Lục địa Atlantis - Tồn tại hay không tồn tại?
| 30/04/2012 10:30 AM
Liệu Helike có phải là thành phố nằm cùng vị trí với Atlantis thời cổ đại? Làm cách nào mà Plato biết được sự tồn tại của nền văn minh đã bị diệt vong trước ông cả nghìn năm? Hay lẽ nào Atlantis trong tác phẩm của Plato chính là Helike từng bị phá hủy trong thời đại của ông.
Loài người đang cố gắng vươn xa ra ngoài khoảng không, chúng ta đã đặt chân lên Mặt trăng, đưa vệ tinh lên Sao Hỏa, hướng tầm mắt đến không gian vô tận của vũ trụ. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều khu vực trên Trái đất mà chúng ta chưa khám phá hết, đó là những vùng biển sâu, những thế giới đã mất, những địa danh chỉ được biết đến trong các thư tịch cổ.
1. Thành phố của thần Poseidon
Cái tên Atlantis từ lâu đã trở thành mục tiêu cho biết bao người, họ khao khát tìm ra nó và chỉ cần một bằng chứng nhỏ về Atlantis cũng có thể gây xôn xao giới khảo cổ học. Đây cũng là đề tài được khai thác trong nghệ thuật, có hàng chục tác phẩm này kể về những cuộc phiêu lưu, khám phá vùng đất Atlantis. Nhưng trên thực tế thì thành phố này là dấu hỏi vẫn mãi được chưa có lời giải.
Đề tài được khai thác bởi các nhà làm phim và nhà văn
Nhắc đến Atlantis, chúng ta không thể không nói về nhà triết học Hy Lạp nổi tiếng Plato. Vào khoảng năm 360 TCN, ông đã nhắc đến Atlantis trong 2 cuốn Timaeus và Critias của mình, nó nằm gần một địa điểm có thật mà trên bản đồ thế giới hiện đại, khu vực này hiện nay là eo biển Gibraltar ở ngoài khơi Tây Ban Nha. Plato còn miêu tả thành phố Atlantis được bao quanh bởi các đường tròn đồng tâm, có kiến trúc tiên tiến, thành phố phát triển rực rỡ cả về nghệ thuật, công nghệ, lẫn quân sự và là nơi các vị vua cai trị những vùng đất rộng lớn. Ngoài những thông tin đó thì Plato không thật sự để lại nhiều manh mối cho chúng ta ngày nay về vị trí của Atlantis.
Xin trích dẫn lời của nhà triết học trong tác phầm Timaeus của ông: ”Nơi đó đại dương yên bình rất thuận lợi cho tàu thuyền đi lại, nơi đó ở ngay phía trước những hang rất lớn mà người Hy Lạp chúng ta gọi là “Những cột đá của Hercules”, nơi đó có một hòn đảo lớn hơn xứ Libya và châu Á cộng lại; các nhà lữ hành có thể băng xuyên qua nó để đến các hòn đảo khác, và từ những hòn đảo đi đến tất cả các lục địa xung quanh nó, bao gồm đại dương đã được đặt tên. Với tất cả những gì chúng ta có ở đây, trong những gì miệng chúng ta nói ra, nó rõ ràng là một thiên đường với một lối vào hẹp;”.
2. Nghi vấn
Tuy nhiên, Plato khi kể về Atlantis đã nói rằng đó là nơi trú ngụ của vị thần biển cả Poseidon và con cháu của mình, vì những thông tin mang nặng tính thần thoại này mà nhà nhiều người đặt dấu hỏi vào sự xác thực của ông. Hơn nữa, sự miêu tả về Atlantis của Plato càng khó được chấp nhận vì ông là người duy nhất dám tuyên bố là đã nhìn tận mắt thành phố Atlantis, nhưng mãi cho đến khi Timaeus và Critias ra đời, người ta mới thấy ông nhắc đến thành phố huyền thoại đó.
Poseidon sử dụng Atlantis như là nơi ở cho mình và con cháu, tuy nhiên, cũng theo Plato, vị thần biển cả vĩ đại này cũng là người đã nhấn chìm lục địa này xuống đáy biển sâu nhằm trừng phạt sự mục ruỗng, bất kính của người dân Atlantis. Chi tiết này khiến những người hoài nghi cho rằng lục địa Atlantis là không có thật, đó chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng do Plato nghĩ ra. Trên thực tế, vào thời đó có một thành phố ven biển tên là Helike, nằm ở vịnh Corinth thuộc Hy Lạp. Helike có những nét tương đồng với Atlantis của Plato: nơi đây tôn thờ thần biển cả Poseidon, là thành phố khá phát triển, là trung tâm của 12 thành phố thuộc liên minh Achaean và vào năm 373 TCN, thành phố này bị vùi xuống đáy biển sau một trận động đất khủng khiếp. Tuy nhiên, cũng có những bằng chứng ủng hộ cho Plato, các nhà khảo cổ học ngày nay đã tìm thấy những dấu vết cho thấy đó không phải là trận động đất duy nhất từng xảy ra ở đây. Sau 12 năm đào bới, các nhà khảo cổ học tìm được nhiều lớp trầm tích cho thấy sự xuất hiện của con người tại vùng châu thổ Helike, thậm chí họ còn tìm được dấu vết của con người ở Helike từ 12.000 năm trước đây. Tổng cộng có 6 nền văn minh được cho là đã tồn tại ở khu vực này. Liệu Helike có phải là thành phố nằm cùng vị trí với Atlantis thời cổ đại? Làm cách nào mà Plato biết được sự tồn tại của nền văn minh đã bị diệt vong trước ông cả nghìn năm? Hay lẽ nào Atlantis trong tác phẩm của Plato chính là Helike từng bị phá hủy trong thời đại của ông.
Có phải Alantis là sản phẩm từ trí tưởng tượng của Plato?
3. Những nghiên cứu hiện đại
Có người cho là nó nằm ở Caribbean, có người lại cho là nó ở gần Nam Cực, cũng có không ít ý kiến hoài nghi về sự tồn tại của nó.
Vào năm 1968, nhà khảo cổ học J.Manson Valentine công bố đã tìm thấy một phần của Atlantis ở ngoài khơi bờ biển, phía bắc đảo Bimini gần Florida, Mỹ. Ở đó, Valentine đã tìm thấy dấu vết của những đường giao thông, đê chắn sóng bị chôn vùi dưới đáy biển. Tuy nhiên, trong bài phỏng vấn vào tháng 1 năm 1997, giáo sư Arysio Santos người Brazil lại đưa ra giả thuyết khác, ông cho rằng các nhà khoa học bấy lâu nay vẫn đang truy tìm Atlantis ở không đúng nơi cần tìm. Vị giáo sư này cho rằng lục địa này ko phải nằm ở Đại Tây Dương ( Atlantic Ocean) mà là ở Ấn Độ Dương hoặc biển Đông quanh khu vực của Indonesia ngày nay. Giả thuyết này cũng nhận được sự đồng tình của tác giả Stephen Oppenheimer trong cuốn sách “Địa đàng phương Đông” của mình, nếu như Santos và Oppenheimer đã đúng thì Atlantis là cái nôi của nền văn minh phương Đông đã bị thất lạc. Lập luận của họ càng được cùng cố khi tìm thấy kim tự tháp Yonaguni nằm ngoài khơi Nhật Bản, những nhà khảo cổ học cũng quả quyết rằng đây là một phần của nền văn minh Atlantis.
Yonaguni có phải là tàn tích của Alantis?
Phần đông các nhà khảo cổ học khác lại đứng về giả thuyết rằng Helike và Atlantis là một và họ đã cố gắng chứng minh điều đó. Helike là trở thành một địa điểm nổi tiếng cho những nhà thám hiểm và khảo cổ học, nghiên cứu sau bao năm đã cho thấy rằng Helike là một thành phố cảng sầm uất và rất phát triển, nó chính xác là những gì Plato đã miêu tả về Atlantis. Nhà khảo cổ học Hy Lạp Spyridon Marinatos là người có công lớn nhất làm cho Helike được chú ý. Ban đầu, người ta chỉ tìm được những tàn tích vụn vặt của Helike như bức tường chắn sóng, những mảnh thuyền Sparta bị phá hủy do trận động đất. Công việc đạt được bước đột phá khi họ xem xét lại biến đổi địa chất của khu vực này và phát hiện ra Helike đã không còn ở vị trí trước đây mà đã bị lùi vào trong đất liền. Sau nhiều nỗ lực tìm kiếm, công sức của họ đã được đền đáp, đoàn khảo cổ tìm được dấu tích của thành phố cổ này chìm sâu dưới 3,66m đất. Tại đây, rất nhiều di chỉ khảo cổ đã được phát hiện, họ tìm thấy những xưởng làm việc, lò nung gạch, xưởng dệt, tượng thần Poseidon, công cụ lao động... Qua radar dò tìm, đoàn khảo cổ còn tìm thấy dấu vết của nhiều di tích khác trên phạm vi rộng.
Các nhà khảo cổ học Ai Cập tin rằng có một mối liên kết giữa Atlantis và Ai Cập cổ đại. Sau quá trình tìm tòi, họ thấy Ai Cập đã có bước nhảy vọt về công nghệ vào khoảng 9000- 11.000 năm trước, đây cũng là khoảng thời gian mà nền văn minh Atlantis được cho là biến mất. Giả thuyết được đặt ra là có những người đã sống sót từ Atlantis đã chạy đến Ai Cập, và tại đây họ đã truyền lại những kiến thức của mình cho người Ai Cập cổ. Nằm bên dưới chân tượng Nhân sư canh giữ kim tự tháp Giza có một căn phòng mà đến ngày nay chúng ta vẫn chưa thể vào được, nơi đây được xem là phòng chứa kiến thức của người Atlantis để lại Ai Cập.
Kiến thức của Alantis có phải đang nằm dưới chân của Sphinx?
4. Kết.
Cho dù nhiều nghi vấn về Atlantis vẫn chưa được xác minh nhưng những người ủng hộ về sự tồn tại của Atlantis đều thống nhất rằng lục địa này từng ở đỉnh cao của sự thịnh vượng, được cho là khoảng 11.000 năm trước. Đó là vào Kỷ băng hà gần đây nhất, vào thời điểm đó mực nước biển thấp hơn khoảng 150m so với bây giờ. Khi Kỷ băng hà kết thúc, vào khoảng 8000 TCN, băng tan ở 2 đầu địa cực làm cho nó nước dâng lên, nhấn chìm Atlantis xuống đáy đại dương và nó xóa sổ thời kỳ hoàng kim của lục địa này.
Việc tìm ra nhiều di tích cổ, đặc biệt là khu di tích Helike, không đồng nghĩa với việc cuộc tìm kiếm Atlantis đã kết thúc. Vẫn còn rất nhiều người đang cố gắng tìm kiếm lục địa huyền thoại này. Hi vọng rằng Atlantis huyền thoại sẽ được thế hệ của chúng ta phát hiện ra.
Tham khảo Howstuffworks