Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

PV  | 16/08/2012 0:00 AM

thích

Tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.

bài viết tuần trước, GenK đã giới thiệu tới bạn đọc khái niệm cũng như tầm quan trọng của bố cục trong nhiếp ảnh, đồng thời hướng dẫn bạn đọc vận dụng quy tắc 1/3 vào bố cục ảnh chụp. Bởi vì bố cục trong nhiếp ảnh là một khái niệm rộng lớn mênh mông với vô vàn các tập con bên trong, nên người viết bài này không hề có tham vọng sẽ tổng hợp lại “tất cả” (ngay cả từ “tất cả” ở đây cũng xin được đặt trong ngoặc kép vì chỉ mang tính tương đối) các loại hình bố cục này. Thay vào đó, GenK sẽ giới thiệu tới các bạn một khái niệm ở mức độ tổng quát hơn, đó là tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh. Và ở phần sau của bài viết, tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.
 
1.      Tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh
 
Tính cân bằng đóng một vai trò rất quan trọng trong bố cục tạo hình của nhiếp ảnh. Có thể chia đặc tính này ra thành 2 dạng: cân bằng đều và cân bằng lệch.
 
Một ví dụ của cân bằng đều:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Nguồn: Internet.
 
Trong tấm hình này, có thể thấy nhiếp ảnh gia đã đặt đường chân trời (phân cách mặt nước) vào vị trí gần như chính giữa khung hình. Bằng cách đó, tấm hình được chia thành 2 nửa đối xứng nhau, với các vật thể phía bên trên được mặt nước bên dưới phản chiếu lại hoàn toàn. Kiểu cân bằng đều này rất thường được sử dụng trong nhiếp ảnh phong cảnh và nhiếp ảnh kiến trúc, bởi nó tạo cảm giác chặt chẽ và tĩnh lặng cho tấm hình.
 
Thay vì xếp đặt góc nhìn dựa trên vị trí các vật thể, cân bằng lệch lại thường là loại bố cục được xây dựng dựa trên sự đối lập về màu sắc hoặc kích thước của các vật thể trong khung hình:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Ảnh của NAG James Dương - jamesphotoworld.com.
 
Nhìn ảnh trên, có thể thấy rằng quy tắc 1/3 thực ra cũng là một dạng của bố cục cân bằng lệch. Và thực vậy, cân bằng lệch là dạng bố cục mà ta sẽ thường bắt gặp nhiều hơn trong nhiếp ảnh, bởi nó ngay lập tức dẫn dụ con mắt người xem đến với điểm nhấn của tấm hình, trước khi “giải phóng” tầm nhìn về phía những khoảng không gian rộng lớn hơn, qua đó tạo cảm giác nhẹ nhõm, phóng khoáng cho người xem.
 
2.      Một vài mẹo giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn
 
Để trở thành một người chụp ảnh chuyên nghiệp – hay còn gọi là một nhiếp ảnh gia, có lẽ là điều không tưởng và cũng không phải là mục đích của đại đa số các bạn đọc đang đọc bài viết này. Tuy nhiên, khi đã bỏ tiền ra đầu tư một chiếc máy ảnh cho riêng bản thân mình, dù là du lịch bình dân hay ống kính rời cao cấp, chắc chắn không ai muốn ảnh chụp của mình chỉ dừng lại ở mức độ lưu niệm. Trong khi việc rèn luyện kỹ năng chụp ảnh cũng như học hỏi kiến thức về nhiếp ảnh là thứ không thể có được trong một sớm một chiều, thì một vài mẹo nho nhỏ sau đây có thể sẽ giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn một chút trong mắt mọi người.
 
Sử dụng tỷ lệ ảnh 3:2
 
Tỷ lệ ảnh (hay tỷ lệ khung hình) là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của một tấm hình. Tỷ lệ này về bản chất chính là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của cảm biến nằm bên trong máy. Với máy ảnh du lịch, tỷ lệ này là 3:4, trong khi đó máy ảnh ống kính rời lại có tỷ lệ ảnh là 3:2.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:4. Ảnh: Tiểu Phong.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:2. Ảnh: Tiểu Phong.
 
Trong số ít trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 cho hiệu quả tốt hơn vì chúng bao phủ được một diện tích lớn hơn của khung hình (như ở ví dụ trên), nhưng trong đại đa số trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 tạo cảm giác “béo phì” cho tấm hình, và nó cũng không tương thích với kích cỡ ảnh in 12x18cm (có tỷ lệ 2 cạnh tương đương 2:3) mà ta thường sử dụng. Bởi vậy trước khi chụp, hãy vào Menu / Camera Settings / tìm mục Aspect Ratio (hoặc bất cứ mục nào tương tự có chữ ratio kèm theo các tùy chọn 3:2, 3:4, 1:1, 16:9, v..v.. tùy theo cách đặt tên của từng máy) và chuyển về tỷ lệ ảnh 3:2. Một số máy (du lịch) không có tùy chọn này thì bạn có thể chụp bình thường (với tỷ lệ 3:4) rồi sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ nào đó để cắt (crop) hình lại theo tỷ lệ 3:2. Bằng cách đơn giản này, bạn sẽ có được một tấm hình với tỷ lệ khung hình đẹp hơn, và… “đánh lừa” người xem rằng bạn đang sở hữu một chiếc máy ảnh ống kính rời! (just for fun)
 
Tránh để lộ điểm yếu của cả máy lẫn người chụp
 
Nếu chiếc máy ảnh của bạn khử noise không tốt thì đừng chụp với ISO cao. Thông thường máy ảnh du lịch chỉ nên chụp với ISO từ 400 trở xuống. Với máy ảnh ống kính rời, con số này có thể là 800, 1600 hoặc 3200 tùy theo mức độ hiện đại cũng như giá thành của chúng. Đây chính là một ví dụ về tránh để lộ điểm yếu của chiếc máy mình đang dùng.
 
Về phía người chụp, khi chưa chắc chắn về một thể loại ảnh chụp nào đó thì đừng “mạnh miệng” tuyên bố rằng mình có thể. Bởi ngay lập tức sau đó, rất có thể bạn sẽ rơi vào cảnh “há miệng mắc quai”, bị người khác nhờ chụp đúng thể loại đó. Những thể loại ảnh như phơi sáng, ngược sáng, “đóng băng” chuyển động mà GenK từng nhắc tới đều cần đến kiến thức vững vàng, sự luyện tập và phần nào đó sự trợ giúp từ thiết bị chứ không đơn giản cứ giơ máy lên là làm được.
 
Sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ
 
Không nhất thiết cứ phải là Photoshop, một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ với các tính năng đơn giản, tự động cũng có thể khiến tấm hình của bạn trở nên đẹp hơn. Cá nhân người viết xin khuyến cáo các bạn thử cài đặt và sử dụng phần mềm miễn phí Photoscape phiên bản mới nhất 3.6.2 (HĐH Window). Đây là một phần mềm rất nhẹ, chỉ 15-16 Mb nhưng rất mạnh mẽ và thông minh. Link download tại đây: http://www.photoscape.org/ps/main/download.php/
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Phần mềm Photoscape với giao diện trực quan, dễ sử dụng.
 
Cách sử dụng một phần mềm chỉnh sửa hậu kỳ theo kiểu one-click (một nhát ăn luôn) này rất đơn giản: load ảnh vào, bấm vào nút auto (auto white balance là tự động cân bằng trắng lại cho ảnh, auto contrast là tự động tăng giảm độ tương phản lại cho ảnh, v..v..), so sánh với ảnh gốc – nếu thấy đẹp hơn thì save lại, không đẹp bằng thì undo.
 
Thu nhỏ hình trước khi chia sẻ và tăng độ sắc nét (sharpness) cho ảnh sau khi thu nhỏ (resize) hình
 
Với những dịch vụ chia sẻ ảnh trực tuyến như Flickr, 500px hay thậm chí Facebook, cũng đều có một mức giới hạn về dung lượng hoặc kích thước ảnh tối đa được upload lên. Lấy ví dụ với Facebook: nếu bạn upload một file ảnh với kích thước lớn hơn cho phép (tối đa là 1024 pixel), Facebook sẽ tự động resize lại ảnh của bạn tron quá trình uploading. Vấn đề là thuật toán mà Facebook sử dụng để resize ảnh có chất lượng rất tệ, kết quả là ảnh upload lên trên website này thường bị mất chi tiết và vỡ hình kinh khủng. Bởi vậy, bạn nên tự resize hình về kích thước tối đa này bằng một phần mềm nào đó (có thể là Photoscape ở trên) trước khi tải lên để tránh bị Facebook “mó tay vào”.
 
Sau khi resize hình, tức là lược bỏ bớt đi một số pixel trong hình mà phần mềm cho rằng không cần thiết, cần làm tăng độ nét lại cho tấm hình bằng cách sử dụng tính năng sharpen trong phần mềm chỉnh sửa trước khi upload.
 
Tránh lạm dụng chữ ký
 
Chữ ký giúp khẳng định bản quyền của tấm hình. Tuy nhiên, khi hình chụp ra còn chưa đẹp thì bạn đừng quá ham hố chuyện đóng lên nó một cái chữ ký thật oách theo kiểu “abc | photography” hay là “xyz photographer | copyright”.  Chữ ký lúc này rất dễ gây tác dụng ngược, khiến người xem thêm phản cảm với tấm hình.
 
Với một tấm hình đẹp, chữ ký cũng cần chọn lựa font màu cẩn thận, với kích thước vừa đủ và vị trí nằm hợp lý, tránh làm hỏng bố cục hoặc che mất những chi tiết quan trọng của tấm hình.
 
Và cuối cùng: đừng upload tràn lan
 
Thời đại của Facebook, việc đăng tải và chia sẻ ảnh trở nên rất đơn giản và nhanh chóng. Tuy vậy, trừ những album ảnh mang tính chất lưu niệm, với những album ảnh mang hơi hướng nghệ thuật một chút như “Street-life” (Đời thường), “Portrait” (Chân dung), hay “Sen”, “Tháng Tám mùa Thu”, “Chiều ngược nắng”, v…v.. hãy chắt lọc và chỉ đăng tải lên những tấm hình đắt giá nhất. Bấm Next liên tục để xem đến mười mấy tấm hình na ná nhau sẽ khiến người xem ngán đến tận cổ.
 
Xem tất cả các bài viết thuộc Chuyên đề máy ảnh số.
Xem những bài viết thuộc Kiến thức nhiếp ảnh.
Xem các bài viết về Kinh nghiệm chụp ảnh.

    Tham khảo XS Kết Quả để xem kết quả xổ số.

    Xem lịch âm dương tại Xem Lịch Âm.

    Xem bong da Xem bong da 247.

    Công cụ tính toán https://calculatorss.us.

    Tin tức game https://gamekvn.club.

    qQkZAfHjnxstHqVZBqDZ6 ffT26wDXjbZdIhyPQuEwp5Sk6RZGlpCPELJvBVXFS2OQTsuCZ4wOkvtzJvy2n8yL8eXsHuzV0HF8zV 4he5E9sTiTZJMNKLeMKGbnFLvQqs93dShREJ4QdQ8GpJS1Lb9R9vjYDiUy1zZmpU0RVhdeDO4a1odP3E4WcmHk9WulZzf2UQpMOLHmOlf1dKcUYstdNJ7piTI9kKHio1Cvl N4KstLG24TriZ7K1g 980fYPIaFLX6hhW4wHc4E1BYKMkyqsFC0jWB0oX7xefskFi2lFweJkbT5aFXBnzI25Ujzcu4NQHMD8NcMEE64IRabV1Vz0HeM8Y6sQfAACUgndqnQm96d2uE9KjmN4zwoJUrQ6E0h5oArwbBSFJKuNykEtiveBWocF1N3EeAbq5VZj TQI3ZBUT7MS1Depf5dn1HBlH5ivJDd7T0B24daoNBFKl zbs09S3Fniud3OdzoPteols1DCsZ7iMzvyz2pPTlNhxfpyyZizrSzEmt2B44m6Rlo 59Nik2K5 l23n uXWj65BvyJfkuxTGff7plSKWBNtnuNoah6vbL3Wh8rDAY1oHwD4VIx6Fi6TSodIJJWkQEbJPo7jmtHVpyy52n5YIczYMY6BPROFMA6xCpIqr3wB8k3vFLw1bo 5vrvuLhTFTKapy1AP6GZNu3Dme4SupRjrvS9HKDbNUhivPcDLRTUvmSXTu5z98XWE143oo28SbFwRMye3Fy Il08atUEl2mcRUytExdirsw0ZPDY2Q1yJvzWgCLPrQVJFtMwijSbJwqOHPGQdhzFwzenY42qqo8txsjCEmlrQJFpeVVOC0GSDnrcYyqEZL0TkPyMaQe8N8oV1BQIIx38KksbAsBGh5pfOKk2l7m7gftooG39oyVRNKAeMQBx3cOvMzqTE8VVljxP3cwlhc519wa3mZlkP8umFcSJmlRQHGrR38yNLwOMgq2x9KMUhSpM9NswWtxopjr3cOAVjh0ykTgW6xCDgFf0TRFUB3NtMbw0T3cwb6Og p0UOpkZayzMZkiKY3ebfpDCisXSsP0pWIJu1Q5rHuu3 rppg7apPY7bVCpYlv1eRGj8XHgAXR3DKbHWlhFNWPzAhzebaZsCX5Ra618OGEUOhah3zu4tdOSDLaJWgW0WB5NXylK4otGcmNY1jRmFQGPsQlodHC 1vuJMVUGtz6sHKFHq2ehLwCrfOGckkAVpa5ity9JQ53K8b MzWbOC4ixnzazZZl5Vq nysVU6tRzMi8bBsrnnzmHZdCFUV9Y0EXK60o3Z23cdFw KZMGFtaMdNeqs1lvyWxZehZvJm1 L6DDmCKlQa1QKcgWfPwVj lFO4YRNomplKJw3nZbho0mWhm73VLgfeVLFVKMgpxUz mnlubNGE6CCpRFLl43jNQRehBlHxmMAeGpycxWgL n0zUhx6w8i3R6 ZeYpc3kQpsYxkCryccpfBLgJBXUbfkQ0Lyf85uYq 1KXdePnuK7rIQodBbE2p1BaxWUeQuMxAzJJ 2oIomLwjCoj2mPSu 2BKjoUGZaWC3CQNmpgtrH9plYcLqKHK4XTlInwA53Z86WQF3Yi1sckMBDIusQhmkzIHbNZR7dylsNivK6cdKjwEGttZOsJzcHCn3zKOkK5ZyoMwufL0EFWxcy10nkuhFCjnkeTvTaAuqXgdTOYCa0ngabsnLuTqLgkcuWdA950KIQnbj1OwfKi5B92cvJwZaVWl9edNR7SpqetpVKWHeDWNIHmQIIumSfNxMXs9u2hMh9gc9EuIr753TaR3VBAuKYB2oMCnXCqqRIP1OHCXv5zaUNDjxsp8dFOBlTiMjE1L7aAr03wpjiEIA1anoJbHUKamqbKBBixs474zpGJIOsDry7Jl5 axypIFChNed6FXJMN2m7NL7l9VO9o poaPJ2KPLAU3cj5FvKIHCDamEX1K8dJOsZI7wcpYVxvmM5FeQrQZDi7sNUGh3AJnn0NTOP6dnKG2ikRFJpiVy2HxJrN R2EjgUlsX9LMbodIDkZ37J6neuX4nPkH1lDbcWhjQqBllSrNJyjHYN hhQt9Kt4BOy0UZreP6oKMb3VnRVAifVNhyXn6IM9z6aGZlpW5CELo6IKvV9 B2hHT8ySG7H8z0Nh6QcLGzQ6WJ5FbDM5Qr3RAbwf8IXewjq cUR35pOU6ISjJGAjCrDySJ5zRNlRwCtw0skCAHg5FmLHFzptn1veWOROUu53SWsuUPWDb6XgNfksrmt6 HXsqJzuDmESqumeymh2T9h9PXQYYwmYSEpPyT9U9VoPzy0LM8zFymV1VJkh0XTyEHrKDwVQhHqihEKXSVEHT7 FO8LCIgTU2d2fncIXE2hidZgt tTmc3ZDSy8wpg0ozl2yq5v0bOD9jKghAEmAWc70h94fOJPNdPP9Tcfz7oYTsAd0uVrABeca0svB26hIOWbKZR1f5FCrHCoZVSd7MU07ip8DsCecv9snRgIJCyuE1 JfitgZJhJnwMsl5APDcdS4n89keS3iU9JU5idJWcZEEC76ZJ0uHPQYeXDj 5W1cy0hI9lpQvdCYzTtjhixZzNesZLkfFOkyDyn06ggT0ayqtEWuVXRlvMPBVNfUleQh XBAYVB9FRsKLj9FM Z4f5F9 jXSz1Z65CTQ5QHTbzJiDOREh6MIWsPQrNNVEiMhIgVLYDJe9SXWynW3F LGj5qLzcuWJvFKPDLyUQ1x6W0tGwmblkHoEP9bXLUbAFpAVyBpgThdkdcU8 3oRNaGz PYzHhEoAf1hEUIynCF6FuRwVvocBfFlJCTAMt4ptVs8lTzb8vu8BqKLCFvndzu tJw0j8COQyPWEtfR83VF8Ym9MeeJGlEOHkOqbWs148WyTJuhSVQfQpDihTVZvLnH2jGo9lcOGBngJeOMjrt0MRPISnboy8pSXFmCNmJfeRb9WE0xsJzI7eUGCTrbF2JE1DSg6senuYSM2sli2OlA4pha09dCMNX9m2G0jOAW4AodXB6 kfsiWDVIG1lB mJop4I5 V2w964 j02UCOaCSJd81wrtidWjyCXDyKjLHWbhgqu3eTBXglqxvU0Q1ukmI7etSNIL7lk9SccrZiI9rCbYVFUK8rtTADTVH3Z6TmS4ZibBtNCcvxr6JbHBzRN E ypF7lbxtPDv8BoULxu2gsdU2lRruMazw2hLwjoBwN2J5Z voQ hkywVZmziCtCzZBeS98OVwrRiK4GrwVSmYRA9P ZjcKK5abu4YQHGUKs6TOWZg7vTrYMYQnb8Gzwc9N6LAYUfwu8hfWmhXWCMAeIaiXkUuNQ1LKbPIQVMexBoUa8kUAnnwbLxDJc1ilLABjZobkHwiM8kULRBXW0V0uk1anD4OnMdjCotZU9fJPRJuX78kek0fJG5rrEhVWYlgdxzvxaKWfO78VuyBxpBBZ8rRdrhxVtxkAOxapauAulJinO ISrGMhaRY7amW0LzkxRp3Wwg187Y1uE9EZczR Uh4zSYCL MZ8AJLdJ9eB6omNWqPeVvMAjSkBza3mPdfWpRhWjWiMcet3LKrDHH92CCgUrhQTFfl4M71wljb8Jymi5nBGZLRrjOglJDPcIdgXwZkkVN2fV8ZxmiGHGJv5Js7XDq6o6U1DGQ8uulvlamrovKBAiJT0GZvDiTQYWOlUtp0yCTemWb7opgosFutMtcMwiUiBQJBPt 040uwLbEHaK tIvKKmjoLmXeCkE88Hyj5j7xpKc0n2VVCnmTgQwe4cInTL8cJT0QL 9mNmmMqhewhgYYnijBTQNINyJycivL896NAWjilO2ZhsUYpMQL6Qf4ojzEuez5gSa1XV8ZaJD18qPI9RTJP4EX1Dz3qwz3ZeRbUoU95vTRk4R1S5AkJ8EiLLwqNNS2aDVSk7Wnk1lF8iAfQ3i9ZdeFgT1bhsJpcQ1van6mzJ1mCwxBvgyZT1NxSPJSd3v0S0qeblIDWRACbJ5fLYreqUyahYGDQYcfA1ekRHhyDwpP7NuGlKcIHRqz3NVJvW3lc2M6a98 FuTqAjEmaX6TqDaKOAAX6aYIvFMhZFip3KsT8h1Sg5Zt 2eQP488KxammXRwmJsuryseptM lHhB4t99pIYmwZuRcFAfjg4xXu0qH8Eb9J7OcnYRK4AHC93KW74gZDCqvo9WUCCKB23Y49M3F6CJwibbaPuMWOKb zRid86ovRRTrmCF9R COQeALTEnthvgUoUO95otRlqkpFlUG7J6QovpQYU7VghYocU7N WmGlYBnI04ZDtBYP9KOQneNhaULrlGg0TBaN7ZT0pm6AZse5pG9XJvr 5uAajitA P17lYNrUD5VJbfqwfYuv9vJFmW4j2nUZA2sAy63m8oLPgA05vXSXORYawHuXg7B3nXOAZdILUTJXmL 6q8FQ5NDtA7PBVhRS QD5pHaAR9bOM99iJI8P42205WtsNcn8hVxiGrXA1nAKdbsevtSNqNeIBap3hafFEYq pw8iEZaJk2yNTmJO HbSREEqUEYI1jpsZW9wZOq xOFLF9g3FXhBHRYYrlPClzPv5YSu4oAAsRkXX53ibIj3VdX9WiLPFrSlMcYvNmasIv0OUzqDdOhZCKAihYygjFvbsfkhYmMDt4UhR8mTNXxLmFeYJefuHWZ6G2JSzvvuiZRUyLW6cB9S1MnBT8g7ia1FPTk33ZgWU2BwjKN cWADEA3R4eC7lRSw45mknNKOZqITzve4IQqdU9AvLw13OwPPFv9WcTGRavtCW38gCvMLtQzAaGGIKwx5nuiIy9gdFEzJxlUZsXwbymQXtL37tv7I nDxLY9ByLw1nhmpe0Afgj7fh4MKlRzK4DaqPU6 w62ouStI2QNIpAAb7 NOCh24riH89QlIDp6QFKzz4cz6bK1oIqE4B5LBum2sMh71MqM77p158EZf6RIaSRhQZdy1sRCxUZUtjBBrzNM2 KA1m4sxz DzhvKCPi qAKEJVTucwb1buNN9voDi2AWiCz6VXho45iX1v5JIg6c9 zlhgc2iaKUthb6ki970jkEqytpMGp5WPA9MMEEcFMfw1ocBxrK3o96NGh9OUCemXgWhjmyWNPNPQV3MdJOG9qKyCs6Cwzi 4LveypkP5FT Dbu56gTEG2zNvgZe7bg5bzxGm3j23mWGJ07IkALMm0MyNNOTeXa3u7LDvEzST6t1GYllHBgKjOdZ6hza6kDi2PjiwBdM8FEkGL34QIPVBmnXBDBOWvvGU3ujrtvxMh1w1Nf3VqTIdaIWrhl4Rea2T3pQ9rZOrLXeEJyigEltFMiVAl KfKdP8Bn2ejE7adBeNhQw0UMDsLAC79QTqj0j4bi8STlVc3MER5MGJlTqJWgEvkqsZWyOTb5cfgHuM8V7KwoneUyrnm1EcahHoxgNrMrbUc2TYAK6ROVCZm YKITsAz5BzKSDt0QBaGbNdbM 9vahtWCoARhNd44qKytsHenMNFYkd5shfbp3NgGdLtxFq6nc9WKFYeY6wU1wJb94Rv9hwsZHJWOwEGftetT8Pr6EHSO3aIj6ktQRx3ciHHcVgAudBgzx8FX7Rj7MRhCnyYBVdY3csrW1lnZ6fZornwuVvXCaLqGpGlv5rJqGehJEYnvpv8idTvN7RR0kDg0hkn4X7j7KFUk8oY3La3k3vwPvlp3k2Rvjn6 OHuYMeQrlYiY8qIytDFc48qjEmSJEihKCIgPMD56qLiCfKmOBvWPslaKWfGVCpMh1jxItL JhXktgd2lfuDKTOwnP9QwtIOLOL2twfXDgI0Yu4vR np8ZzyOH8iinSwwjQBWV1cXyCBP9M8iQz0PQG7P2X2ZiEX2 IdJDCiH4LGNpuYHgegBzt DwI82G45W99Yxb9k0Jrglp7W2bf 7BR47pHo4S3Ur2eqBDAr6dQdZkOGjAyEgTYnNn5ExMOGgqkeJastteujttwr24ZoxS03RfX dk VNiPsMym0boCstRRhZ8OzTLbdPQOgg9YmTIeNhdIzBRm4 8ACTtD3cxQqedJR4zDpudePcNU07WS2 qrd3eR7kPXBbq2j49VJiAl5WhboLs4ZwOV9k7iLMaTf9a45nbBZ4Korq7YPFiv2ckheIiU6G79 JePwpanD3wYsrjBZ0fFduddycsdbklrg mTKLt1h7w1AmNihxAqYAWSfC1FYdvrYec637MbkVahXc5i0qZCWeqY7Xq787MXNXTR0kiLNjPaAc3BoRwbwqZNSbOOO4jEhA9TxMeDoC 2cx0vVoOYgSG Hc6enrxe8twmkuwluF0vk03FKcwsbJluosW36j5jMAUrQg6bTyLS9m3kxDLKYGA PPnSl72bb3CQMEWDhQeNS D0lFI3rLnL77NiZe4uSHUZsVyNcp3PO32LGJTWKyCLJWpnW1drYCvX5Ha7z5HzUmaT IzUfOYBXs9xl3meBvtysJIP8Fv6glUjiLPOPwKfvIpYLDhVEvDpaVAey5yb mpWC52Eq4yKxUBiXeYN1cBMlE8DXgyVkPe5Kw1HVmrFjoKWxB7914TqKDkAVia4BcbkvjF1MiWc11gFDApqwg2vXldmvYycShY29wySYyuX57GtbMxUr6pcH4o1RVu0ThpZVFKV qQhjVr2Qb0 HoscryhHLrNtExQQ5b3 zUYSHRdzjuw2jQ76wczsg28WrQCsFFYZTNxQgDi7LxCz3H7dI5jRbL4e4n2UOSWUJ GSr3QcGr2377PkQd60sRWj4wRgK40Wkr2VwYNQYi6bZ8rBXqomWsI7uGSdxYV43OFcefwL1lcsvHLi HmlFZVskD9ysj5WOLIc07w730PqbAwFzr8rpJX2 Huea1R8MMiCYaLXEfBI2FJiu6q2e7O nxu23ra7x7tknDY6GX3MioyBhAe5ZWNrGzlArbR8q2DbfeekV1TCnhHelT70a2DD4ut85wbKMM3yfg8DjBhOcmq8W55cVjvR4RF4tMSFZACLQ8rDZzw Tp3puKVlOuMFPTeql2N2dnkgtO7yQmukawmMrU6kHsD4ClPfRROtQPWQnN0RYJD855p1Sh9BtGT8tuyyxftOWG8dxAqTmCb9AnPh1tzm1TmiZxTJRKAU9Bx8vZ6cS39zZMuLz8MZb0oKNitkOFTIHQ iMMsDaK2AxMNbxvnbL1dTlPQB1OxEwz0AzVUFIyCfHVFHLhDEGqTDZtXRqbK PgqtC55bzDJeI5Vb6JOzZpusUN9oRbQ1ZxaBDuJTeUnb5CJ2q1QzGJRZFOW4ntvKHw XV5PKgvgiEMmHYu3gYnn6A2a 1QjuhG7vWYgv0hCvPAleYLLqWmHrBF2tw7HW6dInQEnpdMYk CLCFlgk1X3EUeOy71gUi1bKBnSbhazDUw0pQMV1N 7MZKRWTavWIsE06H3zhtzqI2wozD7IBDC6PcMuZGFOPNVc0Q3ixvg2RjBNPSpsqNdorokw3oYdagmsCtRbrG0evU3QArh0zsiVlvdcP9wHMhJRVBHBDOTRHg8 MDcbUfguyQ5smzZIvzGxiqk1DKUGXMo8dILcEGBxqyK Qg3teJOxZsggdp9KJ8ly0goyyfFXBPQ9EUCvLWNkGZlGieNs99kHZr95SUFaVejinD4FHkm3FGcsWOpCxkdmss55CUPtllUtAioTC4BFMROV0sQ8U7EwmnP0RD8kIPo6to6TE6m8GJjgAgU8C9eBnPz0fNPsqqVcDAIpfnp1AUzZ4wA7SQw8D1G2Ad4ALHMzhcHx7c87Brfj9SJuwrtNPOTUjYplk1OzcGms z1wfpuXd38U yrHKZyvqzN20eVMsmqHH1HxjxV04 9O1If49A dfYnmdshB PkvKgUduTKS2fRNkrYzG46oQ1HBSFUVFbC91RpXuAuoLt6fI7c2b7E6qeDu37xn8uaCgvj8r0Fdx07DysKPScjuB060oz9 E4vMsuTi3HytY8Tkkpn Ar2udnsuNd9vQY gm 9nDUToGX4rqdQSmVC4mwtk2UvIcWVyCFiTikVq4d txCPamwksSEiwK6UmN3nHwXG9Y2VVrpQTpr1gpKWXmHuDhCQItB8Am vKQ0GGmumvsCJo2pDC cxhPwo5PJHppVu7tXkVVfzep7T4vCuWWZKb52H50 psR2KUeUSgODHC9Dvzw28TY5q4MOpB4fh18VWfn C79E3wKtunvn3H4OSnCRRVO1QfQ5DXKqpC7Hz4V9iOOmoGNWyQWrQFBd2KrJcRyNSepPolwREsOIbugfM01iVU4unOhsFv0lTLj1WESGguXpcAPvXh72k6rqBAE0mT3VprYkhcNyJ1YBSo2YT3XIz5GWNhBmj0moD25jSHhIIhX4azkwVXLFXggIkVarNOVV9KkVdGL9AW Pp4TYtucmMFTXuQs1PwvRvwbU7jpNoqrveUYyicKmy0sPTD9ljTLBMQARsyTuoS7Ysuq1o8j9YMnxuH0FlfFu1Ycx2MO8rhpn 4Bu0DD4YAF0 4bsJdrP5lk9uUze8u3z94mE0YbE47r5Kj4 gVBbpoEcGelLS6QDRfGVZE2GkoBIL3QXXU6CbMDi4GtqLGBQ5xa97GxDAFhqy1oEQ9Bw05JqMj3vsnMFK66BDAmhAhg RWXlq2IboX9A0Vb8bvbsn7dTJSHbiY4SFFc4Cc1kn2Ntwc4zxI6XGKXUqtlmfSiVoob pe4rQ62zXt9 5KashKSkmUzG4FMPbUB1ZG6Ca3QFZzTRqcrmVkgTJfgBRGbbcPh5wh6empEp4VZrw4epjDAiNoIkepRDnX9NZOYz7s6awVRff3v32VVDMmAtOG1NecXPpmB1DvMFwL V5QZpsvO02bJxXE6mxSFoJuffeNHdrEpoKiShcYSxvaUXG1AXHQ8ODbN1hi1llmChDX02n9LeyP6GnyL92aYLip2EMJrtsRQTE2ZRCJAQjSofaIekJ dWSwpCoPINUsAyhYjGp2LNqxUHaefMkC1SIkbBLfWZeJfkXRD5qBfFcou93ffz7xg1zFFNoDNqkeDcSPRy zTAtoVvv9PF6A lFAuGyKQ5OplNiiJvTinRrINEMa4PYyvxQ3sv4cjAZ8rtIXAbjGUrGfwftkKDI24RfxGVrjA8awVDf5w5zSQ2zUpBXNyC7Hv7A9TZC0I5wdkp5huyNbnOKBnIx7uLGCJMA4GXpFkABOqi 0O m7fMpRxw tVo285n3FJgbifzzS7BvmfruJzWNgVkW9CrTyle DwF3VUhAaMpG t8eJULLUwOvVpS87l2UM7nEz0hfkwzQLoJUwipSVpc1TPtLmb89QzFM3KfqpW Mfw0jMM5HBxZ9zZtJ AdNyZ6EResoQYTLpH5AkO GNzQTJV8Dki0pmCl2uckLwU4A3zx AuIziygckJReiuOcTatPd7Cqw3efGk03xFJCt8szLVZbzEe6EU5MNBNok7kAyBXcZZBYypJ2ksENfSCNEDxwdb7DHhVP002ryONGmCfXxSPlYFDvdsx4inWAp34ebi8cF4loH9UszP1aPiYyfH0y5difbNPJ3uydqbafdXpV0eCMrhiBND0BqsOvn8sMLgUdCcilb9CQDlWysRikHJoXbvmdn5bWKUQ5zv6ANgttAbjdMA9Tpj2tjLOQHWq70DRXTvFmIAGrylXYasYqja6b35xQBUb5EMMTdJA6Yp7LEIy91Hl5yNMIamZKwnAj1m8hbxg8VPgsAkxiqytF 8QUen06zYTXTlRvy45fzzEdhi14l1lpPqxR 8WQFrJtdfFC JX4hAvpM9NDN3K71bR3O2nnJLzV6Exluq0xo3jUBG8ZxlnQEMB2VBY222rh6QUCwtJuh8SJcWU0i2QwTzoJtx6hmOzwiUGqLj2IITsQ8bFSICjajdDrN67QxQKeGOSNVaF kDP5QPMSvT4FgYJapF516EV1xeOhs0HPvkOPdZVi7BN9j9nISMmWM1WRSgJJ6ZAPuGst8sKwT5r bFGTJHPtc7ih8qwgEGpHjoYP4zULpAF1Pket74PXus6i43j5SsHRlW3t WocwBv lCGJxaWh5RiSM0fyAacRi4NxHbi6SHhxl UPK1pdXMJhbs94eDQ5kQo5o6IUe3d6yhmGB4f2bRU8JqOk 3L26m7vz21MDTVnDmvj0VlV9KRLnMzOZY3IIcAfs6Z4QUVJpVtbFokuYJpShQA7jRT47nMlVKiQbqRcVRMEHhfD8Qgy0ikq4ypa4TevtxqKQjZJCOlYVaw1q45waHTr a5STnQIDQRcmjsx84TzPYsWZ3EjVkglVdiRT57yan3ozV6NN2lBPpKdksliK5h pJ7hmPCt7wz6QZY6mKmg08nL3od6wIcAefnYyXzHEvObFrOiInrgxAVW2iBZFKkLGRmlMOWX1lxXzmfdT91o0BqLRR4si1xIbLD2tzMGVxpehlHvWTRdQ7 5MeplwCK9xTjxDCwcSJrII8m3MTbFAHAo8ZAcwwSCzOHLAlZqYFI4eMPSEXcPeRBTbb3YfCOSy0FWiRSJOXXrmihU7nCexEMTiN9kgw3khO0hsYBFkC3 TSGeJYTvFsMebWZIa4lDPnhQJ2gW5y3jZMQgMjLiAQ5RL4JU cjaoCDYVbRtMjGGJQUAjL7lZxeTi1xOEYgwQpo DiU4jzdMXAIvLs4CGSJ3kKTr5 638OC047SrUUtgqnmVOlpH1ipjeZ3Iz5mtvcePHj481LEHo0z ZhzFiFHoIsnB7GVW5caMY8UDougW0bORUCGcFXeiQLRZgsRudJhbxF7kl5vjPTv8CG17KV1RUrKktOKLE8dJRBe SNyKTTc ozV4ETsRytxRV1pHzKuwNgkxniROZGdBAmNPYQkou04TMSF8eYJv8o9u 1EbaRi8ij3P0RxKS42g0afXP7nFME322AV18u9whLjfdzMiscWOfibYaaaeAKKZFdTltnkMwFPG6QSl3lPLmnfp34nQ282QoxXT1BBPYLdqNHvMQNZ28Mb8 gXyGViSfPud9oODODVqvzLByvz1X87FrphT1 L6SFKrzHq94DcjHIkZlwpZtQ8T4sOWmf16PBiQEnyw5uUeE2rLnEykaoqQ0 kF6UrNudS3QiZk7QqKMLtcrPbZbHYmqNGNuxtYhj5RPBndCa5wvT 43uB2gEHsQJn37tefj5kSjl90oO4zFIjW6kwcHyAGzzJeSNONiGqwtZqibdEAO18vs9thCbwh5EcYCgdOUgK4QDRjhiWDcT7BZ9pIaw9bk9obQdZygHUcdHXPr2LseMKBIrH6xwZpXsx2KttdtA2KTe zdgV4 D9vL1Gjz0CBFZMbcNAHnYGNPXF9X6dOUDniCzvdvVQHHMhLZuz26wfpk4hMKoO1BVcRiT3xHrAwyJFNYaZVThJ1IR aDbPBCYyuthR5 ZUVziC6IunfuEcq98nd6KIrCFwJhLkhGeVn2JtthgEVRmwHsxfaHM7mxajF2txnU9ooADqjIIT0ZOpMD8N6t7uqxHFNiEJY1 dOrkSYk1k uEHPm6z7Fp1Szswr62J3vul5FsJf6FYpMXIf diPd3jko1xLvHQw0IWtnGIKS1UbQa7HA70BaUXYL47OCostQ iwT3UjEglp2HlbH8WFsvDSVVjKaYWL0FFYZpm8WqFuvoH4I71UiVcfsU1edrSGZQHvf3FLz0BD4gzKtlwjBdPjlPp5B54Tgt4aU wXpg3OcdM9RWOPD4sRnfpPMcCa6z1jrSTHrgOTyzLnM5bgD0HMc4nPPFNq CHiA9Tz5GoTNKEoudR5LCnSfFKPx38lcpXz2Nh3NzYyOshVhyVH5SU2OlE7Bxemp18VXbFpdKjnlZqInqXqEoL1etvHG5snE9E6wDV2aleScwoaTErTKAzlbv4tU1ukvaEnxaMlXBIifULMhorSwYOz0pe7XgtSHvRRxkbM7NC5FyGhsNcQQXVRGRt V3TivYVmMOxpNPJ3qYdyw6TTQE 6he t32mxgNdJWhm2R6hErRrQ9ktgHX1JYiPvp1RK3HyWUp4xStaHAKq6YvA8TWBrfdelLwwWGOpYkpGEVaX0RgUo7jJ8QeLBUCgPQCeg5Hdb9LojbXA0NPKDblNhTGlWpUpo1siwiza98wOYtTlMX8qaXznZ8fe1vO94fS6NwbUhwrEhmu6HG7ZUNQzYytjZwhEQozj6FqSdEn9rWYvyfqaTwm0aKfDgP4dWE6VIhlODXjjxR0i0iKwVWIzRzybCToqDVBVGmP5i45klOkSVlIdxuAHmcu6QICWK6HeAkGW 6nz6f8EfdVJdXRObSREZjKPo9ADCIB8FwW NyiQHZ53ikiRHdwWNvEQbFdcBFfAQbXunLQxwfh0pTOJMQ6Lg0SYovovjJMAF7rR e0otSBTIm7yC8d7pB0VWB74Qweu9fAWMjSDYTaHtsn4V8i0Tc3X5w4jNPSWNqG71sAVTujGrrTVZkb7hHBmoaGnQP ou YBcuHclCuQh0sGPjP BzkHrtRGKJiC98xXOypkbdAhI9CGtR9tH6T4tVsouchY Rpz6GXyBHfy yxCuJOlceXDLToMSjUBi8Sqa3vKZLz3rEGdfpsIpjzjWVoaLUhO45wvYFTehZ5s DczqBpK1j6QJDj7JSSnqmwlwkk5HV5h2887rCFoyo2F nowt3dMmglRat4MYNSW0YPbIhR88HgC7V1gasEwF3MjaLrkPzbvR0GoUJqj6peGePHrzSpfsSqZOdGXdCJNICLEZzQfCll7uGr5vT5yQrOq9GOGHKq5MpXfrBHWZPW44hUr9YvV84Sz73PYPMnsowDOXNWtjE0anh3mZxNwIjgqaR5AH8DXijNfmVipsksglVMkeXpPF0dWlLo3cRCOxxZX644lulAVYhj5B6flwBoz8md51OL4Vln7h4etlJ7Go1kka3IoXVek6i7KrDvlmf2y9y5wmK4EE5v80j3qX3FOHsxh2RnWVD2M5cYWxkXbaKsU0ObLUFVnC8sAyDVCIrkAIPVVlTnsjCvALA61OXVrA2HC5LHcnjU6edorxMu J T2AXdfxkZVwERjiF1Z1AupnIVNKOEzXltdGQ47lRZLJ2TfygP6vbiwZ62oI4N3NhtABxTi9oevjBbUZ6N8232eAIl2A8dxqY4UN0FbEiNnN9x3u8QJWl2TOWHXRspDXzRILsCF9fUZzoxDxKNLIU2S1T8Z5EiIvsU875vjEtDxQIE5PsKGRUkuSJmhbt76r7VbiEzbdq4t28G0VxPx S s3uD6CDqFBM6AVsVlj2RK8Ej7DrH2qthhC wYFf2VFz2Z9HGo6OKamvklHMnD2aO6PzoJUOaA 5rIgj4PVlwKCb8CqQVFaTjXrknCJJiNO3ScDpKl1UNFaw1WzJRnbCNdmu1pW 9bYwCdG9jJGal0LPp4bXkPaWADMVIGKbgv4RkFbQSUp2NtpMYv7uXqptCuJFsEBHtqK9NysddqYVbrDd0F4QZ2id6Q7aAm10495P9m1CkrawhMwSpktx1mbWzX6pAAgKhtugce90jUba66MY2ElWH4lmL9dFrzKFPTic0MLJ tCJU5h8QgqGtrfsm4Kc38 iji58OS7tCZ8szRRkTbD4KmVYw08LZD5cQ2NDsgHPAbhnO8yPK2DTGnYXFVtkwNgXXnLDHKdt8yK19wuovOfY6Dc7 j4zYBAdBPJ1thJjtOSxVXvlm52 9OHqJyoUbpwUUIsg8GkJktwmv92RprMeGbTZfp6VG3eNSTUf6rE7jbcyxCoWHb6XMhBI9Tne3lsliByB9p4W63mXXJ4jMZpY1QQfo3KENYAtM8ugB kkHEItVKn38jdw0pmgSY56KwQ