Hậu quả khó tưởng tượng khi nhiệt độ môi trường tăng nhẹ
| 05/08/2012 12:00 PM
Hậu quả thật khó tưởng tượng.
Sự nóng lên toàn cầu và thay đổi khí hậu vẫn luôn là vấn đề gây tranh cãi trong giới khoa học. Theo một bản điều tra gồm có sự tham gia của hơn 2500 chuyên gia về khí hậu thì trái đất đang phải chịu những biến đổi về mặt khí hậu trên phạm vi toàn cầu. Nhiệt độ mà các chuyên gia khí tượng ghi lại đều chỉ ra sự gia tăng nhiệt độ ở các khu vực trên thế giới. Hầu hết các chuyện gia đều cho rằng sự thay đổi này có tác hại nghiêm trọng tới đời sống của con người. Nhưng nhiều ý kiến cũng cho rằng, thay đổi khí hậu cũng mang lại nhiều chuyển biến tích cực tới đời sống của con người, chứ không phải chỉ có tác dụng tiêu cực. Tuy nhiên, có một quan điểm mà mọi người đều đồng tình, đó là nhiệt độ dù chỉ có vài thay đổi nhỏ thì vẫn có ảnh hưởng to lớn tới hành tinh của chúng ta.
Nhiệt độ Trái đất vẫn đang gia tăng.
Nhiệt độ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các kiểu khí hậu, duy trì vòng đời của sinh vật và cả mực nước biển.
Chúng ta có thể dễ dàng nhận ra ảnh hưởng của nhiệt độ cao hơn tới các loài thực vật. Mỗi loại thực vật đều có mức nhiệt tối đa và tối thiểu để có thể tồn tại và phát triển được. Nếu nhiệt độ môi trường vượt quá những mức này, năng suất cây trồng sẽ giảm xuống. Chính vì vậy, chúng ta không thể thấy các khu vực khí hậu khác nhau trên trái đất có thể gieo trồng cùng một loại cây lương thực hay hoa màu (dĩ nhiên, vẫn cần phải xem xét giá trị dinh dưỡng có trong đất và lượng mưa mỗi vùng). Khi nhiệt độ cao hơn, ở thực vật sẽ diẽn ra hiện tượng thoát hơi nước. Hơi nước chủ yếu sẽ thoát ra từ lá cây. Nếu nhiệt độ vẫn tiếp tục cao, hiện tượng thoát hơi nước diễn ra mạnh, cây mất nhiều nước sẽ khô và có thể chết. Đồng thời, nhiệt độ cao cũng khiến các vật chất hữu cơ trong đất phân hủy nhanh hơn. Khi các chất hữu cơ này phân hủy, đất giữ được độ ẩm ít hơn. Dĩ nhiên, điều này càng gây bất lợi cho các loại thực vật. Một nguyên nhân nữa, mà nhiệt độ cao có thể gây nguy hại tới cây trồng, đó là: các loại xâm lấn như cỏ dại có điều kiện phát triển mạnh mẽ hơn ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, đe dọa tới diện tích phát triển của các loại thực vật có ích. Đây mới chỉ là ảnh hưởng của nhiệt độ gia tăng đối với thực vật.
Thực vật chịu ảnh hưởng trực tiếp khi nhiệt độ gia tăng.
Vậy còn nhiệt độ đối với các loại côn trùng, sẽ có ảnh hưởng theo hướng nào? Nhiệt độ đóng vai trò quan trọng trong cả vòng đời của côn trùng. Nhiều côn trùng sẽ chết nếu như mùa đông trở nên lạnh lẽo hơn. Nhưng nếu như nhiệt độ chỉ cần tăng lên khoảng hai độ thì những côn trùng này lại có điều kiện sinh nở và phát triển mạnh mẽ. Điều này có ảnh hưởng vô cùng lớn tới số lượng côn trùng. Nhiều loài côn trùng gặp nhiệt độ cao hơn, sẽ đẻ trứng và nở con sớm hơn, chính điều này có thể sẽ gây nguy hại tới mùa màng và cây trồng. Một tác động khác của nhiệt độ cao là đẩy nhanh tốc độ vòng đời của côn trùng. Điều này có nghĩa là côn trùng sẽ trưởng thành, giao phối và đẻ trửng trong thời gian ngắn hơn so với thông thường. Và như vậy khoảng cách giữa các thế hệ côn trùng cũng ngắn hơn. Và đây cũng có thể là dấu hiệu dự đoán dịch bệnh sẽ kéo dài liên tiếp . Như chúng ta đã biết, côn trùng có thể mang theo các dịch bệnh gây tử vong ở cả người và gia súc. Một ví dụ khá điển hình là loài muỗi. Muỗi có thể là vật trung gian gây bệnh sốt rét. Khi nhiệt dộ tăng, loài muỗi này càng có khả năng tồn tại lâu hơn với số lượng nhiều hơn. Kết quả là tỷ lệ người mắc bệnh cũng cao hơn, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Chi phí bỏ ra để phòng và chữa bệnh cho người dân cũng như để tiêu diệt những quần thể muỗi cực lớn cũng cao hơn.
Nhiệt độ tăng tạo cơ hội để côn trùng tấn công con người.
Trên đây, là ảnh hưởng của nhiệt độ đối với côn trùng, vậy còn đối với các loài động vật khác thì sao? Nhiều động vật có thể đối phó với sự gia tăng nhiệt độ nhẹ. Dù nhiệt độ trung bình có tăng thêm một hoặc hai độ thì nhiều loài vẫn có khả năng thích nghi, tuy nhiên, không phải loài nào cũng có khả năng thích nghi tốt như vậy. Nhiều loài sống trong một số môi trường đặc biệt dễ bị tổn thương hơn so với các loài khác. Một ví dụ đó chính là gấu trắng Bắc cực. Khi nhiệt độ tăng, băng tan, gấu trắng mất đi một phần lớn môi trường sống. Chúng khó có thể kiếm thức ăn và nơi ở như trước. Các loài động vật khác ở Bắc cực cũng có thể gặp nguy cơ tương tự. Nạn đói là một trong những khó khăn mà các động vật phải đối mặt khi nhiệt độ tăng.
Như vậy, nhiệt độ tăng làm ảnh hưởng tới vòng đời của cả thực vật và động vật. Nói cách khác, nhiệt độ ấm hơn có thể làm suy giảm sự đa dạng sinh học ở một số khu vực nhất định. Và khi sự đa dạng sinh học bị phá vỡ thì nguy cơ về bệnh tật, nạn đói triền miên là điều khó tránh khỏi.
Phần dưới đây, chúng ta sẽ xem xét tác động của nhiệt độ tăng đối với đại dương và khí hậu. Dù chỉ là thay đổi khá nhỏ, nhưng cũng có những tác động nghiêm trọng.
Hiện tượng El Nino có thể gây ảnh hưởng trên toàn cầu.
Thời tiết là một hiện tượng tự nhiên vô cùng phức tạp. Dù con người đã cố gắng chế tạo ra những cỗ máy tinh vi để phân tích, theo dõi và nghiên cứu sự phức tạp này thì thời tiết vẫn tồn tại nhiều điều kỳ lạ mà chúng ta chưa thể giải thích hết. Một ví dụ là hiện tượng El Nino, đây là hiện tượng thời tiết khá phức tạp hiện đang diễn ra tại nhiều khu vực trên trái đất với tốc độ ngày càng dữ dội. Chu kỳ diễn ra El Nino thường là một vài năm một lần. Nếu như hiên tượng El Nino không xảy ra, những cơn gió mậu dịch ở Thái Bình Dương sẽ thổi về phía tây.
Khi băng qua Thái Bình Dương, những cơn gió này đẩy mặt nước ấm phía trên đại dương về phía tây. Khi đó, nước mát ở dưới sâu đại dương sẽ có điều kiện lên trên bề mặt đại dương, mang theo nhiều chất dinh dưỡng. Các chất dinh dưỡng này đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ đời sống biển và ngành thủy sản ở khu vực bờ biển Nam Mỹ. Còn nếu như hiện tượng El Nino xảy ra, những cơn gió mậu dịch suy yếu, tầng nước ấm vẫn duy trì ở bề mặt đại dương khiến tầng nước mát phía dưới không thể dâng cao. Điều này đồng nghĩa với việc, các động vât không nhận được chất dinh dưỡng như thông thường, dẫn đến tổn thất không nhỏ tới ngành thủy sản.
Hiện tượng El Nino không chỉ ảnh hưởng tới chu kỳ hoạt động ở đại dương, mà đồng thời cũng gây ra những thay đổi về khí hậu. Thông thường, khi không xảy ra hiện tượng El Nino, gió mậu dịch mang theo hơi nước gây ra các cơn mưa ở bờ tây Thái Bình Dương, còn bờ đông là khu vực Nam Mỹ lại chịu sự khô hạn. Tuy nhiên, khi El Nino xảy ra, mưa lại xảy ra ở bờ đông Thái Bình Dương, gây mưa lụt ở khu vực này. Trong khi hạn hán lại diễn ra vô cùng nghiêm trọng ở bờ tây Thái Bình Dương, trong đó phải kể đến các nước như Phi –lip-pin, Thái Lan, Indonexia… và cả Việt Nam phải chịu hậu quả nặng nề. Đây mới chỉ là một ví dụ điển hình về thay đổi khí hậu khi nhiệt độ tăng. Vẫn còn nhiều biểu hiện khác của thay đổi khí hậu mà chúng ta dễ dàng bắt gặp. như chu ky của các cơn bão, hay độ tàn phá mà các trận bão hoặc hạn hán có thể gây ra.
Bài viết đã chỉ ra một vài vi dụ tiêu biểu lý giải nguyên nhân vì sao nhiệt độ trái đất chỉ cần tăng thêm một vài độ mà lại có thể gây ra ảnh hưởng trầm trọng tới như vậy. Trong điều kiện mà hiện tượng nhà kính và sự nóng lên của trái đất đang gia tăng mạnh mẽ như hiện nay, mỗi người là công dân trái đất hãy tự giác nâng cao ý thức bảo vệ hành tinh chung mà chúng ta đang sống.
Tham khảo:Howstuffworks