Facebook: Thiên đường gọi tên hay Địa ngục chào đón
| 14/08/2012 0:00 AM
Facebook đang trong thời điểm khó khăn.
Bạn nghĩ giá trị của Facebook lớn hơn Yahoo bao nhiêu lần? Liệu 1% số cổ phần của Facebook giá trị bằng bao nhiêu % cổ phần của Yahoo: 5%, 10% hay nhiều hơn?
Còn cổ phiếu của Google? Bạn có sẵn sàng 1 đổi 1 với cổ phiếu của Facebook? Hay là 0,5% cổ phiếu Google lấy 1% của Facebook?
Dựa trên giá cổ phiếu, Facebook đang ở gần giá trị của Yahoo hơn là Google. Sau khi cổ phiếu của hãng trượt xuống mức 20 USD/cổ phiếu, cho dù 2 tháng rưỡi trước đây hãng IPO với mức giá 38 USD.
Giá trị thị trường của Facebook hiện tại là 45 tỷ USD, gần với giá trị 20 tỷ USD của Yahoo hơn là con số 210 tỷ USD của Google.
Hai công ty kể trên đại diện cho 2 viễn cảnh về tương lai của Facebook. Google: Thịnh vượng, một đế chế trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến với thế gần như độc tôn ở mảng tìm kiếm, một dạng công ty có thể kiếm hàng tỷ USD từ các sản phẩm hạng 2.
Yahoo: Đang chìm và cố để tự định nghĩa lại mình với sự thay đổi CEO liên tục. Hãng này cũng đang tìm kiếm khả năng kiếm tiền tốt hơn với số lượng người dùng vẫn còn cực lớn hiện tại.
Hai công ty kể trển rất giống với thiên đường (Google) và địa ngục (Yahoo) cho Facebook.
Hiện tại, theo như giới tài chính đánh giá, Facebook đang trên bờ vực thẳm. Nếu như Phố Wall đúng, thì điều quan trọng hơn là Facebook có thể tìm kiếm được sự cứu rỗi hay không.
Với bất kỳ thước đo thấy được nào, thì Facebook cũng đang điều hành một ngành kinh doanh huyền thoại. Với cả tỷ người sử dụng, Facebook có doanh thu 1,2 tỷ USD và lợi nhuận 300 triệu USD trong quý vừa rồi và có tới 10 tỷ USD tiền mặt để đầu tư.
Nhưng thị trường chứng khoán không cho rằng màn biểu diễn của Facebook hiện nay đáng được tưởng thưởng. Thị trường chứng khoán trái ngược lại những gì mà các nhà đầu tư kỳ vọng về tương lai của công ty này, và đặc biệt là ở một thước đo cho các cổ phiếu như Facebook – sự tăng trưởng.
Đó cũng là lý do vì sao cổ phiếu của Facebook bị “đánh đập” thậm tệ sau buổi công bố tình hình kinh doanh vừa rồi. Dù rằng hãng đã đạt được mức kế hoạch đề ra. Vấn đề là nhiều nhà phân tích tin rằng Facebook đã bưng bít số liệu.
Giá cổ phiếu trái ngược với kỳ vọng, và khi mà Facebook chỉ đạt được kế hoạch đã đề ra, giá cổ phiếu sẽ trượt mạnh.
Vậy thì người ta kỳ vọng thế nào vào sự phát triển của Facebook? Facebook sẽ sớm ngang hàng với Yahoo (doanh thu 1,3 tỷ USD trong quý 2/2012).
Nhưng liệu trong tương lai, mạng xã hội này có thể khổng lồ được như Google (doanh thu quý 11 tỷ USD), tức là gấp 10 lần Facebook hiện tại?
Để có thể có cái nhìn toàn diện về sự phát triển của Facebook, chúng ta có thể soi xét vấn đề doanh thu của Facebook thông qua các thông số: số lượng người dùng, tỷ lệ thành phần người dùng, và doanh thu trung bình trên mỗi người dùng (ARPU).
Số lượng người dùng: Nó là một con số lớn, và Facebook đang bá đạo ở đây. Họ đã có thêm 250 triệu người dùng mới mỗi năm trong vòng 3 năm qua, và những người dùng này ngày càng gắn chặt với trang hơn.
Nhưng cho tới bao giờ thì sự tăng trưởng này dừng lại? Ở Mỹ, Facebook dường như bão hoà, hãng chỉ tăng thêm được 5% người dùng trong tháng 4, so với cùng kỳ năm trước.
Gần 1/7 dân số toàn cầu là "công dân" Facebook.
Ở nhiều thị trường khác, Facebook cũng sắp đạt mức bão hoà. Do vậy, dù cửa tăng trưởng vẫn còn đang rộng mở, nhưng Facebook nhanh chóng đạt tới ngưỡng kết thúc sự tăng trưởng siêu nhanh nhờ tăng trưởng lượng người dùng.
Phân loại người dùng: Vì sao lại phải để ý tới điều này? Vì tất cả người dùng không tạo ra doanh thu ngang nhau.
Một người dùng Mỹ có giá trị hơn nhiều người dùng ở các nước khác, và một người dùng web có giá trị hơn một người dùng trên di động.
Nếu như được chăm sóc tốt hơn, người dùng sẽ sớm chuyển qua mobile và hầu hết sự tăng trưởng của Facebook sẽ bắt nguồn từ các thị trường đang phát triển. Các nhân tố trên sẽ giúp chặn đứng sự ảnh hưởng về việc tiếp tục tăng trưởng nhờ phát triển lượng người dùng. Nói cách khác, kể cả khi bạn tin rằng Facebook có thể phát triển lượng người dùng thêm 1 tỷ người nữa, thì doanh thu có thể sẽ không tăng gấp đôi được.
Doanh thu trên mỗi thuê bao (ARPU): Đây là một trong những điều quan trọng về mô hình kinh doanh của hãng, và Facebook sẽ cần phải tạo thêm nhiều sự tăng trưởng nữa để có thể tới được Thiên đường. Vấn đề này sẽ chia ra làm 2 nhân tố: Hãng làm thế nào để dùng lợi thế về độ phủ và dữ liệu nhằm hấp dẫn các thương hiệu lớn đến quảng cáo, và hãng có thể tìm kiếm cách tăng trưởng từ các hình thức kiếm tiền mới như thanh toán điện tử.
Facebook đang sở hữu lượng dữ liệu khổng lồ của người dùng.
Ở cách thứ nhất, Facebook đã làm tốt ở việc thu hút các doanh nghiệp vừa và nhỏ và các “nhà quảng cáo biểu diễn” tham dự nền tảng này. Nhưng hãng sẽ chiến thắng cuộc chiến quảng cáo nếu như “câu” được ngân sách quảng cáo offline trị giá hàng tỷ USD từ các đơn vị lớn như GM, P&G hay AT&T.
Trong khi thị trường quảng cáo trực tuyến chỉ mới đạt khoảng 40 tỷ USD mỗi năm, thì thị trường quảng cáo phi trực tuyến (gồm TV, báo in, phát thanh,…) lên tới gần 140 tỷ USD.
Độ phủ lớn của Facebook có thể giúp hãng này thu hút số tiền lớn trên, nhưng hãng đang gặp khá nhiều khó khăn ở lĩnh vực này.
Để giúp cho các thương hiệu lớn quảng cáo, Facebook cần phải tiếp tục “xâm lăng” thị trường và hãng phải tiếp tục sử dụng dữ liệu người dùng để gia tăng ROI (hiệu suất đầu tư). Chúng ta đang thấy Facebook thử nghiệm điều đó với sponsored stories, sử dụng “like” của bạn bè để chèn thêm quảng cáo vào dòng tin trên di động.
Hãng ô tô nổi tiếng GM từng bỏ hẳn việc quảng cáo trên Facebook,
nhưng gần đây hãng đang tiếp xúc lại với Facebook.
Nhân tố thứ hai là việc tìm kiếm nguồn thu nhập thứ mới từ lượng người dùng lớn là một con bài tẩy của Facebook. Facebook đã xây dựng thành công một phương thức thanh toán hoạt động hiệu quả, và nhiều chuyên gia đang khuyến nghị hãng này nên tham gia một số ngành kinh doanh khác (smartphone chẳng hạn).
Nhưng, khó mà nói được rằng việc tìm kiếm mô hình kinh doanh mới lại là một nền tảng để Facebook phát triển.
Tổng kết lại: Facebook đang có một sự sụt giảm phát triển lượng người dùng, phân loại người dùng không tiềm năng và ARPU đang bị nghi ngờ.
Trong ngắn hạn, Facebook sẽ có thể phát triển, nhưng câu hỏi rằng tương lai Facebook là Thiên đường hay Địa ngục thì rất khó trả lời.
Để bắt kịp Google và tới Thiên đường, Facebook phải mạnh mẽ hơn nữa để đem tới ROI cao cho các khách hàng, các nhà quảng cáo.
Giao diện timeline, một trong những cải tiến của Facebook bị khá nhiều người dùng phản đối.
Để tránh Địa ngục, họ không để con gà đẻ trứng vàng của mình – sản phẩm có tính tương tác cực cao – chết, bằng việc tiếp cận quá sâu vào dữ liệu người dùng và làm người dùng cảm thấy khó chịu khi sử dụng.
Nếu như làm tốt những điều trên, Facebook sẽ đứng ở vùng giữa và sắp tới được Thiên đường (nguyên văn: Purgatorio).