Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

PV  | 16/08/2012 0:00 AM

thích

Tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.

bài viết tuần trước, GenK đã giới thiệu tới bạn đọc khái niệm cũng như tầm quan trọng của bố cục trong nhiếp ảnh, đồng thời hướng dẫn bạn đọc vận dụng quy tắc 1/3 vào bố cục ảnh chụp. Bởi vì bố cục trong nhiếp ảnh là một khái niệm rộng lớn mênh mông với vô vàn các tập con bên trong, nên người viết bài này không hề có tham vọng sẽ tổng hợp lại “tất cả” (ngay cả từ “tất cả” ở đây cũng xin được đặt trong ngoặc kép vì chỉ mang tính tương đối) các loại hình bố cục này. Thay vào đó, GenK sẽ giới thiệu tới các bạn một khái niệm ở mức độ tổng quát hơn, đó là tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh. Và ở phần sau của bài viết, tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.
 
1.      Tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh
 
Tính cân bằng đóng một vai trò rất quan trọng trong bố cục tạo hình của nhiếp ảnh. Có thể chia đặc tính này ra thành 2 dạng: cân bằng đều và cân bằng lệch.
 
Một ví dụ của cân bằng đều:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Nguồn: Internet.
 
Trong tấm hình này, có thể thấy nhiếp ảnh gia đã đặt đường chân trời (phân cách mặt nước) vào vị trí gần như chính giữa khung hình. Bằng cách đó, tấm hình được chia thành 2 nửa đối xứng nhau, với các vật thể phía bên trên được mặt nước bên dưới phản chiếu lại hoàn toàn. Kiểu cân bằng đều này rất thường được sử dụng trong nhiếp ảnh phong cảnh và nhiếp ảnh kiến trúc, bởi nó tạo cảm giác chặt chẽ và tĩnh lặng cho tấm hình.
 
Thay vì xếp đặt góc nhìn dựa trên vị trí các vật thể, cân bằng lệch lại thường là loại bố cục được xây dựng dựa trên sự đối lập về màu sắc hoặc kích thước của các vật thể trong khung hình:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Ảnh của NAG James Dương - jamesphotoworld.com.
 
Nhìn ảnh trên, có thể thấy rằng quy tắc 1/3 thực ra cũng là một dạng của bố cục cân bằng lệch. Và thực vậy, cân bằng lệch là dạng bố cục mà ta sẽ thường bắt gặp nhiều hơn trong nhiếp ảnh, bởi nó ngay lập tức dẫn dụ con mắt người xem đến với điểm nhấn của tấm hình, trước khi “giải phóng” tầm nhìn về phía những khoảng không gian rộng lớn hơn, qua đó tạo cảm giác nhẹ nhõm, phóng khoáng cho người xem.
 
2.      Một vài mẹo giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn
 
Để trở thành một người chụp ảnh chuyên nghiệp – hay còn gọi là một nhiếp ảnh gia, có lẽ là điều không tưởng và cũng không phải là mục đích của đại đa số các bạn đọc đang đọc bài viết này. Tuy nhiên, khi đã bỏ tiền ra đầu tư một chiếc máy ảnh cho riêng bản thân mình, dù là du lịch bình dân hay ống kính rời cao cấp, chắc chắn không ai muốn ảnh chụp của mình chỉ dừng lại ở mức độ lưu niệm. Trong khi việc rèn luyện kỹ năng chụp ảnh cũng như học hỏi kiến thức về nhiếp ảnh là thứ không thể có được trong một sớm một chiều, thì một vài mẹo nho nhỏ sau đây có thể sẽ giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn một chút trong mắt mọi người.
 
Sử dụng tỷ lệ ảnh 3:2
 
Tỷ lệ ảnh (hay tỷ lệ khung hình) là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của một tấm hình. Tỷ lệ này về bản chất chính là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của cảm biến nằm bên trong máy. Với máy ảnh du lịch, tỷ lệ này là 3:4, trong khi đó máy ảnh ống kính rời lại có tỷ lệ ảnh là 3:2.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:4. Ảnh: Tiểu Phong.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:2. Ảnh: Tiểu Phong.
 
Trong số ít trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 cho hiệu quả tốt hơn vì chúng bao phủ được một diện tích lớn hơn của khung hình (như ở ví dụ trên), nhưng trong đại đa số trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 tạo cảm giác “béo phì” cho tấm hình, và nó cũng không tương thích với kích cỡ ảnh in 12x18cm (có tỷ lệ 2 cạnh tương đương 2:3) mà ta thường sử dụng. Bởi vậy trước khi chụp, hãy vào Menu / Camera Settings / tìm mục Aspect Ratio (hoặc bất cứ mục nào tương tự có chữ ratio kèm theo các tùy chọn 3:2, 3:4, 1:1, 16:9, v..v.. tùy theo cách đặt tên của từng máy) và chuyển về tỷ lệ ảnh 3:2. Một số máy (du lịch) không có tùy chọn này thì bạn có thể chụp bình thường (với tỷ lệ 3:4) rồi sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ nào đó để cắt (crop) hình lại theo tỷ lệ 3:2. Bằng cách đơn giản này, bạn sẽ có được một tấm hình với tỷ lệ khung hình đẹp hơn, và… “đánh lừa” người xem rằng bạn đang sở hữu một chiếc máy ảnh ống kính rời! (just for fun)
 
Tránh để lộ điểm yếu của cả máy lẫn người chụp
 
Nếu chiếc máy ảnh của bạn khử noise không tốt thì đừng chụp với ISO cao. Thông thường máy ảnh du lịch chỉ nên chụp với ISO từ 400 trở xuống. Với máy ảnh ống kính rời, con số này có thể là 800, 1600 hoặc 3200 tùy theo mức độ hiện đại cũng như giá thành của chúng. Đây chính là một ví dụ về tránh để lộ điểm yếu của chiếc máy mình đang dùng.
 
Về phía người chụp, khi chưa chắc chắn về một thể loại ảnh chụp nào đó thì đừng “mạnh miệng” tuyên bố rằng mình có thể. Bởi ngay lập tức sau đó, rất có thể bạn sẽ rơi vào cảnh “há miệng mắc quai”, bị người khác nhờ chụp đúng thể loại đó. Những thể loại ảnh như phơi sáng, ngược sáng, “đóng băng” chuyển động mà GenK từng nhắc tới đều cần đến kiến thức vững vàng, sự luyện tập và phần nào đó sự trợ giúp từ thiết bị chứ không đơn giản cứ giơ máy lên là làm được.
 
Sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ
 
Không nhất thiết cứ phải là Photoshop, một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ với các tính năng đơn giản, tự động cũng có thể khiến tấm hình của bạn trở nên đẹp hơn. Cá nhân người viết xin khuyến cáo các bạn thử cài đặt và sử dụng phần mềm miễn phí Photoscape phiên bản mới nhất 3.6.2 (HĐH Window). Đây là một phần mềm rất nhẹ, chỉ 15-16 Mb nhưng rất mạnh mẽ và thông minh. Link download tại đây: http://www.photoscape.org/ps/main/download.php/
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Phần mềm Photoscape với giao diện trực quan, dễ sử dụng.
 
Cách sử dụng một phần mềm chỉnh sửa hậu kỳ theo kiểu one-click (một nhát ăn luôn) này rất đơn giản: load ảnh vào, bấm vào nút auto (auto white balance là tự động cân bằng trắng lại cho ảnh, auto contrast là tự động tăng giảm độ tương phản lại cho ảnh, v..v..), so sánh với ảnh gốc – nếu thấy đẹp hơn thì save lại, không đẹp bằng thì undo.
 
Thu nhỏ hình trước khi chia sẻ và tăng độ sắc nét (sharpness) cho ảnh sau khi thu nhỏ (resize) hình
 
Với những dịch vụ chia sẻ ảnh trực tuyến như Flickr, 500px hay thậm chí Facebook, cũng đều có một mức giới hạn về dung lượng hoặc kích thước ảnh tối đa được upload lên. Lấy ví dụ với Facebook: nếu bạn upload một file ảnh với kích thước lớn hơn cho phép (tối đa là 1024 pixel), Facebook sẽ tự động resize lại ảnh của bạn tron quá trình uploading. Vấn đề là thuật toán mà Facebook sử dụng để resize ảnh có chất lượng rất tệ, kết quả là ảnh upload lên trên website này thường bị mất chi tiết và vỡ hình kinh khủng. Bởi vậy, bạn nên tự resize hình về kích thước tối đa này bằng một phần mềm nào đó (có thể là Photoscape ở trên) trước khi tải lên để tránh bị Facebook “mó tay vào”.
 
Sau khi resize hình, tức là lược bỏ bớt đi một số pixel trong hình mà phần mềm cho rằng không cần thiết, cần làm tăng độ nét lại cho tấm hình bằng cách sử dụng tính năng sharpen trong phần mềm chỉnh sửa trước khi upload.
 
Tránh lạm dụng chữ ký
 
Chữ ký giúp khẳng định bản quyền của tấm hình. Tuy nhiên, khi hình chụp ra còn chưa đẹp thì bạn đừng quá ham hố chuyện đóng lên nó một cái chữ ký thật oách theo kiểu “abc | photography” hay là “xyz photographer | copyright”.  Chữ ký lúc này rất dễ gây tác dụng ngược, khiến người xem thêm phản cảm với tấm hình.
 
Với một tấm hình đẹp, chữ ký cũng cần chọn lựa font màu cẩn thận, với kích thước vừa đủ và vị trí nằm hợp lý, tránh làm hỏng bố cục hoặc che mất những chi tiết quan trọng của tấm hình.
 
Và cuối cùng: đừng upload tràn lan
 
Thời đại của Facebook, việc đăng tải và chia sẻ ảnh trở nên rất đơn giản và nhanh chóng. Tuy vậy, trừ những album ảnh mang tính chất lưu niệm, với những album ảnh mang hơi hướng nghệ thuật một chút như “Street-life” (Đời thường), “Portrait” (Chân dung), hay “Sen”, “Tháng Tám mùa Thu”, “Chiều ngược nắng”, v…v.. hãy chắt lọc và chỉ đăng tải lên những tấm hình đắt giá nhất. Bấm Next liên tục để xem đến mười mấy tấm hình na ná nhau sẽ khiến người xem ngán đến tận cổ.
 
Xem tất cả các bài viết thuộc Chuyên đề máy ảnh số.
Xem những bài viết thuộc Kiến thức nhiếp ảnh.
Xem các bài viết về Kinh nghiệm chụp ảnh.

    Tham khảo XS Kết Quả để xem kết quả xổ số.

    Xem lịch âm dương tại Xem Lịch Âm.

    Xem bong da Xem bong da 247.

    Công cụ tính toán https://calculatorss.us.

    Tin tức game https://gamekvn.club.

    hJB8K1mPQFjoGn1R9Nu0QpXqSq6UW7IzVIMhBtijz45eLKheEPtdCRBkQSLM6BpEHtQROjB4lbncW2cneBhFYbrp5kxYfgVz6WaO5bxbSeKeiCDBV z0KcpSgRD4wf9l9eURmjujTfyo21NY8t2mkbT7tB3lmlfGKIQZTnMJI8yZGU qUZqWV Z0Jxkr5zg7UjvNCRi3r3DAUyB88Hoigo9NOJHWXpZU4hTIRwDCw4H4TkKwt1YEBx kNogFhow99hl1td26xhBhkA6loL5ZNwFgGmFOj9qhnhaYcCHGQEakywlrk0Voaatz7SWThDxhowb3i9vq Gdtcqzx1JIe11fN7XJ7lzjKIO954d3TKjAzAlRqFLfxOIxtg9OMyZkXXYrIZErDr9DOuPHHbXuXvhchU3ed895FI3168qQnyy6I4YY sdpJLHP5LdwIOOI7yf1bE2NoNwFNq73gItmvlD UzUbuP3xg4vZ8CBlB50SDTNkrLCGuIpQ8lQXoznmqOevhNVHZL5hVVZeInTYNfWMB7V9g9M9AUAg2Dt3Yv3kdbVNegIdyXgT5k0rl3LsOmApob U1C1gC3HVCm1d4mAtwuprSEEWUtBuSE FSOx IvDn4UJvmzIRSizY I20G17buw14ttFiM6d7HYwA2w8xw4fwykUBtPNUchsyQNy5rE0EZO7Hn WUDrExKsrUZM38vxUAdizCYDMZtWxf 3QTqVV23jVrDb pHSdwbgSR7ZE4N30cj3j SK rhHXdVOPH2c5s6JW9 cUBdwRDfWruzJbteanWAjlqIdblNmxwWJKq1c09sVKvngbM5sYTQo39gMzGXoHyuk19N3e0PU wgLERpVf6iEpFXLh xLWvnBBIP6XEgMQucZvr4RRU4nbiggK1R5UyREQ6Wx2dpWmBxyWRCVDJj7zdt5BCO lrTKF4yFICQFfCcgtaW3w4E5d56ShttIFBiCFB5HuU0Ml Y tbm6S2lnovetazaEztX3W8n6cj8kWgbvmMaWQCd9o9Eqc9TEutEk 1ouGlPSk82P1nEt jXR6g40pLIVvnrF7UfMl77IhrI7S4QDybzNJw5PE7ZLJ8QCpy6AMCJlagMI3nYMhF93nO2pLT2F0V4Uzwhz13vCO4QPGx8U4 maYye9CobOgK1WoPlgTx29zeuI8YUR47g1XPR2bTovW6yH3vgrsJLjV4lN7NrtUvYKiVMdMMvO5BddaT saQh2UAch4fEQKSXfbxni8oDAyiqwcgbUsLWWNBH8tBeYCsZq2dnIfcyiLXTBLowxaO 3FmDagbljnT6glZ0ldaRIbdYd4JIIDY90UOZ5sFVY3t5i4y4JxIPYvOdzVvKI3ErGdofg5fu5L mESx9fub8H1MMk1yw1TO7RZ7nShMIVIInfgwPpgwvtP6DTmI Xrn7jL63LGPlFqyLQSgRXdoF0FvdDJh2lSno9t VkpmCZjzlWJZbnWCogb7D3J7EFxXpK9fJXLcdaTIdWTyFvfSAuL1exsLuXIjS5dBztSNXZa0mowk9zegjRXsla9XSHJLmtGZSfdUtPHEoyPGKBrSyV3Z9ascNcSKPJ0n4LZe0nJWYyuw3MNWw6unepPpsuFp0VhRmO3F g2sysRNddZ29zKBS5pwtgCTTw079GEizGJ DcW5EgdKVzZ9uR35mC9fQfw5WxX5NLyGx63TlJVRKevGA4Y2 SaaKz8 E40I 6CCLjSFLKbiBZJBgX3G7tkbJo2mahG85GeMKGRBjhT4F9AnsDl1C65kPY9174TheRmV3OeaoakDlP5l5y0ynQ7YmEac6WAbe2kEsZnXW4Gezt8K0XBRANv3YlussUE8d8NkGqRyw4NU34DjOZ2YHfFJSk4TsQ5GuALDCqu1Oc95lm5BYJaXszD73O8csshcQldixUl4F1ouzo3VOw52O1ZQUznzuKl1nPCu0M6bc2s2rQNol3pxTBkzwl5cf1dz4x4qE3iwv0DAP5vjNmYSnAgthdMM9LHOI79jh5L00BMYgPvbXXQSrNCztr8fe6UR16UQUcio0b3bPB9eWM57JkI6p8SSubUUg7NcHpKUozUopjxzHsJMAkxvKLA1ztF4mJs FnHg8TSmciYmbK2vCD6ycZ2NH1t9R7Sl95QcJSOsFDJx9W SDT3ZqWuUmLctkr4QS NE2dZ1QJOB87K 4xA0DSHpC1uTTEPNTvQxNif4Df685Y4HI8XvWcQw6go7YJQHur78f8nYKM6d4aBE998 f43Lwedr3xnZlOt7tBCVniXSKBJ1P3RdCkAK87xvlQ1PQEfi1Qfb78Tgif7CTTHN8fG7QyQg9nILjDJ86JwMog6yp0Ca8rnhiGx1ROSADhU6z6cFNXfdP0t53bvMlo 1WTMoGEdc2VbhiwwptJWlrXniv72n27QdFElSpxhRhxWX7LWLwMhfs0uJAA7nQPRThUCq5MhI0hVTNrq4476nhYUbqUOsn3bZ oWegoUpmA5w8kYhrcmrQuH7dQ9jyKS9nOKRea6FmO0PiFV7xi7BD6OjxnPWk8kldwreLWOnvgPPGKWL5QW7nmSf45Vkkhgmhl1yXYuhsloMjseTN9RVyCxgHLSF0Q3fna2UEnb41gKyz tqPOAQNqXohKJxMlh2brPyfWRdseS hotQ7OGgiBwHJ7TqIdiZthjMBzvPIrkT8nleVXr2JpUT7RI2 5XopJngsNM T9DZ45ph4sKbPi5EJZ5sdH4ACzrNXNR0V9i5mQZEEdHhPTpEPrv4vF8E1kR5BpY76DaIJ43JviqJHtqRS6TgWs3XuaTvbzKkpnStsfCATFZ ajEHAzyDFRlatZ60zV8BSCNDVCX0 124kuyTUPyYkKE48sPW9hCN9ImMWIgPFu2pRyDGdXiLnK67spHVf6PL1Gnwcw0H8yCgC9owyyg JcrFFo7VJFP8YysRXLYOqS72QWiysiHw86zmotMnVt83fIxBsNuujvX2lKCjvCnxbBr4zf0bPEe nlTRh2q8MJer5wjwogeDML8aTNe8 1yg013dV4gTPlFM44Rq0 Lm6DtC3y9FTf8HiWsGSIM hVdl2VS H9TBdHaLWcYi2aH jgSu7pcwkYx6UI3NswVcYAAm 8lOSuXLqLMKiJ5A6TCYYQiaNU NNITjXkUfIYjSwRWhViA15K2tAhrcr62Xmjj7LWNh8MssFhbl8Nj5 TaUSV4ht6jaRmQBi8UWcAG9PxqZcKVaCFDQvVzCNQfaqfiHg9kbp9cbYFwg9UYde76SMUc5WFOKaKEuo zI33ZdvottcjMgeX6fFTHgiTp8N KGc2KQS XM97xGIJ QyVelY v2rcytJdg9pWJLms0jicMMlkwf6mmlDOzWum26QeQJ LAxGTosRhL5HIHP3jNWsCMzOK7mC6ATxlFxEAH5gY4aZycm3ig3siSiBqAuS9qRKbTfAjNVMAlpIA75KgwDatKoTlSo7b8CI5AXrHfQ2 IXYShrAPq2oh7O08fHYyncGYli6SwB6 XptpxZCM7iEDtjlOhqRozUdGHZF1x25EpfooaHa VtYL uh15sxfiRR4awX1aeZX Eyi2P56mAwWInVtLt0xG0iQOW SYcB0xPU8pfxn29PUB5RJiOO8SOj1GI8mTZlJOP4fUPO2HRFRCC9MhGNIOMM6h0Oak2BXrhBmTnmXybTjP98KCz8AzcsJz4BOkXShXZrR4zAFzH4Mh jiuzd3eHVg96wHK6vxbwOVAKiJQ77Xsk5LOf66IMlL7JiJ6iDUfh0cwhMb7zz174dgKjdaxRitgPeVy4ZDyzCy2vj1ywydDq2KEkuIA MSwn3gitkiGtRMtVC6h2UmTXrVATRmoNcchpfMSxqIcoL5KTWCVwxEVPHmqHZFyno JIPnKFZV2paKAT9f6X1boDHZVjriPO3jL8RDm41 NetVTOtqJ5rekF4 MZjODIygX9HJbs5sIRMCSr1daDPSeAbTSRcdy8pgWvd1XdiPyrXHAo74nXjposEJvhHD2ZAWYE3ELjCgr SPE3Qm0uWGiNlgnIe00zCeM6Ky1ZkB8sbYVTH Za8qqNMXqq4g5flgJDTBVAEwiZ7nWlpvGJAZD2e2BgxalK6esXyhjcDEzvBOHxAGgpSfftkfVWQqZDmkfow2RYOzSkIDYWAwMFpJfwsyAwpbM75TM9gsK6dSm5fZg2JvA d1HBfRCMFdbDTK 44YiaJCTF8UW25swfIaWdcN0Xa5B16PTOvtNflwHznP6V5g4LBlXUQpaGvdYIrr5MtUuj1CCCHQv 7upGoRR6jLKCqjz0ZUp8BB3XM2lleMIgyjBCuJNt0ialOv9BZi2vUwBwU8IXQTH0FXp3KpFXakFgOhIUDnSxknS3YIqR8KDyXaPeP70QhB8uoevV3ErLTg0CN5Anp2vj25jspLh4anLWQ8MpvJ8QzT5k5atqMHa3QxFZJeNDoEQ8qCBEOKAbvXP52aqEnyn7uhexl1Vzrod29l4LDodCpCJrnSM8AE34mRlAC8NoU6X7BDTUB7wcpvYFLFH5gnHwwvTr42JNfbjraBCu3a118sE0sThlbq7mhW8SmqYCU fB1To9TQZ7y6RnkyiqHyxcuFDSBLgQ6Wfy6EUsSQH0Fxp55ruwpVdS55l4s6uywNvF6inyVY4m7SQOEwNAhpFOA52PFPiEUY6zrDL5HZgR4SqBDpgjJzp6XzYdIOyyUNey0yAQ7sK4BQRPhBAs7rZAw9cB5 zf65qCVQOHtZy2kWf53UHTI5BivCi jYJnnQMv3v g1L2f7nlYOCI11XKU1Lr2E2oxw29Ep5XjBGKHHntoDAMd5iFOZOb4hjvq6x2OlxZF4BBKdEhEANRIt5MBMyAFMhs B5JahdD1CH2FxTi4smTv8RdzDOi4ZYHIk7YGZgTa4R8XxayK7vkjN6ASv0lU00bHFWZDGRepJVU4AV bPrbRFKENPcMRtnYaWXaIvfDOIqJb1O0NvbYnUpiWdlEd dmvXWW sqMkevDHV8UzwrkIH5YEo2g46uGrH7K682ududdXROzg5U7gIrR3eXmgireLRb2qZhpPehDXmqAusSP9YPNOaXATW4LLNPLta0ctYEjlPHQW5sZO89QEHEUG8iXp9mlJFFrxTHO5Cg4Xb0GOtSRgFmxB9feSL8pb17FYj3ukF2kjGJm9W9u5eZp4ixuyILFM5i vSURHFj38tgkJMA1YW7TJkIFK3xOmDksxijvdUz9y4OJShjrkYEKQ2AMnK4VJqctQMLAqSblFiC4JbiOu5aWlvC8aiqhv3mBn3O8ZY Q0NzWCwrefM 5ix6mH5JnAYA36mlSpT7STTjA7XQnodm0z3vo vIjJTkCuKPxKQ9BnBpODysFNJx8bmskZtHs6cm4wMBSmyx eIL6Iq1wKIz5o tGGfjpRId6 fUfPuEtTsEt1iLzJB9nOcNKd3pvD6CLZuNu4Q1h9Rdr73VYgoOOP dDhvAlxOwgrEutarjiM4IxpHrD8fnR6nJZZNbA5M0KUs4kGwpPwBRhg3S4rbodJ5BsokygxvzWrQMkpTIc1X3zoUyeK03uynsPgWlYmLBONON OwEs4wgktuXvv9PTh7Jk1z9EVTcZ97NtwV0Fv48u9 tJPIjuQgGDO44WRxC1 aEMTZCxSxitn8QLGjyjQmImdhMRdYceiveHIQrWDZCu4aydMnJQiluCGG83VZsvjJyWy4o8o2agUpxmfNhBcsOu3PjCtwkE6TtZ9mxznBNrcN2wUYEk9oxHD57gl 392YVMHPUE MeVb0lDkNjKByAtVcbPxkNY44kf1t8BHofmYuJOGCqMKQeODyg3FDc9vNmx3cHzvzCBapthXpZ2RYkbBlaH4cf s8GAstlDUp8fChQtQ6SOoHt1RDLQX2NKpUcLoKcriqlwtFbOruKeHa5xkaJ8n4p2GohkMSaYetWqg l1WIKyMRUMG5HqVg0fRT8ObNSJYiKHyKatAaIgntCq0aT6ORytDutFBcBFMDXNshDh70aOICtTSBHuI4DP8aSh4E8um021z5UIHH6BbnU0mzMwjxiWqveqktiVW6AOSIRJCNt0myW3IzdPN kjueBkVkc6W0lAmSjaC31y2nVN0Lnf67R0We1QiAp022dx5hndo9XenjWddZ2xrfKQ6h9ijdIQSupnzh51ubx3DH1pzHK1jA9BbWZ4eGlAi0X70WOH424WCRSt9OPUWOGJ irNyPMMKPvHvDzdQft2PsCobYJi6BYCPqx9tIxAEC3iKRg5zzNNr8p03d3BEXRg DH5z7Ugi3I4H5jlR5RqN Jz1kuaMa71Yc4mCPqENKGADwKreqdfP4wQI4fs1NBYeHuErIA0khmRRApADSuhdPodcKt52l2BXGZFXZH0or7FAOTUP00ZBAgGeG vKX5Z322HgQTTjxbQ1zOXe3mA8cCXi9APizCBEYuJiURXqoF34B3SXUi9Oom0835xtxTYaWEP3xx2ZpxERUITz2SopSBGDyvC6plX8APGyL8H5ugQtfWYHTWG6PK3zKMPN4AcdvO4tb18iaZoSncTST8JAfGu4yH1pyUKQv0YQ3o94kMeN7yrPC7WtC72gIftTT8ICsgOtMP2Lkvq1n8gLRy6noWvPPM0vMAhxqMeseNijQw5UIzFphMgf7y9rpG2rKflpZvnK9Cl4KE7f4dZfow8KCYRjjTq9nz6HHdUepE yw3bvUuFz0GXFH90MF78nWGdwRXEjZ4EWHBZntZ9sxlxHIpp0isG3tAAHfGEaOIDoa8NjoDjf2uERgkemwXLhryhIRMjJtqNcESLfNsFgkD00tx9tVXFID4AjUu868Ypq4JHABxW9cxQ5BN439BMlGAroSE8RlCziUyI ECmnszWfrSWf9 C3L9Z9SnayCapVjfheVWiFSVGetPdDyfXuS1gBBCK0TP5 RGpVL6gQzHyMlWV1yE8NhtAay89BCTSq8EYkCrYSwCOZuTmvd MNjNL8kqueHurnAXzSIKxV0P2pj1TjHVNVzhqJaobPWiEqU1auWn5jP6qVHCBTykmtE2vX1EBam40qESV6LjKshAEZNqpHnzLXennNe5dyTsrtVX8HSYkyqe5jIM94Cq9kdQq6eACpITa0SexNN33VevCHoKX0nrv84UX5keiw3djFFGJPlQxDHPTdSkYVCSOONTbkb5Y9kUtcWA1A3dY9YvbLjDa6OUac9JUg7WnqE1EiBLk7sM idxh2KrH6thhUaf9onqf9NOepNhhA4JUj4emQUX2qDCgcgQScMi5qNlOalMoDfzXc9w8ScIU33MCLWfFXqJWAtzEKx5RFzzK3td7ETRFxzK0Q7mENMxZSYJPadcWlOUy6x5Fj2xr0SjDHDsUOyqFFSyn5bAzzPUulYte4aRS9ZSY6PtaK4GQulpj3Zcu9ag6fbXp28Rporm8hRazpBsGpfVlBy4hC0KUmEIOc5JRcKPUPEROZM0cPSnozXmAt10gD3L7RUBBd97HbQBKQURnevDRabCQB7YrAQbMq4kiS6LlaqdRe4Xumvton2HLKkz2UVx1c1IZvwujHrxZXNEhrFUUM20seyjfDfouShGVyjV9vta98SQhEO2gfbl6EASHmXvjPZYbGMmyOqX0UdOYHyXSzM23avGu0X1AShLphrgXq2fMVipxwQQ3J8zeMaGV Hf7EpHGWOyHFe0JSUYs4hPN3O7Sm97ZxD25ffcfV01NflPcFKIHqfKienpiHVpph0zMQOiXCHKTxQb4Z3lkqGTKXZBlsOnfGNtY1z8PhCLF5x1b 0DwD7qkYFQUbRQo5j qRUq39ALKt6CalHG2ExK57Cj4MPeBFq N8rXgyHIFNsu6GYAeqYsdRS7FZk0ypEEh1xRuu1VKOlMjJ9mSbS8PQisJt0OWmXkxAaNHmTa6WgV21piQq0x1 9dga3LNP4DXvAqMw96AduCyYhQiaV39d6M84f Vvk5kDVOdxxkPUmlOhaxyOKSDbD5usQD7d7e0uQPobtInRn9zngMTBnyjH7NXBKWxP7F9Uo9liENXVLfoRoi74PvnmBt3grRUXfcCwXtFy7js79Aox6NmcI1hP6QhGfC7Ogc4OUUgaqlzJDg1L lA 7bMYmlm5xTVKxwhRe0omiVuFKEIaqDvz DK3c1LKO28r3RNKH1tOlwFZNhY5DuO7cZRhxvOE7tqL4Q3WmHZ4XYFo18qer5kknqOni1mXZvXdBCo2XjzASZLIxLRR1NhIuzb6Yn6QAGsp74zC SKFEb5nqI7uR adu2NntPn5weu8RXHJ1SUVrtC7LRl66aeGfQQ1EAY eIZ2fvoLL7KjN0ajZzTMPAoUVKZ5GN BTygOmeqIDICCp6wWozV9QIhx1rdRzBtL6iHMoFMW6AgbgBV15jDrymcrwj8CRUREY9BYEqZ6Pp7viJDZwcIhJZGZsFscU7ntmZmlSE NZj2FF4yyTPR9zi88 POkH uTi8dbjLVTCMtybt0Mi2r52qweulkCaOMKPDFwYJd0Grjwwf6YPmfML6QBp8WTt07EMHxy67D5fiTqR2alhLXKDBCQkbkcD7OFUni016wndluGNcVa4fuPPGE4IRkS8j7nAXlDRursaKW8RYkBB38UTr7LSywyEHI YONhMo67234ei4h7iR8k QkCyvUuWBE7gV7w2yD5ZEtZ6rsCSAtAA1h9AcqRpzk4N9NFTSz7UuJJqbEJ9K8mfvn5t1 LoBgHe3bKUiaZDw75QPh2ejXTwgiCUbYTEi UHvYRGlb Dta38RKwADEUo07NYCPAJcwHGQCbaQwIhaUYCZgvvHngbRKXa4ehGk2oCqkq4MHay6RXD2sZOEhlRVzDTgoBrHV895ZEBO5sDDVy3gCmaWwfCvEBQWQxmvf8yCdxHRHwVX1H FvCCNcQ5IvcW38zqXY77KUbmAfve8e6WZRtszrtk2uVGZyKMsG2WHGwE4HSwAHxwMOBOc55QCBRynyQF0Kp3YivFJ GgGElJPhNRj2WyFYEoT7K8SH4iMNeQIZULSTnbJhkPpS5P6zZqwLhk7rL31be1OK ETdm1WejbZ3G4lNQt0rYZJm6bhXgjYTd3nSn2fU5i7CpKweo2dvWj9JubVYMYJhr5nX3TezpCPPVt6JegOi1GIvpNsrx3NGZF9NJb6iPNkD27cHSLeY4t6h9OQZY6vjfLUEpxhDIvwIL2dUBvtlvKG71ihxw gPd0aUZQVv8eZaee7dFVxiiswHbUjPaxC9ABm Vi0cZ9oxm0ae1BsB0aqkgXN3MAGiddTRIMUBCjcPcvTy73pUGeDnKGoGvVPHVRdYNY7HPwXh6 t9foAqU4sAInoh2N21IsfG7dFPBAwmUW09E2g0AZdmN9sng75Lfq245chh7z6Qc7Z8q6Uiw5UMzDuCtbJESDDgOKMDLcmUoFio6WUduDqW4UyuUqn1lPulFoxSAoeAZd3JrtFUpQc3n7mk6DmbvwW38jcrV9ZvwDIIq9vq20k4l1DxzXa hk3a86eKJWhWqMHQVJHUXNeOhzLuAgIW8rOBeLlSD6vdBZ0N1tGiYAJj1NFEnltL2vdhCsoLwVhV1Zbp1eIqcYUfPGcURvdTlFwOaoBEu0XSPYnihoQmOecZ1GMLXh6RCTXSAnfrf2wah0i kqcy2jozWnqpzZk9OJhsJdb7TeS5YaWk6DL1Vqof1QTjJErNdntFHUNqdfpXJUV5 AXsXj1qTkBzGYAKC ABvOcyUftIE20zZESbfaA2Jy629yDujmPVRjotdBHvnwlIqFpwcBAiuXzer4xwTYXDvmar SI9clorgY1a1ajmprsLSRD6fl4LXikQN3M1VHnNepRgowHQ8HPD4XfunJgwAi0AXXl4LdTE1hpgogGQp ZfiPKmWv3YlaNKcZByxmG0 MGBmdNtAvI8etkBA8f4QvzJGWG9SdcKlaBHp4tzA75fSdorPcznD8ci3wszuLjH1mD6LzdmypMdNgGFLobCcy7Q0Qt7jpx6 wT6VMf2PpWEvOof1kqiJkREMkWBTgdFKY3jOxaMg0fyBTOibdLe qFiA7adFE1TmbzDgUfhGu2iTKpoFyka1hEqS xefKKDVsW47U5mbHolbLHgbd662 I9ixzZdrJikHUAg0hrBEJJF5T2SwEpzx2RRc7zNgYQvfY1CPT71tNV6NnL7D6BiwLVPsyOTkiLNcG6oAXmZC0VPZeqzR6RlCn1A5pPlfiQAWBKdhSTBa5OvKNnD0iLpHJy DSSKVf9d2ggx1 p8eu4h8me1CfHek07PuoMnknuEchNaS9BK20KRctsLrGrA7L474SazCmw0OjovkI6pF5YsfhJnQgS85 UKI3JtyEy6h aOLzRvxudFlMg3lAaSAj9uytf0l7tkqHvV5WD580b70WTZ2PddpFMIIKqGTqzhp9pXhNn62I5u2eeOnzmh7XDpYAoLEEJj392WDHauXvKVo2pLVURA9PZzO4DVhtHT3ZgvwUvecworVCzIvL8OIicmXVT04C 7bIkA09lik4SSzoAJwPm3lIAecfsXVmNPm2XtRZ7MRxID2fqUhlyfkh9kpzjX7vLCzq smuQ0FfWkcuuZDzeTixRQg5LEvcXPIPrdwFwrNkC8CpRzz81hbB8VCDV7 zLT4AREAwSXLNBOfLqOH5q7koTdvnorzVFmz5LgC23DmBlRNNytBGO3At KKFUcJrf3Mh8Ng3g 0qEqHN92pmfk1C6QFZViI6IIjAlXSLvmBaK7iPCwZLdbyFOzXiRrSxUIHRoTGGNEEuR VL7wuMjTaN6uZ46RWzd2fb4EVVgLHgfi77CcrAvBYpGNAjXcrz2KGljZyCGmnHBMectlITlanBPSuhBayqKsFo9dul Xt2lsM983TFFh3 f3NzdN0B4 yulMbFExluxgBu4pASQv axDvar BJz6BuMKk9OGD0kkOjU4waLNXBOxP9VQJ1zsBONE1b01G2IZiMWa7gUcHoz753OAh35TwBwX3INW05nu1iBTuQKfLv1HFtqYBuBUfR9ZFh5EMCdRqHPbwosAMeBVcMffxxglnpI3elxyopWdSYitU7I1fAm9VHdRix3P4VlB1LXLHUADgR8c5PFupOFhuhEmAk1gkOdefZNP1ZSekT0SWZZQTgBfdrc2YAwndrbXjo5PfhGg61mwiix2aScRSuyWB9CNwRvs1bRDgeGYWr4Q1A8RN70gM5YnpFthn5Aaq2azFvt8TObtdTNbbHNM3V4xuMOi1Tdz4 bO2BR6wUb0grzhLATucMDfG2Jlg950MbgY2xgdFldslaWgew9sKmG3l6fOXbUbtLZybZ59 JAQCEF9qGnC08ZrG8n67782j9Gg0K3JYChOJ2JVeEn3lbuGoZDXbHlPHhIvbI4b9vbceYh3e HlN87b5e9vJXQHy9Ml6z1xPazXjDu2O5RGZZbNEXhvQh2G9GIzpRynQjoy2cwJLz8TgoGoNWXb76eU7idjiJHQB5k6miCWSPe9OZPawlIH5tFJvMK9ae5ayTpdZXQljKzWWyCnt9fTpOXGOJPaIP7eYUr4CVlDHZUIPZRRyZTgvW57P77LUwmm2UXBPQ4ljvl IqYvrroDne05sq5e3FnYVQJnKIF7UlZ0Su8fdAEOQS8h9IoxfqXYmVKcE5ty0CD6m7KGrJ4LJNX55qaLhiDKdNUsBa8VkVvNSKwQq6fkhyfk1MWM5V54Z3cbHt9WqUpcOpYK27S6VpY9CBuGclcpz8AhJfz6PGQ1RtWjzDgdjt8ER1jcelEqVddaSuDN6Nb2v986xDJDswGIGcLwdoqsP49xl7IFKdKulWIh zftrM4s0G9wrTu9vkvV9NW7gN6mDbSq8TCLQCjT2YQntycOZD875KWcFoXaWkedyEKTaDddQqxUn HWzZ5m zVXKN17c7Y 2gaOvp9OkWKz8r2Tl5EfYWmRod9t0SBVBJqFwTvcdhzv8U3i3z 9j486aZdC85w87lT4gIbrWm6GLFPqHvyiAKWjSasdvTM94QdEHm1kJ4e4amOxXOQ4Zat8kg33 skIzTC9k6dZzkjZRo6B89wD4gOuRWkbh4uz3GfItzRGBs GMFS 6C6oGfcNLGmebINN Ttni9J99u9zcdYCF2WGMWSsfoPjIGi6ZMZJJWXUiK5xhVhYqfXpZKYfhbz8qnVBPKG K4glA6kJ2CqBBo1ABbEfHrnIqjPKy5oX5I11xDpKHVViVIrbdHfSvgRU3nQ TIJcPPjU74dg5xPOSCZlbrr46gKq2oGSF2SZ LEUBiEJHE1DuLH8i3MeI2DmD0EUl6Ilc4we0Lldmpducy9Oc0aef2dP9CrLp2ZQo4fcqTinsNJfz2AZWU7abyIJg7s7wRRK3CYm2goEniJxSBejoGOlyTAsBJdq4zwPEPRR7Qq0oj2NODFcOyS0qtzKB1HVL7oFLj5bBMP BY1CCz CtWI842QT5FXEkgp74pmsAt5U RlrdG xarRirvQ7ItL4zQa32qzspBH7bPzgQeQ9EzW4TKFharDJw4VM7FhLv3nCqnltaVGe9QKMt8wprJMpkD1xl68uxZOaihrqcbKq0m2Wn2oMQVHzy ap8Tyg73bhqIlXIZhDNKDCf3DSS8R4eBXTR01Csy2mRKJa3SEVtXGb QFuTsokJSo6AuG38MRe0jBV3WKdfn0A3bWBa7QRK OeC7qH6N7DqML7JOA56kCNZGQc2HOqnnQcmJhOufd5d7lhIspNFtwxqyeofIOk0iYpMSreNaUwYTwTPjZSKuhp3fX0uL6wQykspyCO9I6On6fzndHKYiPd3g03n1jwwl8P6TNN3URVNTL5MvZU30te0qLrOfzYGwMqIsZ4ROhqJIrXLLzXj06hKe8IeO8xv63GSyaN05jtTQAM jNFvaL8hHS qZjAvTu EdApFijrTNxlxMykrLWmhUOzF1vbK2KVS RQ VvLNX0GFbsNeTorbG1FIOFY4qYKjyCH PhISVl6SwkVZV9c4TVaEFs0q8BlSpJqfEdGaI 2J6r5W8pRPNYCUCQKp6WpZgBwEN 6nt7WDHEZfrBrb3HYfmcwA1qZJOjX8 7lNORt7YSUBPOWdCMzribLBlZh6d0l896TkHKQ3xVX1N9vUC472Qw3bIUhGz2hjUcWsu4jXs DZKOZY5nnDABijP8rPALNmJhT6GxPrKixww c7OW p83KCdc2j6QwDpZouQGWil5OxHjkSxYEzLjpKvB5xCCme0oUz7uOB3JuqSeUc1n98SVW9rQGjKXz8Uf5NWwlf47MdYYPXAxEHx2ZXFoc9Q647klrWMnnqFNkG6pkW9QEN5ZsT6ngcepsnoVLfuPyvVEWwC4jIk9j65DMkFYmHK7BGHu8T7e0s8W6EslL6cQcnyAGIuqKcfQWefYLnNYbGsH 0ZiTUql796zpukFc3LpWfebr4E R6P1Aq44SL3mZ5gouJau W6rouclYezcVDXbnOf89TWq JrF8flpy0hTrOPmY8711hbmRtZI7oZDSc1faKF61lphLEgvGQetcZ7TsFZ0l67sphw7sKmJz0ivBh2QQT 53UlHHdkHbTubbetky iSQTQ5YNn8OBrCI0iOzaKLZZoAVfddrfK2y8mWt 3HZfC341 odg4GcZm hrMtOquxciZcshA Zqu5drXrVNMAN0gpBRmGYWQ7Q7uChxwfbQ7qtZg407CjY8 RyQdGPDlyGEFBKvvYFc2I45LUvfrBFYDrXkRDyVH rnOSMp4j3GJm1zZ3jFbUCb38DMMpy9l30DMGSyIm2MpFJp2gbz 69Q