Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

Nhiếp ảnh cơ bản: Bố cục trong nhiếp ảnh (phần II)

PV  | 16/08/2012 0:00 AM

thích

Tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.

bài viết tuần trước, GenK đã giới thiệu tới bạn đọc khái niệm cũng như tầm quan trọng của bố cục trong nhiếp ảnh, đồng thời hướng dẫn bạn đọc vận dụng quy tắc 1/3 vào bố cục ảnh chụp. Bởi vì bố cục trong nhiếp ảnh là một khái niệm rộng lớn mênh mông với vô vàn các tập con bên trong, nên người viết bài này không hề có tham vọng sẽ tổng hợp lại “tất cả” (ngay cả từ “tất cả” ở đây cũng xin được đặt trong ngoặc kép vì chỉ mang tính tương đối) các loại hình bố cục này. Thay vào đó, GenK sẽ giới thiệu tới các bạn một khái niệm ở mức độ tổng quát hơn, đó là tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh. Và ở phần sau của bài viết, tác giả sẽ chia sẻ với bạn đọc một vài mẹo nho nhỏ để ảnh chụp được chuyên nghiệp hơn.
 
1.      Tính cân bằng trong bố cục nhiếp ảnh
 
Tính cân bằng đóng một vai trò rất quan trọng trong bố cục tạo hình của nhiếp ảnh. Có thể chia đặc tính này ra thành 2 dạng: cân bằng đều và cân bằng lệch.
 
Một ví dụ của cân bằng đều:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Nguồn: Internet.
 
Trong tấm hình này, có thể thấy nhiếp ảnh gia đã đặt đường chân trời (phân cách mặt nước) vào vị trí gần như chính giữa khung hình. Bằng cách đó, tấm hình được chia thành 2 nửa đối xứng nhau, với các vật thể phía bên trên được mặt nước bên dưới phản chiếu lại hoàn toàn. Kiểu cân bằng đều này rất thường được sử dụng trong nhiếp ảnh phong cảnh và nhiếp ảnh kiến trúc, bởi nó tạo cảm giác chặt chẽ và tĩnh lặng cho tấm hình.
 
Thay vì xếp đặt góc nhìn dựa trên vị trí các vật thể, cân bằng lệch lại thường là loại bố cục được xây dựng dựa trên sự đối lập về màu sắc hoặc kích thước của các vật thể trong khung hình:
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Ảnh của NAG James Dương - jamesphotoworld.com.
 
Nhìn ảnh trên, có thể thấy rằng quy tắc 1/3 thực ra cũng là một dạng của bố cục cân bằng lệch. Và thực vậy, cân bằng lệch là dạng bố cục mà ta sẽ thường bắt gặp nhiều hơn trong nhiếp ảnh, bởi nó ngay lập tức dẫn dụ con mắt người xem đến với điểm nhấn của tấm hình, trước khi “giải phóng” tầm nhìn về phía những khoảng không gian rộng lớn hơn, qua đó tạo cảm giác nhẹ nhõm, phóng khoáng cho người xem.
 
2.      Một vài mẹo giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn
 
Để trở thành một người chụp ảnh chuyên nghiệp – hay còn gọi là một nhiếp ảnh gia, có lẽ là điều không tưởng và cũng không phải là mục đích của đại đa số các bạn đọc đang đọc bài viết này. Tuy nhiên, khi đã bỏ tiền ra đầu tư một chiếc máy ảnh cho riêng bản thân mình, dù là du lịch bình dân hay ống kính rời cao cấp, chắc chắn không ai muốn ảnh chụp của mình chỉ dừng lại ở mức độ lưu niệm. Trong khi việc rèn luyện kỹ năng chụp ảnh cũng như học hỏi kiến thức về nhiếp ảnh là thứ không thể có được trong một sớm một chiều, thì một vài mẹo nho nhỏ sau đây có thể sẽ giúp bạn trở nên “chuyên nghiệp” hơn một chút trong mắt mọi người.
 
Sử dụng tỷ lệ ảnh 3:2
 
Tỷ lệ ảnh (hay tỷ lệ khung hình) là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của một tấm hình. Tỷ lệ này về bản chất chính là tỷ lệ kích thước hai cạnh liền kề nhau của cảm biến nằm bên trong máy. Với máy ảnh du lịch, tỷ lệ này là 3:4, trong khi đó máy ảnh ống kính rời lại có tỷ lệ ảnh là 3:2.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:4. Ảnh: Tiểu Phong.
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Tỷ lệ ảnh 3:2. Ảnh: Tiểu Phong.
 
Trong số ít trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 cho hiệu quả tốt hơn vì chúng bao phủ được một diện tích lớn hơn của khung hình (như ở ví dụ trên), nhưng trong đại đa số trường hợp, tỷ lệ ảnh 3:4 tạo cảm giác “béo phì” cho tấm hình, và nó cũng không tương thích với kích cỡ ảnh in 12x18cm (có tỷ lệ 2 cạnh tương đương 2:3) mà ta thường sử dụng. Bởi vậy trước khi chụp, hãy vào Menu / Camera Settings / tìm mục Aspect Ratio (hoặc bất cứ mục nào tương tự có chữ ratio kèm theo các tùy chọn 3:2, 3:4, 1:1, 16:9, v..v.. tùy theo cách đặt tên của từng máy) và chuyển về tỷ lệ ảnh 3:2. Một số máy (du lịch) không có tùy chọn này thì bạn có thể chụp bình thường (với tỷ lệ 3:4) rồi sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ nào đó để cắt (crop) hình lại theo tỷ lệ 3:2. Bằng cách đơn giản này, bạn sẽ có được một tấm hình với tỷ lệ khung hình đẹp hơn, và… “đánh lừa” người xem rằng bạn đang sở hữu một chiếc máy ảnh ống kính rời! (just for fun)
 
Tránh để lộ điểm yếu của cả máy lẫn người chụp
 
Nếu chiếc máy ảnh của bạn khử noise không tốt thì đừng chụp với ISO cao. Thông thường máy ảnh du lịch chỉ nên chụp với ISO từ 400 trở xuống. Với máy ảnh ống kính rời, con số này có thể là 800, 1600 hoặc 3200 tùy theo mức độ hiện đại cũng như giá thành của chúng. Đây chính là một ví dụ về tránh để lộ điểm yếu của chiếc máy mình đang dùng.
 
Về phía người chụp, khi chưa chắc chắn về một thể loại ảnh chụp nào đó thì đừng “mạnh miệng” tuyên bố rằng mình có thể. Bởi ngay lập tức sau đó, rất có thể bạn sẽ rơi vào cảnh “há miệng mắc quai”, bị người khác nhờ chụp đúng thể loại đó. Những thể loại ảnh như phơi sáng, ngược sáng, “đóng băng” chuyển động mà GenK từng nhắc tới đều cần đến kiến thức vững vàng, sự luyện tập và phần nào đó sự trợ giúp từ thiết bị chứ không đơn giản cứ giơ máy lên là làm được.
 
Sử dụng một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ
 
Không nhất thiết cứ phải là Photoshop, một phần mềm chỉnh sửa ảnh hậu kỳ với các tính năng đơn giản, tự động cũng có thể khiến tấm hình của bạn trở nên đẹp hơn. Cá nhân người viết xin khuyến cáo các bạn thử cài đặt và sử dụng phần mềm miễn phí Photoscape phiên bản mới nhất 3.6.2 (HĐH Window). Đây là một phần mềm rất nhẹ, chỉ 15-16 Mb nhưng rất mạnh mẽ và thông minh. Link download tại đây: http://www.photoscape.org/ps/main/download.php/
 
nhiep-anh-co-ban-bo-cuc-trong-nhiep-anh-phan-ii
Phần mềm Photoscape với giao diện trực quan, dễ sử dụng.
 
Cách sử dụng một phần mềm chỉnh sửa hậu kỳ theo kiểu one-click (một nhát ăn luôn) này rất đơn giản: load ảnh vào, bấm vào nút auto (auto white balance là tự động cân bằng trắng lại cho ảnh, auto contrast là tự động tăng giảm độ tương phản lại cho ảnh, v..v..), so sánh với ảnh gốc – nếu thấy đẹp hơn thì save lại, không đẹp bằng thì undo.
 
Thu nhỏ hình trước khi chia sẻ và tăng độ sắc nét (sharpness) cho ảnh sau khi thu nhỏ (resize) hình
 
Với những dịch vụ chia sẻ ảnh trực tuyến như Flickr, 500px hay thậm chí Facebook, cũng đều có một mức giới hạn về dung lượng hoặc kích thước ảnh tối đa được upload lên. Lấy ví dụ với Facebook: nếu bạn upload một file ảnh với kích thước lớn hơn cho phép (tối đa là 1024 pixel), Facebook sẽ tự động resize lại ảnh của bạn tron quá trình uploading. Vấn đề là thuật toán mà Facebook sử dụng để resize ảnh có chất lượng rất tệ, kết quả là ảnh upload lên trên website này thường bị mất chi tiết và vỡ hình kinh khủng. Bởi vậy, bạn nên tự resize hình về kích thước tối đa này bằng một phần mềm nào đó (có thể là Photoscape ở trên) trước khi tải lên để tránh bị Facebook “mó tay vào”.
 
Sau khi resize hình, tức là lược bỏ bớt đi một số pixel trong hình mà phần mềm cho rằng không cần thiết, cần làm tăng độ nét lại cho tấm hình bằng cách sử dụng tính năng sharpen trong phần mềm chỉnh sửa trước khi upload.
 
Tránh lạm dụng chữ ký
 
Chữ ký giúp khẳng định bản quyền của tấm hình. Tuy nhiên, khi hình chụp ra còn chưa đẹp thì bạn đừng quá ham hố chuyện đóng lên nó một cái chữ ký thật oách theo kiểu “abc | photography” hay là “xyz photographer | copyright”.  Chữ ký lúc này rất dễ gây tác dụng ngược, khiến người xem thêm phản cảm với tấm hình.
 
Với một tấm hình đẹp, chữ ký cũng cần chọn lựa font màu cẩn thận, với kích thước vừa đủ và vị trí nằm hợp lý, tránh làm hỏng bố cục hoặc che mất những chi tiết quan trọng của tấm hình.
 
Và cuối cùng: đừng upload tràn lan
 
Thời đại của Facebook, việc đăng tải và chia sẻ ảnh trở nên rất đơn giản và nhanh chóng. Tuy vậy, trừ những album ảnh mang tính chất lưu niệm, với những album ảnh mang hơi hướng nghệ thuật một chút như “Street-life” (Đời thường), “Portrait” (Chân dung), hay “Sen”, “Tháng Tám mùa Thu”, “Chiều ngược nắng”, v…v.. hãy chắt lọc và chỉ đăng tải lên những tấm hình đắt giá nhất. Bấm Next liên tục để xem đến mười mấy tấm hình na ná nhau sẽ khiến người xem ngán đến tận cổ.
 
Xem tất cả các bài viết thuộc Chuyên đề máy ảnh số.
Xem những bài viết thuộc Kiến thức nhiếp ảnh.
Xem các bài viết về Kinh nghiệm chụp ảnh.

    Tham khảo XS Kết Quả để xem kết quả xổ số.

    Xem lịch âm dương tại Xem Lịch Âm.

    Xem bong da Xem bong da 247.

    Công cụ tính toán https://calculatorss.us.

    Tin tức game https://gamekvn.club.

    IHNyNz9KBDtM9RG45ESmH4G2dsR9YIZotQQASERSDwmlS7XEZWsXaenlzyqgNhiiFkoHx0DZPpcJRYLWduoETO7z4TnIofFN Aw3ExF911g3THK8xY6jTC6asLWd4CDL2XOrEXIWLIlBiUuq21TfCYH3mrHQ1rpCV QjFP36zdk7t8F6OZKP v Sbo0VLjEFMut15NV4lv8WgLXm9WsKyY1LvQ6jGEc4rJShXw1BTI4D5t953nIPSwNuVgEOTOCeAJcTVMvpp91sfsZSykOWjNXGRCKcMPwoHUFsmS8EdAEV86USWTj6vvkJZvh0v3wsboZi0kl1G1TT2G7AMd5lYhB6cHqxB9 VV JE1OP8fg9cBJSNBEi9MiipYznztRlnA4MDw1DFKZgcfEVHEXSAq6KVpHjjKf 05m1yVEQN3g9Qi7y9Lod3J1XIsu69P2QnPIZM3OCPTPh00D7BQBQ6FvoS319zdfnQcCpqhxm1gMQSeddxbo9R7UDQSbFYONc7NAd89GS3ViO1TYeEDvVpJJF9tI8f7oqMv2MotzJxEfi4fk0IWipYfSAK9RKcBzjh s0zPA42gpjgeFsM7p1C8acnDyOjl7XYKYHxxu0UQIS8YsWQtzQpZ4kZnrweTZLfpc5V2E8LQXKokFYvvqQxp 5LeHUKP7fQnKyJExux6C9cPKljCetGMO5rr5SKxMYhztU QCUu8MJAQWBMvdnzpbCAhcIgfcQKDWKdRo6fujmZwJQIXJFS KxXvCjXhqebPDkMXZze6SgiaGwbnOLVd9ItZ2Se8jGM4PmcJIF7Rz8qCWe62lGVH2tltmuViHqyZNndRhT0ul6EYfklSvsFUrbcf236G4o5Jl9P62WTrxPaSVsZrNVhs6OZsi5VBrKGAx 2ri5tBneyMXwQeZzm0DF3lx6V7Ie65WmKnmwSG6mZfa9vhHyJRxa26DIDQyDqbFjfbWjvwZ 7XiQFfMeynRvgo5DTKpZdoZu2TVurTUPcmXUTdxvwBv0W0dRYwGAYG6prn1T3jQ79WjQ46xqUyWKW1tC2TGkzv8d5DOFShX2h2KFE6i36h2LhJdvtS2ttVglMCV75obx4S3PnTFUe3iLOAj5lv7lgY1sKqyll09oEpQgwY38zYWNTWhiqGdg6S43tsiJpwW5acz3Zz21Tj5bbwlFyNrqwB0p hDOFfIg5Bp5Z8g eXFSqWWofnKtfJzxbpCtjlxOOxvjXRaZldBV5cYCfwl4XdumQv2CA9QvJJD 2B5SOVgaorfovlCVyyN9S3ej APycpNDpOUIAI39ZokoY6bmqjwxvz77 Wf2eQkXCXItjxxRctmYTFgOHTOq20esR10mjqTqonbcSQDvXkFWxfElcYQRhlSQKt j7mZbDvmx4KodQ4ftaT9X3fdmnMpo3gCrui MrNuhNQ8j6CytAZ0UmDdp3BdTibO8WH 6JrY6vIUTtvJZNRpfzO8eWYxI5gQj CHdLQvFUbh UFstIUDkYZyYu8jqDCUqteBPZY1y7GUF6GqxHdmpxu vD6lnCvga74LsU3xuqfzohZaikeB89m25rnqeOFJ9F6ecjpBKN7j4ZYZ1GM5Yt2cYFh5 SN4eBIKuPUYzZdhEbhjM20velPkr9xQZ4Qy8aUR8q5rC8LYRxpoBXDKRPXGkpo8NDjNSe1V1FcOa07FrdtzfwTU7udU2pigd0gU5fDDAds2GNAp5OuwEHPK5LYKWNFKmAfKKnhH8 Hx8lB65IUX1Vi8s6wNxIvcJ1lsK4 uhlFfKFVm7waktrQPrVFt3TbuoznDVE4ZeRsK6q7x1SkOk0F9pRBzgHoWhlZ41QS5SLDHCWqilMwO7Fgy7kywTZM8NCg7rbZQdR T23tbMsZ1ZhOFajGNKkBcXv5DjSzrQTIbS9wrdWRVxjOwzumjlnuIyBGZkIfmjBRTyi8VNVmperwZ UN2etGcFUjj2y2BYckzCbDYTSKwwpUS9wvrXOZl5JlNkLaQQDGUgecRqCKoSWGmL5rQ3k8VK644tfwHZe0o6v03n g2YGUCjz8Hxq3UjO08AHshX3qFuLKjqK u4hxzOCN2qbgPEnpzsRp606snGCqOPILuo 5Nevgc9lRUpAmseUDv 6YJCvdzr uk6YbZRsZpEpAa6uUbro20jcZhprMtj7MeFDP93eIS7v4oHBbVCisP077eZTEChfUHzuCZoIjrxZrWeG2hfvOcNEHf0gAJYvNs9G4VU9yS82a4ERX8onPGml7kPRsuWLarwDQBHPNPIOZZvybCoU6uN0BG UiaopTEFeUGFqGSAV mSOZoKaJHrbr3KR05S7WquIEWl0I7qSWQUlnz5iH8kMNlbHFI2L D5G3MH1LGWj0HtwqqkSrvHKKZzeO0NxklW0cTYJMCS5HLohZogc5QdFbXNcdRs5sQmTIP5UboW2wBYQiDBAiIIT16Rlo8pgUGh3RicDqxf59zbsKPlAO3GYYN5ZAgXYmVlWyYO5bRAAOy7aGy4l BNiT6igcAMvzcYNOxYAfMUpvbKHWnkGjfhAl0FDa pfWboxG6JPq XkeSuQwWXxeCKwDZyPgxKbfwec1Mk4VFGt OzNC0zCYf8QrODmhKy4k7fPJ4gtUyPl0ujDncBUP 44wHVOVdBNbtMKSuGK8aIWKMXhuomJIJtZ8i5FpR7b2zlN9zzcqeNuVrmrTdXSfbUaVgoETh2kWC79mM4m1eMt YkZQEVJLyetfMXwLMAZLxhU8gxmsffnJefoSG5s08Xj gVzGG4jYgZ6CbH7QJ1A4MVJQlanfc yas5vDFeMinNeH6D9WYrsqUgVGjxygRVlxBAGZIGWgTzKNTlMC6XF8KaLok3bVkzeEViNX4vPZzwug2psFRBnpgQ67E SodlfdplSPjjSP4IlwQ9P7KQeS4GC9xIoamzgGrFN3oWwDunTzi3pAoh3to0FCMpJilRuSmoBBxOWienI9HIJg5RdeRo43WlvDk2bYnAeUFHItNisWxLJCKAyQ9ui7zZROJl5etvbwIOaM5ZR0L kQEYk1NpsJayhHw 7etbIRGRMAtNVPFggp4lYGmLBNlPUBmWF0W70NaFwWstr1ASQIFJr03hrRzLloDiTHEqlFGg8Gt7xPlPTgkMITtLCgqOV8FKzOZGjKgk1XJIyLSdaZgOy j4nVXOJ9deOIZnG7tR71VWWpZTmqp Sb hB3rJXzasIX6dEaMFcFv9AOS5ILADPlaiHxAlibFciAzIcfCFYI2YfHVmfJANyLmQjjwkud3ZvlpobKkQM4NwwJK24GoXC3eN9xjZaZFqEM7qyROzCtIYWjdqPv7gOdeWJUKpRiKKU6GCBlVyWE0W5hqJdeje0X445WXhT3N60lbim5EDXL 4IHWR2VKTVhf0Dr85Iy0mG W8JUeDrDMz3wGf7RM9Mi1Kf2I3H0NE8OLQoseXXj6AWIyRQ7HxNlSTCZliDChjM2R694DXg0wjoVnOzvUFGbsxvry9Xb4nC3Qu6zd5 7hlLgCalp4sep0iN1 EtH2J5tSq6DppD6O95ya3DOdFaoFAl6zrbPNPrL pFkrGKNniV1BqEvW8ZgUvoOGoG1WrzLcF4DgRYmGh9gWdCvHuzb83AsUb7pntFK8AiWlt76D ptyuyn5iEsml17p6t6RyDL5LFeO7DDlVEv0uCJEsXd8znZufosnGvWlMBCVn5meaVOUt7qWT8wkFuzvmXrMu9xX1CyUmlLanQYbkP7zSOc3MnmXWHL YRIdE5P2ZqRuZe2VOcwPEFhLpYcKaPcxfmlbt4jAt6fvceO8f4VdGvWclO8TM2KwJyBZs2BRcWbjLYJA9t4iIeyw0WiBFN0ZvwDGzrS7tVPB5nSlSwLUp1RiNRH9j6Oxj3ntdSga1xu28aAjSSpUzh4XhxSPNyk6aJvnJmPlhMu1s3WZDdlK3Ogg29mimwfx5qRrJPKvIXh04P2ejSWDZQKE4QBPbjHXqM 35tuVPXeNgsqJ2yGYYWGqTMPMKbsm2hfblrRBE2QJVUTDbkm5B lXxAJELeqdSKpdBD71Eka9WgPoR2QKC34 V8QsXhWjTEXd9 VjcYLRQxva1AvXHnmmUM6Ta4Rty9cWDbYsGyC5YQ4l616CWNaby0gFBqghHyQ3ydbhQUCTBJSLe9xNSVh8KKToT7ABg3BAzNJCXwbHwQPAT20STPraoVWPZySCYbXnXdXEUHqIVNaxpeeh5jsOhYYTOmG1qgWTyK9MnDcSQ1GJp4dRsC6wDrlRuE8T2hwJDGzuPyR66iZEoMI2K9ya77sB9UncBIk6MopQK8bpI4CCxIVZuU9GC6aZP1T2CRpcj4Jjo9I4mdWlBVoffokrfKkElJZpKLmb3zq0LoAdhcF4xtN8Vg2WJQd307wkJ8AxZeTdgtobNiHFlinkgPBuIkNFVGWnSo2b8VR13KTF7uMrK0rOOas7aQctUexqqqw58bPHntVXjOWwKwANigwxy2JR13NudrvXdg7bH0aTc13ZA3DFYFr5VYwUzrPjVZ aknp2CwmqmXdQHwfuKlS mGRkJKGP8A9iWDtA 0jkujww6QQUeuSc9ci1qu817Kg7X8Pgj9st026n30DNxijMArED2PuEihIe AjJK CP AYf4SEO3PwqqlZHpKE7gOGo3bvOs7XrfSne9BztJNLMXcW5ZSTsaD9TLCu8zZRyJSWLLRc3LIuTjc54JA I2COf2IHeRu6SkuwsKjkW0fFfdvkGIJs5LuVplV7zrx2fTXktf7MuYTfKowz er0BOCRMfI7MXhfXKKU4SOui4jnmw7YwMNSNOI8sFcRLxdxMMKARZvOhO J3XagOZr57UVAAHsL3riRg6AqV5RtxiaII1DOFUrkpEx5pxMLtTyXvzVoBBpzGOuqXYsTogMwN2QsQ3x shwLZZydYN0M72bKuEJUg2SADxvb0qtUMcCC42eVtsdOuqnGkhfjKjXiczHgKxiOb4UTWlJ8ketCZQfsjnjXZIE4SqYQz RWJfU4W5ovPu194eOQsxUm6p3b8mAGPhGMSj0iwaRxjSOnktrS6zpDp6pce9kAa5m5ce8j0SM1eCyU BWzFnoGhv OhTnttzIL7cKWroeTNN6qrgfErs0GHMfdagR9777j0cKMat9t5E0XmhvD8k6RzZ5Tff2fqXmrj2mrS25lwdtZhv6 PAR1LqRI2NbR6o2JMt0sTH9C8q5TrQNH9JKhUS5 yQJw4FznhdySqxFgRiepQ3uVCo 7sAgPIKHYL9oFAxnO RaLNH317n91g1DNnSXqu36pSaPHY2xfBj0XDmNpwAMRvsfhd4hTFO7aeXjut1z9eFoIJcq X3w1iyROMuyH0cepzoo9t74f9tAamFl0oPbMlBScZ7V9g2cGxGeAROdfT2x3 51tXLGbn0blJ QXvzYL3T0pJ9jatYSSEvLaxKbxSc6 51MYX6s6c7sMiEpO0p 4v1CqTTMikoiwoFxJcYWrJFV72y0dopIxX3P8mgHsaVyuTcwIMO3zJ0v5mtFo6s nIq6HBBzfcC9Wx2juFwsNEB2PI7OhMSy4qHDnTjj1hi2xMvgeIqTNwtH uHXjFU9pjoqWjcgclroCa12F13hpChXPm9nXX4Lktv7bVBiYE3DMATJiDIiETZVbQ5Tk6tc4zt5C9u8N 3zJUj5Eh4dyT3UM MG3aXpc4g8vbPo9h2 qmtxZgoFrdb9lyRihKEV Txiidsx4yTOzlFqhbZJ3ljYOXZhfipiGDtM47RUwmKJMLr67UJ6ymiH5ivZaLQicDhwqf7Olk9SorcGcO2IRUvnHTCxJbOLxPm1rE6g538kwyjVoc9izBfscgxi9j4ClUcxWivgSkHikK 70MiBt3QPvNvwgds 9VWwJmx1h0roXk1CQTlLMyJndg42gyhN5YbATgVca4VzLE3OwQG977G7TjKrHmMY 60dh8cE24SWVrlzk8X2JEEzSQ MZ3 Zfbb37JGRZ2ctFNc4Pa 5Lao3PnnCV49L7yoEnHAgelYbrosimgvwlbGEpg2fcyWt0z lnOXoRjZj0Bjmmn0kulLu95zLmWu5h1U05ERx969W nJftbejVT tRFewFvuk4AGNTHuGYQ1ZsR9HRN8KK5z5u3cCqEu5qz2vNPtdjwcHtJwvCVdNVogNouXf7juD1iqIbpo0RnqBxbyPkzwhKK8nJ5xT460rzfcnMV2pCnkxy2lF0eNFbxT8FyT6QXoBtkUL6Zcsr9Cl4pZXZfqLhRndUyIhdQhF01lcxREe3vD9WiF 8s66yRaC2wiOBKoNu04XKTKc4M2oZbIkasjJ0Pgn8bHe6udLcv6XyarouISVeFB2jc1YMhEIHyuPAaKB BpEgTPnf1c7U8yySx4wHdn8LQjb92w7XwuUD7L98UQrDyWwBRdwNzqghtqzqU2FAxkoVyca5Up3NQaWsPO7Fzs4vMNaXlkgaz w2XrNkRIsuzCy38KklMfIGvh3KU9KPehgqCNiEwYWEhwQeRaCYIMlcRO30Dg7V18NxGEiYilHJGlIP8H48YnT0d5yz tvHS38RcM0BTtueCY9y9dYGBVQkl7qXg3NYJJvNmhbbV3tewE XFiQdsDuMMXPkNZ6tCw1ofGSOve3Dt Yk1EcLO5Q92FIXgRuURyOe9KslPtGXWugTUjS9zpmB3t072DIeXXJd8gZwpZsmbtA58 dI3ImfC0ZtbEsHcIh7XDUw4I0 cC9UBP8bKf x VDbrUS2Od4PXjYoTq5o4AjjXMngF0JLEQM3h6w YnqXYv1UJtoTLsdArfj1oGTkbhe77xOiufTe1ZzEai8Y0fBfSqLykxMTUD32Af9lY4qKdpudPzmMijI3MrVkY8SmfsFJlG6XJt u7jEg2hJpFZ4tu2M75O6 WoT14Vea0OwaUpDnfpkqwiWtX1XZZW5U3G2uG0UpW1GajmbVlynEQ9rj39S2f2ouvreEbPaPE02QGhbTozLiRsPTEN5IwmkYxUkw wQlMeV4K00OiRxqwxF5d9wojuxCYkYh5BVVepfI3x10ewfSqiraG5B5ELWHudSDdVM6Ep5A12DP5YSyScjUzbK1ZGNKE5yEf5c1OwwF698cB14AyTOEfg7NGWyY6SHhf1bj MmpIh3BHqpEAde5QqqX1HU8lr6ZEesYqzV7EMg0CRXFcrEo1VzQAmlbyENIBqxuJhYdyH9QhJVSBBhBW WnlT7uwAvk0mBww4sOxhXjGWQ2rto 6LVMV9FTpaaaHxYePpym4iQYB0ZCp7WlHYtDr9qXhoStOhW7oPQXuvQcuIq26N5lvfKlX3MqUDmfIqs8N6W JQoNYmLMsSYWiRpauWluF6eXyVcFYWwiUYHif K5ZJnSwWA 1SRDslL6HdjgzDWMDKua e0Ba7Xs7F4jWFsdMVgXNZXbsexMRFF0Z7bSseeXfMdpFtHziZUvedrXWAsZHpY8uwTfuQoM6Ljfm09ixqHzKQYrXhOwuYj6CLQzgiNNAJQXY2hJAND53leWm1VWk5CTLjfh80mqSW0 29jm pTp6NEBaLLSbFtAoIb6fvYDwZkJmVB7kUB6UtFSeqPKa8SWIdPhBMoaBXTcrG1xlMvhr6WQsZ6alQru hqoUTUS7sTn8mnkvH1q uA6A1T8mqNsMfZCEScu0GdnjxQBSG3Tb1fRSk1aYRZYQW3keZgQveT9qozdHKAW7tgC3DhSwFohS2Zo3ysxngaPxkeBkvWY9mb8hB1RdfxcwKbM0PbE7FrcBDd7BKHBFFom6LnOmvpKaOvcMi3rdQ e4j vzJh3mojXy2oKURd4 ibUozWptOeDr PoMfIvpRytHcNYUj4dvEOm1omcHubWgiSuqClNDcUnqBJVWf3lAAlZg04BhzYxZuwfBYioQ3Q2P95rkjqqIA1RKePBs304gTDdNiS6Dk7xpbc5j768eboxdwHZ8hLemRAVwRNB3okvQfy2gCBpVEOpmjTeGwnkuiKOFyEhAuJ8CKTrb8St4JvxOvKvPow7mTnzRpniCyK8VOYqGOl52cJJAdvDSiS8TItR08ZIhCVbZj6NtE68Q0aIhS PGrhiiNLkcPrQyfgkuqT8ui1WrqsHRojGiTLfcuuAODnldH29VbxYZidZyDFmExOVuzD7 RWyyAOXd7YSM65MCq4NeTxbQJudz48aFS Kx7qULMVV67WS3J4HeI8ipuopsCYR4F4PeFnE4Rz9u0UCIT09SRERUSAf0W2aqpbWDGjIg7SYTkQsQCsrKa7AgoJ1L1ysYbBS8udomyBxpvvFPycOFXO6u2BBpaWkGgkAmD8DDsAWoBnET4w5Ovl8W 9xqKfAKzYd4G3Q08oD1qGdy22jTDQZOkyAnAczRxFoeXZFuxbvg41cB84kIMAKppZjulmdZvwrtL5iCUPjxCVhaqv2X9H3SJwgB1hK0R9tAkOEmu1RJmV1mGr kGA6APHS7wUIXMKmhDxA5k9YwFqp17klw1OlUdGqNkvZjHepNbJKmIMucIHJpfft765S6oUYINFJDoWV9t7lbNV4WzvMJEA0HcIIgS2ColdqO10EBeZKCDPuC42FNcrXdDeQgS8N5eUALFrVbCEt52SDrmI0YkQO8cV2luorKCcorXJ6pp22LFEnH2SblKDmK55i3rhzVig5hV11eya2aHNi2Y7ZgS4nlFsK1taAcIUDtmUGvOH c56aU6cXVkNkMjTYGjmwkExJFZpLSzQ9u9xHe7U0zqKJHw0UT61Fw3Xe0CI8CvEmoEgZCjYzsBYteS9Wi0zsnig6OJVGu10AdwqQpCnSz5mDV7Cm7QxdjUD9AwshWxcG2wGdr8hjzYNSZO 6T2xNtvf2Ppaz59NTf386zHFuDUSKkSqrFKQMVM0nDQQ1Logvj080XGvJ7d4WIE9dfXOaMJb8rP5mgx9iSM1XCIN9Xk7 5b1Oav36pSu9ZmXrYLaDJzCoMqv34JP6kym0gORxg12B9xobHavrqI6b2jTlqujCFoyua6iP3BSqpqjRbFk9FofuOsLm1lVogKBsOf3iVdBWtP5cui2oMO4BDWJqJuUuFnykEanLvrqdjSkdf3pBOo7vMFAfQZr3vUzWzG79hudTqFVZZddeGwtaqe3Cz4cfoAXCAcw05 mBDWcvXZjncnAH0BkaaRoqLL9CFziR1Dn6oWaH6w4HINDK3AiTSrXoojdGY1AxnYnKfS6bEjvD9QLfhH2NiFqcoTagw KWtFuRWmeI5WjtL6Q1ln7tDF85rh7jDarEDETaVx7K4ISus5 RRfbr7JzZP5Jx56F7qI422CCNcglEOD9Z32AHxmtZcuaZb83ZzvkcJljjKEFWbzIxOUAJjehjKHTJ66xS Ik1AjN0Hy4kr0mZqnXmOW8uDQupup9rjduX0ipNBy KhDw kD3YYa qcvrs MmUkhZY0fozUbHQPGZAGTReYotUX JgqbSGH5wQaKI5CZIblaevRKDCUJxKOV2Z5j69XVuyX pLD1E58h4GI 46ucn4dZfSSQm9aqlyWqJwb5PlRJf43NvuJeoytiIheGQeUj2Koi6k9XI3iR1aB4wJo3oHxmdwGbm5LBLocl72TP30c5YZNLvdPXWMKCikAsatPz2c8XV5df7PdOWGVZbOP7BXEPioRKEIsTqtQvsD8UaHdBIYf2lKNWbiSUwO4a9Y59QxHmPvAczcX8GD6if0zGbtDNP87bLJjXR5CHNAStnEVCA60xhNaMc5pVCtM3vNMVPowWqBvsmkTkw2KknFQEMez4HwVnhtG5ff7Rf9MiWgCHbMYfnkywCaXNZey9bOKvtYuIg vl3TWSOGTxMfySfwYfPEaxldSfbKe7rLQHb3C8o3dGaK1P0SCAPZAxz0Hv FXHP60bLGGK8ztiB1TzsNaAj0Ig6tnHm2hgZVClOSML13qGHrRoPZ19jtCMs6YqCogIDuaoopJv2b 0gD9NcH7eZfewtXBv ZxI1tOH0sQo6r xwrnDEUoXFv7taEbRw4mg3dUqBF7d9Lp8WSJOT0A7phtfCNKMGiaNx dMPobHrJ69YeHS21sapsq4vrif531rpQaHTdN5 NYHzQDU5bi fi1 zIX1AiDfp8bQpPJlilej2G7BuR0qVQ9 FwBHipBelgJzAEesELnmcZ0OmsDoEtl6qSGPUa2nx9ax Atpgk2ywchiUoxmcyLN1VXQ HJKEbDrbWA0kzvY7uMvJHZntyPX8NeYRrYXCW28mpfmBqbf5kBj1oxfKXUFL4nNZkBLtL2E6ReyBpqA9Rgx1nZHOFXrXlu414w6z curTn8KKwD1AGSzuODP780Xyj4rsIwj7fi133PrwlO7dvw3HbgmK5xsTYpiUpVcQoK5zh9x1k279i0079gPoYg9ExO61ShmJ3OHa5byw7I78mbBP0tCrdGsl4AqMemflK6nkB4t1QGGiG5LAryD2r1z22rio9mmzX0mEm DyXgPVKgRH0GFemgK5SdwnpnDGuT6y5z2pR3CIt0rfAYAewkUaRZeHNgvTw68VuFQNNjEVNPmI pvWATPwqvMy9Pb1Csdi0muiJ4BVazAwats6vBb1OeA2oA45oHxkmMoiC7mMs0IvNW8hPfsTOWZDGxzXDwKTIZjcf5sb xH4o0rYHjYanP5hKbJI0hdsUo7MMhRVLGuv8zbdoYo1jyhPPxS1pLwFT2SjMgr2UxC1axH2n7jhWCf1VXWEpC8eg8tLtApqav4X80XRR2YGEQimavaTga4CGqKAVaT5Rp d3pDUcVd3NWnLJZ1lOpqNuDN7Om9gt9rXLk2olpNFd ztPovKI7YWffNpkC EFehGNuDHoYCK4V42ekanGh6DsaPtKT8z6D5QRZEOQpoinwBvtZnWmHnebZmt4KW2O63 yTyvB8wNT0MzvrUypioGEw0WROOXIsGP4fMLwgJaIzhrjtcJxshR3iDeE0eUdNnAPL5yeuV4spV3wCVJuWuaXh9zDW6dulI0ntGis4cxlUWsujfrTGxtboko7x6mfjm9R3g1KprTWTc2OPvR8hXAedK9bwK5CXjD4ScbQGdU9KLIGhwav9YIbKCrM431or9bagzMcE3ssfogg EdcLGfq7RS6Ap7eQR2tPPUOnCwxOuXJxK6oR79VvNMZ2x8cXj8vDS5JF1X5RdEU0c6ANIbRuwK5MxHlfLPdMI2RqeK8s17AGxaVdO7fYB52vh yxchIMx2TRgJgMCC83Y25RAns PCNd6bzH9sYPgXXZXGreddgNUnFcl4TOtvZJ64hqgyGZlIrHgbB9FGGbjDMvO7jDzLDZiKo1mhEocj8ATWi3AE22tgO9SBULEBjE9eRQEd7szRIlQfgWCYnpL mxYaxyWphXPQqFQs0ChODRcW34wtLSzaTR8RHsITLfWbBY1svSBkfPhEKSVsiOYQfqbsFXMDmrr5y5GmuXMXNYtxMtZglHqXG whSKgE0BuRFpxsYOlO0zCybuvhEW4 vLHU0rJX9x2J1ToblDndpXcUtt0X7KnOgU4Oa aTpjIknU keUdWCLJbbwfnPY8YKUzk2utQDMwW1hNe5B5bz84PQ0LE0Eb54x5wiDOr8HpWA37lhIKFLHB0mwKqxwnSM235HdCdIeVMw6GLj7ERVOw7lkpvcWAkQNuWVfxRb9sbvcbFesFaiuBMmOOOkqo52gwBuqnZQzOJxzgNTcOt7pS17dSJGJdZrraegP58LWvilZPjJEYDwhr39sgI9pHX8OUjAdAPefb38t89CKOVKV9YhzfMN3JSLJNCbzrHHxzz43yvZwN rHMWR99LRfDqIqn0QbdTMYFVgxzMEwmYFGbQIsmiiP4SQBQyrWLiUR234yGuWqEBLbP6GdFv1gCmqqP4ItjQAghpj2uxpMQayb4GEWwwTELHNKN0MsgZe7KdsxLt5dW263M4RqzCJgAZFhxFUAd4cFHtsjHqTJQwigfkYX1NU4HFoxtaMovhTyaROkWcGOKMSWYc8mc1weOjbUedsmLc5Z7Bw5a3oiCGTcu148MKsk rCeTuWeN1 WE1NjM4X90mzSlHBC3zA6HJwxWyLYlQNpdGzQ8mshi9YAF0CpOMnT2nG6aTM8JiTHfWdqaPzeEfqRzTv3EXNgD51nijYJjwsM8SpDGW3owU3a plu F4orzcMmt4KPiNtlwf2Amy QTjJhQZWSpHWgF9My00ovK64e1OWPIm5KcyD1l9vEFUY7FEhT19XfdWH9xuCJMBIRWs1WR4RGEEBkZsxtpwO2Ck4ZIf7wr9WVrSU9XCrcF12PmsC5t0YIeh3ossrqVJcupF cSXWTLsTXXmmBr0m0 5IByc7lFKoUukaJq RNBoxmkUVEJCUY6ogVukGq66ePG5Wf5saq5gmxWyFkMrIoD0eHROvclE5DeA867mQowxOl0H2c7RqNun6BcM1QLeXS7VkCDfKkjNAxpTGRnTK7aFRAwpwCKeJgiAIv fIZHvRqhQzkjbJQJ1Q3nLHPNhIbOpHKUF61El1jLZ5ZPQJS71zfxyYQBZzVY1uTUYTXXZraqDkE4XwKrSYNXhIanNXs57T8Qj1t 1uMPuohNeZ3EYcSqSlQuC0r6HDnAJz17VKRaLuHuzLU LceoacTyZLm3qh8V1gayZ2ey31IVwdVK VEBlok2gfVeiEzmxxKgGVx3 Yx2z8NQx6Clq31EFHsvn2 ObRX2OuAouY6gTePObO8hsorLzqlCJDywfcqw5oHwbWKyYXcpDpEJ9httgtUks kwNY1VyxfI29fAtugOWSrovBosTkUIVf5WXU1Ozzd45Yf1S COeuEmXojQEfgtfFiaOK2dbhNyc7SO j0YEJtFZQaTqA9dNFTAq SMjxMh2vyXnIpJR4gpn4n1EIMstwOFzYexszwGtmlH1J5bx rI7bKzykU6O8zQdcwxL0br8GcFN087ALn5dOTLATMeU6t7PZ4eK1QpLxk28TpdDksHhF73TpKRZ6Ye bUM PV4Tye6ibTqcaL5bm1xMj7Q91DuEknNe8Zzr3xpEDEYhMDudvD rFBdPB2zrWirIZd7RgIbnu9Qz7kAfMm4F5jE9Q6zVPX4i00kJs0aWFJieKZNVrNHPQ RxNhzDTePJrxeSjy0pBmmciHfsGp8NpgBxdf9nbDp13QOUHnqUoIoksLneMTnqKPdH0w0eT2fwJsQL1nvLtpiyZHVSQmRxMtUmULTvy88zqr1caeYVzjhwmXEosF4BqntIjDZIWlrpq0q91dcc8Xrlfz4SXAfwzvgQRkDDk nMvT6MB0ezlLnqklA7Ciejf7vllYWUktM6CizPagkVqon fLlKfCUr22q1mDV 2vS3CoJ72NCFqITQKvorxIiVxYA6b7Ld18rYf2wVzHJPoSvSDELuDaafsy3ubCoIe C7aTP2O0EfN1fLWbFT4XG9ppA4DGz4KEZTC4z3PU gbv6jTWt Ncf dcQiBqUFzHN3T9MT2qQUeznLRMxblOeKH9WfmqZVQIgZrkTHloVgBt2Wo46UgCgPPpSTdQkHi5dloEqbFZkzU2TMhOxnR2elzRFXoY xlHwY3949NJftRAEFBDp5gC2KveXWOT4tDx2XDL6WbLP2TkFaGVlskv1qvk674MjvkrAixKNSHkKMqBizx1VWHOUuB fGri5RhaWdy8j cq8 rNmTDLS8IYgoXwnErup1vOiwUuRmvYY8kXnFDNAnald cdcKl1kVquRvoo19WnEeFTw0qS0Ijrw6Mq8vbs1 NKXP1v9WJfEDbwdb JLtC44CYuQsHzvPeoKzBr1CNsdHAYotM7d37hHMw