu, không khí lãng mạn được tăng thêm khi bạn chỉ lên bầu trời và thì thầm vào tai người yêu bạn: “Em là ngôi sao sáng của đời anh”. Nhưng bạn có chắc chắc thứ mà bạn vừa chỉ vào là một ngôi sao? Ngôi sao thực tế là những quả cầu plasma cháy sáng, có trọng lượng khổng lồ. Sao Hỏa, sao Thủy, sao Kim… không phải là những ngôi sao, chúng không thể tự phát sáng được, hình ảnh của chúng mà ta thấy được là do ánh sáng của những ngôi sao phản xạ đến.
Đối với chúng ta, Mặt Trời là ngôi sao lớn nhất, sáng nhất vì nó là ngôi sao ở gần chúng ta nhất, không như những ngôi sao ở nơi xa xăm khác. Tuy nhiên, khoảng cách từ Mặt Trời đến chúng ta được coi là gần theo tiêu chuẩn của khoảng cách trong không gian, nó ở cách chúng ta những 150 triệu kilomet. Nếu như chúng ta có thể xây dựng một con đường đi thẳng từ Trái Đất đến Mặt Trời, bạn sẽ mất 176 năm đi liên tục không ngừng với vận tốc 96,5 km/h để có thể đến nơi, rất may mắn là vận tốc của ánh sáng nhanh hơn rất nhiều, ánh sáng đi từ Mặt Trời đến với chúng ta chỉ trong khoảng 8 phút. Ánh sáng và nhiệt lượng từ mặt trời là nguồn sống của chúng ta, nếu không có nó, không một sinh vật nào có thể tồn tại trên Trái Đất được.
Lõi của Mặt Trời có nhiệt độ khoảng 5,5 triệu độ oC, năng lượng khổng lồ này như đã nói ở trên, là nguồn sống cho Trái đất nhưng chính nó cũng ẩn chứa sự tàn phá khủng khiếp. Vào những ngày hè nóng nực, sức nóng từ mặt trời có thể tạo ra những vụ cháy rừng hoặc chỉ cần nhìn thẳng về phía mặt trời một lúc thôi và bạn có thể bị mù. Thậm chí, Mặt Trời còn có thể giết chết chúng ta theo rất nhiều cách khác nữa. Hãy cùng tìm hiểu những cách mà Mặt Trời có thể giết chúng ta và chuẩn bị kiến thức để đối mặt với nó trong mùa hè này.
1. Nhiệt độ cao
Cơ thể con người có cơ chế tự làm mát nhờ sự hoạt động của tuyến mồ hôi. Khi cơ thể nóng, tuyến mồ hôi hoạt động, tiết nước của cơ thể qua các lỗ chân lông. Thông thường, cơ chế tự làm mát này hoạt động khá hiệu quả. Tuy nhiên, khi thời tiết làm cho cơ thể quá nóng đến nỗi ngay cả việc toát mồ hôi cũng không có tác dụng thì cơ chế này không những không phát huy tác dụng mà ngược lại, còn làm hại cơ thể chúng ta. Cơ thể toát mồ hôi quá nhiều khiến cho cơ thể chúng ta bị mất nước và muối dẫn đến kiệt sức. Khi cơ thể lên đến trên mức 40oC trong thời tiết nắng nóng, các bắp thịt sẽ bị co thắt lại rồi sưng lên và đau, sau đó là kiệt sức và cuối cùng dẫn đến sốc nhiệt nặng.
Khi bị sốc nhiệt cơ thể bạn sẽ có các triệu chứng như da đỏ lên và có cảm giác nóng, chóng mặt, đau đầu, thở dốc, buồn nôn, thấy ảo giác ( trường hợp này thường thấy ở những người lạc trên sa mạc) và nếu như sốc nhiệt nặng thì có thể đến mức ngất đi. Nếu như không được cấp cứu kịp thời, bạn có thể chết vì sốc nhiệt do mất nước quá nhiều, hoặc các tổn thương nội tạng bên trong.
Nếu bạn cảm thấy những triệu chứng đầu tiên của sốc nhiệt như da tấy đỏ, chóng mặt, đau đầu trong thời tiết nắng nóng, hãy tạm thời ngồi nghỉ trong bóng râm, uống thật nhiều nước, làm cho cơ thể mát hơn rồi mới tiếp tục làm việc. Nếu như gặp các bệnh nhân đã trong tình trạng bị sốc nhiệt nặng như ngất hay gặp ảo giác, hãy đưa người bị nạn vào nghỉ ở nơi thoáng mát, cởi bớt áo của nạn nhân ra, cho họ uống nước, đắp khăn ướt hoặc giấy ướt lên da, mát xa những vùng trên da để máu có thể lưu thông.
Những người thường bị sốc nhiệt thường là người già và trẻ em dưới 4 tháng tuổi do tuyến mồ hôi của những lứa tuổi này hoạt động kém, ngay cả những người trưởng thành làm việc trong môi trường nắng nóng, hoạt động thể thao cũng có nguy cơ bị sốc nhiệt.
2. Tia cực tím
Không gây ra cái chết đột ngột cho nạn nhân như sốc nhiệt nhưng tia cực tím (UV) cũng là một thứ vũ khí nguy hiểm mà Mặt Trời sử dụng để giết chết chúng ta. Chúng ta không thể nhìn thấy thứ vũ khí chết người này vì nó có bước sóng ngắn hơn các dải ánh sáng nhìn thấy được.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho da chúng ta có nếp nhăn, có thể kể ra đây những nguyên nhân quen thuộc như do tuổi tác, do thời gian sử dụng các nhóm cơ dưới da, do ô nhiễm… Tuy nhiên, nguyên nhân chính dẫn đến các thay đổi trên da chúng ta, bao gồm cả việc tạo ra những nếp nhăn và tàn nhang, là do những tia UV. Vào hè, mọi người thường có thói quen đi biển hoặc công viên nước, và sau mỗi chuyến đi chơi này, chúng ta thường trở về nhà với làn da rám nắng. Điều này không chỉ khiến các bạn cảm thấy mình trở nên xấu xí hơn, mà đây cũng là những dấu hiệu cho thấy da đã bị tổn thương. Trên da chúng ta có những sợi protein có khả năng đàn hồi gọi là elastin, những tia UV tấn công và gây tổn thương cho những protein này. Những tổn thương kéo dài có thể dẫn đến những biến đổi về tế bào da và gây ung thư da.
Có 3 loại ung thư da chính, trong đó ung thư da sừng ( thường xảy ra ở những vùng như môi, tai, mu bàn tay…), ung thư da cơ bản ( thường xảy ra ở đầu, ngực,…) là 2 loại thường gặp nhưng không mấy nguy hiểm. Melanoma là loại ung thư da nguy hiểm nhất trong 3 loại, biểu hiện của loại ung thư này là xuất hiện những nốt ruồi liên tục trên da, nó gây ra 75% số vụ tử vong do ung thư da.
Bạn có thể phòng chống ung thư da bằng cách tránh ra đường trong thời tiết nắng nóng trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 3h chiều, nếu có việc bắt buộc phải ra ngoài thì nên sử dụng quần áo chống nắng có chỉ số UPF cao, thậm chí bạn cũng nên sử dụng các loại kem chống nắng dưới những lớp quần áo đó. Có đến 80% những thương tổn do tia cực tím xảy ra khi một người còn là trẻ nhỏ, các bậc phụ huynh nên để mắt đến trẻ nhỏ, không nên để trẻ tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời vào buổi trưa.
Hãy cẩn thận bảo vệ trẻ nhỏ khỏi ánh nắng gay gắt của mặt trời.
3. Và khi di truyền tiếp sức cho mặt trời
Khô sắc tố da ( Xeroderma Pigmentosum - X.P) là một căn bệnh hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm, chỉ có 40% người mắc bệnh sống được đến năm 20 tuổi. Người bị khô sắc tố da không thể sống bình thường được, họ không thể đi ra ngoài ánh sáng mặt trời như người bình thường. Đây là căn bệnh hiếm vì nó phải được di truyền từ cả bố và mẹ.
Tia cực tím sẽ là vũ khí chết người đối với những người bị khô sắc tố da, thậm chí, chỉ cần những tia cực tím từ bóng đèn huỳnh quang cũng đủ để gây ra thương tổn cho người mắc bệnh. Những người mắc X.P có nguy cơ mắc ung thư da cao hơn cả nghìn lần so với những người bình thường.
Bệnh nhân nhỏ tuổi mắc bệnh khô sắc tố da.
Vào năm 2011, phát hiện nhiều bệnh nhân bị khô sắc tố da ở xã Mường Chiềng, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình. Chưa có phương pháp điều trị cho những bệnh nhân bị khô sắc tố da. Điều duy nhất những người bệnh có thể làm là tự tránh xa khỏi các nguồn sáng có tia cực tím, phương pháp mà nhiều người lựa chọn nhất là trang bị cho căn nhà của họ những cửa sổ chống tia UV và chuyển lịch sinh hoạt, làm việc của họ từ ngày sang đêm. Tuy nhiên, phương pháp này lại không thể áp dụng được với những vùng quê Việt Nam như xã Mường Chiềng. Dấu hiệu nhận biết của bệnh khô sắc tố da xuất hiện từ khi còn là trẻ sơ sinh với những vết tổn thương xuất hiện ngay khi cho trẻ nhỏ tiếp xúc với ánh mặt trời.
Như đã nói ở trên, chưa có phương pháp điều trị cho những bệnh nhân bị khô sắc tố da, tuy nhiên, tại Mỹ, những đứa trẻ bị X.P vẫn có thể sống và hoạt động vào ban ngày với những bộ quần áo chống đến 99,99% tia UV. Tuy nhiên, những bộ quần áo này có giá lên đến 2000 USD và có thiết kế khá gò bó, nặng nề gần giống với những bộ quần áo của phi hành gia vũ trụ.
Bộ quần áo chống tia UV cho người bị khô sắc tố da.
Tham khảo: Howstuffworks